Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Antwerpse Open Vldbouwt op De Backer
Relatief onbekende staatssecretaris moet liberalen in 2018 doen groeien in Scheldestad
Tot voor kort was Philippe De Backer nog onbekend bij het grote publiek. Maar sinds mei 2016 is hij staatssecretaris in de regeringMichel. En deze week werd hij ook nog eens gebombardeerd tot nieuw boegbeeld van Open Vld in Antwerpen. Is De Backer in staat om de liberalen in de stad naar nieuwe successen te leiden? Ruim vijf jaar geleden was er van de Antwerpse afdeling van Open Vld weinig meer over dan een ruïne, na jaren van interne ruzies en intriges waarin de lokale toppers Ludo Van Campenhout, Luc Bungeneers en Annick De Ridder overstapten naar de N-VA. In een poging om de meubelen te redden, slaagde de nationale partijtop erin om Annemie Turtelboom ervan te overtuigen naar Antwerpen te verhuizen en de lijst voor de verkiezingen van 2012 te trekken. Maar dat werd geen succes. De partij oogstte 5,5% van de stemmen en amper 2 van de 55 zetels in de gemeenteraad. Het enige lichtpunt was dat Open Vld kon toetreden tot de coalitie van burgemeester Bart De Wever en dat de partij met Claude Marinower de schepen van Onderwijs mocht leveren. Annemie Turtelboom beleefde daarna een turbulente tijd. In 2014 werd ze viceminister-presi- dent van de Vlaamse regering, maar vorig jaar moest ze aftreden onder druk van de Turteltaks. Meteen stelde ze ook haar koppositie in Antwerpen ter beschikking.
“Annemie heeft weer zin”
Even zag het ernaar uit dat Turtelboom helemaal uit de politiek zou verdwijnen. Maar ze is terug. “Annemie heeft een moeilijke periode achter de rug, maar nu raakt ze er stilaan door”, zegt een ex-minister. “Ze lijkt weer zin te hebben in de politiek, ook in Antwerpen. En dat is maar goed ook, want daar zullen we in 2018 iedereen hard nodig hebben.” “Er waren verscheidene pistes voor Annemie”, zegt een andere bron. “Sommigen zagen haar liefst als lijstduwer of als lijsttrekker in het grootste district Antwerpen. Maar zelf wil ze liever de tweede plaats op de lijst voor de gemeenteraad.” Volgens sommige bronnen zou ze dat zelfs als voorwaarde hebben gesteld voor haar deelname, maar zelf spreekt ze dat tegen. In elk geval krijgt ze die tweede plek. En die biedt misschien perspectieven voor een schepenzetel in de volgende Antwerpse coalitie.
Leider tegen wil en dank?
De man die daar als lijsttrekker voor moet zorgen, is Philippe De Backer. De 38-jarige doctor in de Biotechnologie geldt binnen
Philippe De Backer beseft waar hij voor staat: een loodzware strijd met iconen als De Wever, Peeters en Dewinter.
Open Vld al jaren als een toptalent, maar een stemmenkanon was hij tot nu toe nog niet. Dankzij het systeem van de opvolgers zat hij sinds 2011 in het Europees Parlement. En dankzij het vertrouwen van zijn partijtop mocht hij vorig jaar Bart Tommelein vervangen als staatssecretaris voor de Bestrijding van Sociale Fraude, Privacy en de Noordzee. Die benoeming geeft De Backer voor het eerst wat meer bekendheid. Maar het wordt voor hem een helse uitdaging om in oktober 2018 de strijd aan te binden met politieke iconen zoals Bart De Wever, Kris Peeters en Filip Dewinter. En dat beseft hij maar al te goed. Al maanden circuleerde het verhaal dat De Backer het lijsttrek- kerschap liever niet wilde. “Dat klopt niet”, zegt Joost Germis, voorzitter van de Antwerpse afdeling van Open Vld. “Het was een vervelend gerucht, want zoiets wordt op de duur voor waar aangenomen. Misschien hadden we daar eerder klaarheid in moeten brengen. We zijn in elk geval blij dat de kogel nu door de kerk is.”
