Zeelandia, het achtste continent

Het ligt voor meer dan 90% onder water en is meer dan de helft kleiner dan Europa, maar toch komt er met Zeelandia mogelijk een achtste continent bij. Het gebied ten oosten van Australië voldoet volgens wetenschappers aan alle voorwaarden. Tijd om al onze atlassen aan te passen? “Wat mij betreft wel”, zegt David Van Rooij, professor aan de UGent.

Als u goed hebt opgelet in de lessen aardrijkskunde, dan weet u dat er op onze aardbol zeven continenten zijn: Europa, Afrika, Azië, Australië, Antarctica, Noord-Amerika en Zuid-Amerika. Zo hebben ze het ons jarenlang aangeleerd.

Onterecht, zo blijkt nu. Want volgens een groep lokale wetenschappers hebben we al die tijd een achtste continent over het hoofd gezien: Zeelandia. Het gebied ten oosten van Australië ligt voor 94% verborgen onder de Stille Oceaan. Alleen de hoogste bergtoppen, Nieuw-Zeeland en de eilandengroep Nieuw-Caledonië, steken uit boven de zeespiegel.

Groter dan Australië

De naam Zeelandia dook al op in 1995. De discussie is dus niet nieuw, maar het is wel voor het eerst dat het wetenschappelijk bewijs zo tot in de puntjes is opgelijst. En dat bewijs is heel overtuigend, zegt professor David Van Rooij, expert van de UGent. “Blijkbaar hebben we al die tijd iets redelijk enorms over het hoofd gezien.”

Zeelandia is immers 4,5 miljoen vierkante kilometer groot en zou in de lijst van acht het op een na kleinste continent zijn. Maar dus wel groter dan wat na de opsplitsing nog rest van continent Australië. Wetenschappers hebben ook aangetoond dat het gebied voldoende hoog uitsteekt en dat de dikte van de korst ervan groter is dan die van de zeebodem. Het is duidelijk afgebakend met geulen en kliffen op de zeebodem en er zijn heel andere gesteenten te vinden dan in het omliggende gebied. Het achtste continent zou zich 80 miljoen jaar geleden hebben afgescheurd en daarna grotendeels verzonken zijn. Maar het bleef wel één geheel.

Atlas

Officieel erkend is Zeelandia nog niet. Er is namelijk geen instantie die daarvoor bevoegd is. Alles hangt er dus vanaf hoe ruim het nieuwe continent aanvaard wordt. “Ik denk niet dat er nu nog veel collega’s durven te twijfelen”, zegt Van Rooij. “Om wetenschappelijk correct te zijn, zouden alle atlassen eigenlijk aangepast moeten worden.”

Of het zover komt, is nog maar de vraag. Zeelandia heeft één groot nadeel in zijn strijd om erkenning. “Een typisch continent is het niet. Een opvallend groot deel ligt op een andere tektonische plaat. En het ligt dus grotendeels onder de zeespiegel. Het wordt een uitdaging voor leerkrachten aardrijkskunde om dat uitgelegd te krijgen.”

Wie de nieuwe bevindingen sowieso toejuicht, is volgens Van Rooij de petroleumindustrie. “De grote oliereservoirs zitten daar waar oude continenten zijn opgebroken en delen ervan verzonken.” Shell en co. laten hun boren alvast warmdraaien.”