“Vroeger was zoiets onmogelijk”

Gewezen directeur uit kritiek op Unia

Vlaams minister van Gelijke Kansen Liesbeth Homans (NVA) krijgt veel bijval van andere partijen om een onderzoek te voeren naar de werking van het Interfederaal Gelijkekansencentrum Unia. Johan Leman, de vroegere directeur van de voorloper van Unia, benadrukt dat een dergelijk incident vroeger ondenkbaar was. “Een medewerker besprak zoiets eerst met de directie, ook wanneer hij iets in eigen naam deed.”

Unia kwam deze week in opspraak nadat een interne mail van een medewerker bij het maandblad Joods Actueel was beland. Daarin zegt de medewerker dat de veroordeling door de rechtbank van een pro-Palestijnse betoger onterecht is. De betoger is in eerste aanleg veroordeeld tot een voorwaardelijke celstraf van zes maanden en een boete van 600 euro, voor het zingen van anti-joodse leuzen tijdens een manifestatie op het Sint-Jansplein in Antwerpen in 2014.

Volgens Joods Actueel zou er op de betoging zijn gezongen dat ‘alle joden de keel moet worden overgesneden’, maar andere bronnen zeggen dat de veroordeelde betoger dat niet letterlijk heeft gezongen, en dat het alleen om een interpretatie van Joods Actueel gaat. De betoger zou slogans hebben gezongen die verwijzen naar een bloedige gebeurtenis in de geschiedenis waarbij Mohammed de joden heeft verslagen.

“Unia moet onbesproken zijn”

Maar hoe dan ook: dat een Uniamedewerker de zanger van antijoodse leuzen zelfs na een rechterlijke veroordeling verdedigt, zet kwaad bloed bij Joods Actueel en de Vereniging van Joodse Organisaties (VJO). Vlaams minister van Gelijke Kansen Liesbeth Homans deelt de verontwaardiging en wil nu “zo snel als mogelijk een geschikte instantie vinden om een onderzoek naar Unia te beginnen”. Vlaams Parlementslid Bart Somers (Open Vld) sluit zich bij Homans aan. “Een instelling als Unia moet onbesproken zijn”, zegt Somers. “Het kan niet dat een medewerker van Unia de rechtsstaat in twijfel trekt. Unia moet integriteit uitstralen. Het onderzoek moet uitwijzen of de mail een persoonlijke mening van een Unia-medewerker weergeeft, of dat er iets mis is met de hele bedrijfscultuur van Unia.” Somers benadrukt wel dat hij de laatste jaren zelf geen problemen met Unia heeft gehad. “Tot hiertoe heb ik niet de indruk dat Unia een eenzijdig beleid voert.” Ook Vlaams Parlementslid Yasmine Kherbache (sp.a) steunt het on- derzoek dat Homans heeft aangekondigd. “Er is blijkbaar sprake van een vertrouwensbreuk tussen vertegenwoordigers van de joodse gemeenschap en Unia. Een onderzoek kan uitklaren of er inderdaad een probleem is in de organisatie. Ik benadruk wel dat er een onafhankelijke organisatie moet blijven bestaan die waakt over de naleving van gelijke kansen. Europa verplicht ons daartoe”, zegt Kherbache.

“Werking Unia is niet zwartwit”

Joodse organisaties zijn ook kwaad omdat een juriste van Unia, weliswaar in eigen naam, petities ondertekent met zware kritiek op Israël. Ze vragen zich af of zo iemand nog neutraal kan oordelen over antisemitische kwesties. “De vraag van de joodse organisaties is legitiem”, zegt Kherbache. “Maar Unia heeft zich bijvoorbeeld burgerlijke partij gesteld in een rechtszaak tegen de Franse komiek Dieudonné, omdat ze vond dat die man antisemitische uitspraken deed. De werking van het centrum lijkt me dus zeker niet zwart-wit.”

Toch krijgt Unia ook kritiek van Johan Leman, die van 1993 tot 2004 directeur was van het Centrum voor Gelijke Kansen en Racismebestrijding, de voorloper van Unia. “In mijn tijd was het de afspraak dat een medewerker altijd eerst met de directie praat alvorens een petitie te ondertekenen, al tekent die medewerker de petitie in eigen naam. Zoiets kan heel delicaat zijn”, zegt Leman.

“Geen fouten gemaakt”

Els Keytsman, de huidige directeur van Unia, benadrukt dat haar me- dewerkers geen fouten hebben gemaakt. “Medewerkers van Unia mogen in eigen naam petities ondertekenen. Dat is hun grondwettelijk recht”, zegt Keytsman. “Ook de persoon die de gelekte mail heeft verstuurd, is niet in fout. De mail past in een interne afstemming van informatie tussen medewerkers. Wij veroordelen antisemitisme, maar zijn verbaasd over de uitspraak van de rechter omdat de tenlastelegging vaag omschreven is, en omdat er geen concrete inbreuken op de antiracismewet worden aangehaald. We willen nu het vonnis inkijken. Wij veroordelen ook het zingen van haatboodschappen, maar geloven wat dit betreft meer in een dialoog die tot oprechte excuses leidt, dan in een procedure voor de rechtbank.” CHRISTOF WILLOCX

FOTO'S BELGA Uniadirecteur Els Keytsman benadrukt dat haar medewerkers geen fouten hebben gemaakt. Johan Leman, de vroegere directeur van het Centrum voor Gelijke Kansen en Racismebestrijding, de voorloper van Unia, heeft toch bedenkingen.