Wetenschap Organen voor mensen in een varken kweken

Onderzoekers in VS slagen er voor het eerst in menselijke cellen te laten groeien in embryo van dier

Lopen er straks mensvarkens rond op onze aardbol? Zo’n vaart zal het wellicht niet lopen, maar onderzoekers zijn er wel voor het eerst in geslaagd om menselijke cellen te laten groeien in een embryo van een varken. Een baanbrekend experiment dat de deur opent voor het kweken van donororganen in dieren.

Wetenschappers van het medisch onderzoekscentrum Salk Institute in Californië hebben voor het eerst een wezen gecreeerd met zowel cellen van een dier als van een mens. Daarvoor hebben ze menselijke stamcellen geïnjecteerd in het embryo van een varken en dat ingebracht in de baarmoeder van een zeug. Een maand lang bleven de menselijke cellen groeien, tot de onderzoekers het embryo verwijderden. Na analyse bleek dat de cellen zich tot voorlopers van menselijke organen hadden gevormd, ook al maakten ze slechts 0,001% van het totale weefsel uit. De internationale onderzoekswereld spreekt van opwindende resultaten, want dit opent de deur voor de kweek van menselijke organen in dieren. Zo zouden mensen die wachten op een orgaandonatie – in België zijn dat er zo’n 1.200 – geholpen kunnen worden. “Dit experiment is een eerste stap in die richting”, zegt Petra De Sutter, die aan het UZ Gent onderzoek verricht naar embryonale stamcellen. “In dit geval zijn de stamcellen in een heel vroeg stadium geïnjecteerd waardoor de wetenschappers er geen controle over hadden. Sommige waren zelfs aan het evolueren tot hersencellen. Maar je zou ook een varkensembryo genetisch kunnen manipuleren zodat het zelf geen pancreas aanmaakt en dat vervangen door materiaal voor een menselijk exemplaar. Zo krijg je een varken met een menselijk orgaan dat je kan transplanteren.”

Nog veel problemen

Maar zover zijn we nog niet. De hele onderneming bleek bijzonder inefficiënt: op een totaal van 2.078 geïmplanteerde embryo’s bleven er amper 186 doorgroeien. En ondanks de baanbrekende resultaten van dit onderzoek, roept het ook veel vragen op. Want waar trekken we de grens? Lopen er straks vreemde creaturen rond die half mens en half varken zijn? Of koeien met een menselijk bewustzijn? “Ik denk niet dat we daarop zitten te wachten”, zegt De Sutter. “Maar zolang de techniek dient voor organen, heeft ze wel degelijk nut. Sowieso moet er voor zulke zaken een wettelijk kader komen. Het is ook niet ondenkbaar dat tot nu onbekende dierlijke virussen naar de mens worden overgebracht”, waarschuwt De Sutter.