Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Tom Boonen pionier van innovatie, rest moet nog v olgen
Schijfremmen blijven peloton voorlopig verdelen
Tom Boonen (36) koerst in zijn laatste voorjaar met schijfremmen, een innovatie die hij de grootste verbetering aan fietsen noemt “die hij doorheen zijn carrière heeft gezien”. Toch zijn zogenaamde ‘disc brakes’ controversieel: ze zijn zwaarder, problematisch bij een wielwissel en mogelijk zelfs gevaarlijk. “Een half peloton met en een half peloton zonder. Benieuwd of dat goed gaat.”
Tom Boonen kiest voor schijfremmen en zegt niet te begrijpen waarom er zoveel gedoe over is. Hij voelt “meer controle” en “meer gevoel bij het remmen”. Logisch, want over de technische meerwaarde van schijfremmen – een technologie die over komt van het mountainbiken – bestaat ook geen discussie. Schijfremmen werken agressiever, maar laten veel meer ‘dosering’ toe in remkracht. En anders dan de traditionele velgremmen blijven ze ook bij regenweer betrouwbaar.
Waarom is er dan inderdaad zoveel gedoe? Vooreerst vanwege een incident met de Spaanse renner Fran Ventoso in Parijs - Roubaix vorig jaar. Hij liep bij een aanrijding – niet eens een volwaardige val – een akelige snijwond op ter hoogte van de linkerknie. Veroorzaakt door de ‘rotor’ van een schijfrem, zo claimde hij. Daarover ontstond een welles-nietes-discussie, onder meer een lobbygroep van een aantal fietsconstructeurs, WFSGI genaamd, voerde een onderzoek aan dat aantoonde dat de wonde eerder door een tandwiel dan door een schijfrem was veroorzaakt. De UCI verbood het gebruik van schijfremmen desondanks, en liet het pas sinds 1 januari 2017 opnieuw toe, op voorwaarde dat de gebruikte schijven afgeplat zijn en “geen hoeken van negentig graden” hebben.
Hoewel het incident met Fran Ventoso bijzonder veel aandacht kreeg – alleen al door de macabere foto’s van de wonde – is het nu in de discussie ‘pro of contra schijfremmen’ nauwelijks een item. Onder meer Nederlander Bauke Mollema zegt “dat het sowieso heel erg onwaarschijnlijk is dat een rotor een dergelijke wonde veroorzaakt.”
Fiftyfifty
Waar wel bezorgdheid over bestaat, is de huidige situatie in het peloton, waar een minderheid met en de overgrote meerderheid voorlopig zonder schijfremmen rijdt. “Stel dat het straks fiftyfifty is”, zegt Mollema. “Als iemand met schijfremmen alles dicht gooit, dan staat hij op tijd stil, maar knal ik er met mijn traditionele remmen wel tegenaan. Ik ben toch benieuwd of het goed gaat.”
Dat een klimmer als Mollema meer voorbehoud heeft bij schijfremmen dan een klassieke renner als Tom Boonen, heeft ook een andere reden: met name gewicht. Schijfremmen zouden zo’n 500 gram extra gewicht toevoegen. “Ze wegen inderdaad iets meer”, zegt Quick.Step Floors-mecanicien Nicolas Coosemans. “Om die reden wil Bob Jungels ze bijvoorbeeld wel eens testen op training, maar zal hij die voorlopig niet gebruiken in een bergrit. Voor klimmers is dat minimum fietsgewicht van 6,8 kilogram echt heilig. Die willen zelfs hun stuur in carbon. Tom zal zijn fiets ook wel eens wegen, maar voor een renner met zijn lichaamsbouw is vooral de stijfheid cruciaal. Zijn fiets weegt nu 7,8 kilogram, waarmee hij sowieso een eind boven het minimumgewicht zit.”
Langer vervangen
Al veel relevanter voor Tom Boonen is een ander ‘nadeel’ van de schijfrem: het duurt een stuk langer om een wiel te vervangen. Zonder overdreven technisch te worden, maar fietsen met schijfremmen zijn helemaal aangepast aan die technologie. De vork van het kader is anders en het wiel wordt met een speciale ‘steekas’ bevestigd. “Normaal gebruiken we een snelspanner”, zegt mecanicien Coosemans. “Bij schijfremmen is dat een stijvere as die ervoor zorgt dat een nieuw wiel precies op dezelfde plaats zit, wat bij schijfremmen cruciaal is. Maar inderdaad, het duurt iets langer om het te vervangen. In cruciale wedstrijdsituaties geven we daarom gewoon een andere fiets Maar dat mogelijke tijdsverlies is wel iets waar ik het gisteren nog met Tom over heb gehad. Als de situatie zich voordoet, dan gaan we hier in San Juan testen hoe lang het precies duurt. Hier kan dat nog, in het openingsweekend is het te laat.”
Ook relevant in die context: wie met schijfremmen plat valt zonder volgwagen in de buurt, heeft wellicht weinig aan de neutrale wagen. De combinatie kader-as-wiel is zo specifiek dat het juiste wiel wellicht niet voorradig is of niet tijdig wordt gevonden.
Alle voorbehoud ten spijt is iedereen ervan overtuigd dat schijfremmen de toekomst zijn. Het gewicht zal alleen afnemen, de systemen zullen sneller en meer gestandaardiseerd worden. Want zeker is dat de fietsconstructeurs voorstander zijn van een snelle introductie van de schijfrem.
Bauke Mollema “Iemand met schijfremmen staat op tijd stil, maar dan knal ik er met mijn traditionele remmen misschien wel tegenaan.”