Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“We moeten geen lamp kopen, maar licht”
Architect wil dat bedrijven eigenaar blijven van apparaten
Als u licht koopt in plaats van lampen, zal een bedrijf als pakweg Philips verplicht worden om duurzame producten te maken. “Want als de lamp stuk is, moet het bedrijf die op eigen kosten vervangen. De klant betaalt dan immers alleen voor licht als dienst en niet voor het lampje”, zegt de NederlandsDuitse architect Thomas Rau. De architect presenteerde eind vorig zijn boek Material Matters. Daarin doet hij uit de doeken hoe je een duurzamere wereld krijgt door niet langer producten, maar vooral diensten te kopen. Een belangrijke voorwaarde is dat bedrijven meegaan in die filosofie. En dat lijken ze nog te doen ook. Bedrijven uit Nederland en de rest van Europa zitten nu met Rau rond de tafel om te kijken op welke manier ze dit kunnen doen. Enkele jaren geleden werd de man nog weggehoond. “Toen ik mijn kantoor aan het inrichten was, zei ik tegen de mensen van Philips dat ik wel wilde betalen voor licht, maar niet voor lampen, energie en andere infrastructuur. Daar keken ze toen even van op. We zijn nu zes jaar later. Ondertussen heeft Philips een lichtplan opgesteld. Ik betaal voor de verlichting, en de manier en de vorm waarin ze die aan mij leveren is hun zaak. Net zoals herstellingen”, zegt Rau. Het gevolg is dat het bedrijf de architect minder, maar duurzamere lampen levert. “Logisch, want elke herstelling of vervang-
“Bosch biedt al contracten aan voor een aantal wasbeurten. De kosten voor het onderhoud en de vervanging van de wasmachines zijn voor hun rekening.” Thomas Rau, architect
ing is voor hun eigen rekening. Ondertussen biedt Philips deze service aan bij bedrijven over de hele wereld”, vervolgt hij.
Verdienmodel veranderen
De filosofie van Thomas Rau is vrij simpel. “Tot op vandaag bestaat het verdienmodel van fabrikanten uit de levering van apparaten met een beperkte levensduur. Dat geldt niet alleen voor lampen, maar bijvoorbeeld ook wasmachines en andere apparaten. Je zou kunnen zeggen dat alles wat de consument koopt net niet stuk is.” In het concept van de architect blijven al deze toestellen eigendom van de fabrikant. “Dat betekent dat ze zelf moeten opdraaien voor de reparatiekosten of de vervanging. Als ze rommel produceren, krijgen ze aan het einde van de rit rommel terug. En precies daardoor zullen fabrikanten liever duurzame toestellen en voor- werpen maken.”
Schaarse grondstoffen
Als het van Thomas Rau afhangt, komt er een moment dat consumenten betalen voor een aantal wasbeurten en niet langer voor de machine. Die blijft eigendom van de leverancier. Bosch doet dit al en heeft contracten lopen met sociale woningbouwverenigingen. “De huurders betalen voor een aantal wasbeurten. De kosten voor het onderhoud en de vervanging van de wasmachines zijn voor de fabrikant. Die plaatst daarom stevige machines met een lange levensduur.” Ook bedrijven zoals Siemens en sommige automerken experimenteren ondertussen met deze formule. “Het is een manier om verstandiger met onze schaarse grondstoffen om te gaan. En dat zal nodig zijn, want die zijn niet onuitputtelijk.”