Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Ze sturen mensen terug naar zone waar ze kanker krijgen”
Greenpeace meet hoge radioactiviteit in zogezegd opgekuist gebied rond Fukushima
Zes jaar na de nucleaire ramp in Fukushima wil de Japanse regering dat de bevolking terugkeert naar de regio Iitate, vlak bij het rampgebied. Het stralingsgevaar zou er verdwenen zijn. “Niets van”, reageert Greenpeaceonderzoeker Jan Vande Putte. “Je krijgt er nog evenveel straling binnen als wanneer je in één jaar honderd röntgenfoto’s zou laten nemen.”
Op 11 maart 2011 beefde de aarde aan de Japanse oostkust. Door de aardschok en de daaropvolgende tsunami raakten de kerncentrales van Fukushima ontregeld, waardoor ook heel wat straling in de omgeving vrijkwam. De overheid begon aan een race tegen de klok om de schade zo veel mogelijk te proberen te beperken. Daarbij werd ook de wijde omgeving van de kerncentrales geëvacueerd. De bewoners moesten hun huizen van het ene moment op het andere verlaten. Ook nu nog, zes jaar na de ramp, verblijven velen van hen noodgedwongen op een andere locatie. Maar daar komt straks verandering in.
Verplicht terugkeren
Volgens de overheid is het gebied rond het dorp Iitate (35 kilometer van de kerncentrale) weer veilig. Bewoners mogen terugkeren naar hun huis. Volgend jaar móéten ze zelfs terugkeren, want dan stopt de schadevergoeding die ze kregen omdat ze niet konden terugkeren naar de besmette zone.
“Schandalig”, reageert Eloi Glorieux, nucleair expert van Greenpeace België. “Dit is mensen terugsturen naar een gebied waar ze gegarandeerd kanker krijgen.” Eind vorig jaar nog deed Glorieux in de regio Iitate metingen naar het stralingsgevaar. “Het klopt dat het stralingsgevaar in de huizen en de onmiddellijke omgeving verminderd is. Maar eenmaal je twintig meter van de huizen weggaat, meten we nog heel veel ra- dioactiviteit.”
Jan Vande Putte, nucleair expert bij Greenpeace, licht dat verschil toe. “De Japanse overheid heeft wel degelijk inspanningen gedaan. Zo zijn alle daken en muren van de woningen met een hogedrukreiniger afgespoten. De wegen ook. De grond naast de wegen en de huizen is 5 centimeter diep afgeschraapt. Al die vuile aarde staat nu in zwarte plastic zakken langs de kant van de weg. Een hallucinant zicht. Maar alles dat verder van de wegen en de huizen ligt, is niet gereinigd.”
Jan Vande Putte vergelijkt de regio van Iitate met de Ardennen: bosrijk en heuvelachtig. Bij de minste regen spoelt het radioactieve cesium 137 gewoon weer over de afgeschraapte gronden en gereinigde huizen. “De periodes waarin de natuur radioactiviteit kan verwerken, worden berekend op dertig jaar. Om de dertig jaar halveert de radioactiviteit. Als we rekening houden met dat tempo, zouden er pas over negentig jaar weer mensen in Iitate mogen leven.”
Feelgoodklimaat
Dan is het toch vreemd dat de Japanse overheid mensen nu al aanspoort om terug te keren. “Dat komt omdat ze een feelgood-klimaat wil creëren. Na de ramp in Fukushima zijn alle vijftig kerncentrales in het land stilgelegd. Om die weer op te starten, moeten ze de perceptie creëren dat de gevolgen van een ramp snel opgelost zijn.”