Het Peeterseffect
Wat wordt de opdracht van De Backer? Daarover zeggen al onze gesprekspartners in koor: “We moeten in 2018 groeien.” Dus: meer dan de 5,5% en twee zetels van vijf jaar geleden. Bijster ambitieus lijkt dat niet, want bij de federale en Vlaamse verkiezingen van 2014 scoorde Open Vld in het kanton Antwerpen 8 à 9%. Maar de politieke situatie in de stad is nu eenmaal niet eenvoudig. De vorige verkiezingen in Antwerpen werden telkens gekenmerkt door een kanseliersstrijd. In 2006 ging die tussen Patrick Janssens en Filip Dewinter, in 2012 tussen Janssens en Bart De Wever. De Antwerpse kiezer laat zich graag meesleuren in zo’n rechtstreeks duel tussen twee politici met een klinkende naam. Alle andere partijen vallen daarbij tussen wal en schip. Met als gevolg dat zowel Open Vld als CD&V inmiddels zijn gereduceerd tot kleine partijen in de stad. CD&V heeft daar inmiddels een antwoord op gevonden. De komst van Kris Peeters als lijsttrekker moet de partij opnieuw belangrijk maken. Krijgen we dan een kanse- liersstrijd tussen Peeters en De Wever? Is het soortelijk gewicht van de N-VA niet veel te groot voor CD&V? “Ik ken Peeters heel goed”, zegt een liberale topper. “Hij gaat nooit voor de tweede plaats, en hij zal niet tevreden zijn met het ambt van havenschepen.”
Hoe paars is blauw?
De meeste Antwerpse liberalen zien het anders. “De Wever is te sterk. Hij heeft niet veel te vrezen van Peeters, en ook niet van een eventueel links kartel van sp.a en Groen. En dus moeten wij er vooral voor zorgen dat we relevant genoeg zijn voor een voortzetting van de huidige coalitie, want daar voelen we ons goed bij.” Hoe denken ze dat te gaan doen? Voor het antwoord op die vraag wordt telkens verwezen naar Philippe De Backer, in wie het vertrouwen blijkbaar heel groot is. Waar zit het gat in de politieke markt? Moet Open Vld zich in Antwerpen profileren als een donkerblauwe club of veeleer als een paarse, links-liberale partij, zoals in 2012? Een nationaal kopstuk zegt: “Het links-liberale experiment van toen was niet bepaald een succes, met onervaren verruimingskandidaten zoals ex-politiechef Eddy Baelemans en schooldirectrice Karin Heremans, die nog bij de sp.a had gezeten. Open Vld is onder voorzitter Gwendolyn Rutten weer een diepblauwe partij geworden. Dat lijkt een goed voor- beeld voor Antwerpen.” Maar daar is in Antwerpen niet iedereen het mee eens. “Wij moeten een stedelijker en progressiever verhaal brengen dan alleen de zekerheden vrijheid-vooruitgang-veiligheid van ons nationale profiel.”
En wat met Oosterweel?
Waarmee moet de Antwerpse afdeling dan toegevoegde waarde leveren? “Onder meer met mobiliteit en onderwijs”, zegt lokaal voorzitter Joost Germis. “En ook met thema’s zoals cultuur en de kwaliteit van groen in de stad.”
Mobiliteit: hoe staat het daar eigenlijk mee? In de Vlaamse regering en het Antwerpse stadsbestuur steunt Open Vld het Oosterweel-tracé van BAM, maar het is een publiek geheim dat Antwerpse liberalen zoals Annemie Turtelboom en Vlaams parlementslid Willem-Frederik Schiltz eigenlijk meer voelen voor andere oplossingen. Hallo, mevrouw Turtelboom? “Wij zijn nooit blind geweest voor de participatie van Ringland voor de overkapping. En we zijn nu ook niet blind voor de gevolgen van een eventuele vernietiging van Oosterweel door de Raad van State. Als dat gebeurt, dan moeten we een snelle doorstart maken. De actiegroepen reiken ons de hand, die mogen we niet afwijzen.”
Deze week koos de Antwerpse afdeling van Open Vld Philippe D e Backer (38) als lijs ttrekker voor de lok ale verkiezingen van 2018. Kan De Backer het beter doen dan Annemie T urtelboom in 2012? En heeft hij al een plan?