“Het eerste wat die aliens horen van ons, is de stem van Hitler”

Wat als er echt buitenaards leven is in het sterrenstelsel Trappist?

Stel: er is leven in sterrenstelsel Trappist, op een van de aardeachtige planeten die net ontdekt zijn. Wat moeten we daar dan mee? Kunnen we bij hen op bezoek? En kunnen we daar nog bellen naar huis? “Wees gerust: communicatie met de aarde is altijd mogelijk”, zegt professor Leen Decin (KU Leuven). “Je moet wel tachtig jaar wachten op een antwoord.”

Als we naar Trappist reizen, hoelang zijn we dan onderweg?

Het snelste object dat door de mens gemaakt werd, is de NASAsonde Juno. Op weg naar Jupiter haalde die vorig jaar 265.000 kilometer per uur. Dan doen we 159.000 jaar over de reis naar Trappist.

Nogal lang dus. Maar er is hoop: “Wetenschappers , onder anderen Stephen Hawking, werken aan het project Breakthrough Starshot”, zegt professor Leen Decin, astronome aan de KU Leuven. “Dat zijn piepkleine satellieten ter grootte van een postzegel, die ze in de ruimte willen schieten. Die zouden reizen tegen halve lichtsnelheid, waardoor ze er zo’n honderd jaar over doen.”

Als de mens mee wil, duurt het veel langer. Een bemande spaceshuttle reist tegen 28.000 kilometer per uur en zou anderhalf miljoen jaar onderweg zijn.

Is er dan geen kortere weg?

Mogelijk wel. Via mysterieuze wormgaten. De term werd al in 1957 bedacht met een simpele vergelijking. Stel: het heelal is de schil van een appel. Om van steeltje naar kroon te gaan, moet je de halve appel rond. Tenzij je – zoals een worm – een gat boort. Dat gaat sneller. Het is de zogenaamde ‘hyperspace’, die in Star Wars wordt gebruikt. Zo zou de Millennium Falcon van Han Solo slechts 2 minuten en 20 seconden onderweg zijn naar Trappist. “Eén probleem: er is vandaag geen bewijs dat die wormgaten effectief bestaan”, zegt Decin. “Het is enkel een wiskundige veronderstelling.”

Kunnen we al communiceren met Trappist?

In principe wel. Licht- en radiogolven gaan nooit verloren. Ze reizen tegen lichtsnelheid eindeloos verder in het heelal. “We kunnen dus een boodschap naar Trappist sturen”, zegt Decin. “Maar die is veertig jaar onderweg. En op een antwoord is het nog eens veertig jaar wachten.”

De mens heeft trouwens al heel wat signalen de ruimte ingestuurd, die in theorie kunnen worden opgevangen. “Het eerste, echt krachtige signaal werd gelanceerd in 1933”, zegt Philippe Mollet van de Volkssterrenwacht Mira. “Toen Adolf Hitler zijn toespraken gaf in Nürnberg, werden die op de radio uitgezonden over het hele Rijk. Dat signaal is krachtig genoeg om gedetecteerd te worden in de ruimte. Als er ergens een alien met een ontvanger zit, is de stem van Adolf Hitler dus het eerste signaal dat hij van de mens krijgt.”

Hoe zouden de mogelijke ruimtewezens eruitzien?

“Buitenaards leven ziet er allicht heel anders uit dan wij”, zegt Mollet. “De kans is groot dat het enkel bacteriën zijn, of vormen van leven die wij niet kennen. Weinig kans dat ze lijken op de mens of op dieren.”

Eén zekerheid is er wel: om levensvatbaar te zijn moet een planeet water bevatten. “Daarom speuren wetenschappers altijd eerst naar water”, zegt Decin.

Wat voor klimaat kunnen we er verwachten?

Dat weten we nog niet. Eigenlijk hebben astronomen de nieuwe planeten nog niet eens gezien. “De ontdekking gebeurde via afleiding”, zegt Mollet. “Het licht van de Trappist-ster verzwakte regelmatig, en zo konden onderzoekers ontdekken dat er in dat stelsel zeven planeten zijn. Drie daarvan liggen in de leefbare zone van 0 tot 100 graden Celsius, waar water vloeibaar kan zijn.”

Binnenkort weten we wel meer. In 2018 gaat een ultramoderne NASA-telescoop de ruimte in, om betere beelden te maken van de Trappist-planeten. “Dan weten we of ze een atmosfeer hebben, welke gassen er zijn, en hoe warm of koud het er wordt”, zegt Decin.