Gazet van Antwerpen Stad en Rand
En de eerste rapporten na de politieke crisis zijn...
Intercommunale splinterbom veroorzaakt veel averij, maar geen knockouts
Twee weken geleden ontplofte de splinterbom van de intercommunales. Er vliegen nog wat scherven rond, maar een eerste balans van de schade die is aangericht kan toch al worden opgemaakt. Duidelijk is dat de politieke wereld in zijn geheel aan de verliezende kant zit: probeer nog maar eens toogfilosofen tegen te spreken die alle politici zakkenvullers noemen. Maar of het verschil met vroeger nu zo groot is? Voor de partijen varieert het rapport. Voornamelijk van slecht tot iets minder slecht.
Misschien moeten we eerst nog eens op een rijtje zetten wat er zoal blijkt mis te lopen in de samenwerkingsverbanden tussen de gemeenten. Drie politieke zonden vallen het meest op.
Ten eerste dat politici al te veel mandaten hebben. Verder is er het bestaan van allerlei entiteiten naast, onder en tussen de intercommunales. Niet illegaal, maar nog veel minder transparant en vaak vehikels voor politici om zichzelf en vrienden in de watten te leggen. Een interessant voorbeeld hiervan werd in Het Belang van Limburg geanalyseerd: de naamloze vennootschap Nuhma, een bedrijf dat ruim 400 miljoen euro (!) waard is en waarin 43 Limburgse gemeenten investeren in groene energie. Onder de bestuurders Frieda Brepoels ( N- VA) en Peter Vanvelthoven (sp.a). Zij krijgen 10.000 euro bruto per jaar. CEO is Ludo Kelchtermans, een broer van voormalig CD&V-minister Theo Kelchtermans. Hij zou rond de 300.000 euro verdienen. Voorzitter is Tony Coonen, echtgenoot van voormalig Hasselts burgemeester Hilde Claes (sp.a). De Nuhma-bestuurders zitten ook in enkele andere vennootschappen waarin Nuhma participeert en krijgen daar telkens nog eens tussen een paar honderd en 3.500 euro bruto per jaar voor. De bijverdiensten van sommige politici bij ondernemingen zoals Telenet vormen het derde punt. Alle grote partijen hebben boter op het hoofd.
Sp.a: 4 op 10
De eerste en hardste klappen waren voor de sp.a. In Gent verloren ze hun boegbeeld Tom Balthazar. In de verhalen over politici die zichzelf goed bedelen komt Limburgs kopstuk Peter Vanvelthoven geregeld terug. In Antwerpen nam Leen Verbist ontslag uit de gemeenteraad omdat ze niet had gezien dat Telenet haar ten onrechte 30.000 euro had betaald. De arme voorzitter John Crombez was net volop bezig met zijn partij opnieuw uit te vinden. In Hasselt was burgemeester Hilde Claes al moeten opstappen na een schandaal. Aan de pluskant staat het feit dat Crombez energie lijkt te putten uit de tegenslagen om zijn relance vaart te geven, desnoods tegen de oudere garde in. En hij neemt het voortouw in de vrome voornemens van de partijen om schoon schip te maken, met een absoluut plafond van 6.600 euro netto als inkomen voor alle sp.a-mandatarissen (wat voor de meesten weliswaar geen probleem is.)
Open Vld: 5 op 10
De liberalen hebben niet hun ge- lukkigste weken achter de rug. Midden in de Gentse heibel rond Publibart zat ook hun schepen Christophe Peeters. Hij nam geen ontslag, maar leverde wel zijn vergoeding van 19.000 euro bij Publipart in. Behalve N-VA’er Siegfried Bracke bleek ook Patrick Dewael, de liberale fractieleider in de Kamer, goed betaalde adviezen te geven aan Telenet. Dewael liet de mediastorm aan zich voorbij gaan. Hij hield zich gedeisd in het parlement terwijl Siegfried Bracke de volle laag kreeg en gaat gewoon door met zijn bijverdienste. Hij zal het daarmee voorzitter Gwendolyn Rutten niet makkelijker hebben gemaakt. Met veel meer dan een oproep om intercommunales te privatiseren kon ze zich niet doen opmerken in de media.
NVA: 5 op 10
De weerbots uit Gent trof de N-VA midscheeps. Siegfried Bracke veranderde van jager in prooi, moest in Gent terugtreden en blijft maar nipt overeind als Kamervoorzitter. Schepen Koen Kennis moest herhaaldelijk uitleg geven over alle extra inkomsten die hij heeft. En minister van Defensie Steven Vandeput moest meer vertellen over zijn familiebedrijf EIB, waarmee hij vóór hij minister werd in verscheidene bedrijven zetelde (waaronder ook Nuhma). En er is de kritiek dat de N-VA verworden is tot een traditionele partij, even geslepen als de rest als het om de knikkers gaat. Daartegenover staat dat de kopstukken – De Wever, Jambon, Francken en Bourgeois – buiten het gewoel konden blijven. En Bart De Wever toonde zich behendig in de crisiscommunicatie. Eerst ontnam hij de oppositie in Antwerpen hun munitie door volledige openheid te geven over de inkomsten van Koen Kennis. Daarna bezwoer hij het tumult in Gent door in een spectaculair manoeuvre Bracke te laten vallen, Elke Sleurs de koppositie te geven en Zuhal Demir als fris gezicht in de regering te halen. Drie vliegen in één klap: in Gent liggen de kaarten nu duidelijk, Elke Sleurs was toch geen topper in de regering en Zuhal Demir kan zich misschien scherper profileren voor de lokale verkiezingen.
CD&V: 6 op 10
Bij de christendemocraten waren er geen in het oog springende verhalen te rapen over mandatenkampioenen of ontslagnemende raadsleden. Dat is wel een meevaller (of een prestatie) als je bedenkt dat de CD&V als vroegere grootste en lokaal nog steeds sterk verankerde partij het leeuwendeel van de intergemeentelijke postjes voor zijn rekening neemt. Misschien daarom heeft de partij van voorzitter Wouter Beke zich niet overdreven scherp geprofileerd.
De anderen: 6 of 7 op 10
Groen (6) zat van in het begin wat gewrongen doordat ook zij met Gents gemeenteraadslid Dirk Holemans iemand hadden in het bestuur van Publilec. Vlaams Belang (6) heeft als eeuwige oppositiepartij nooit veel mandaten gehad, maar echt garen konden ze daar toch niet bij spinnen. De PVDA (7) van Peter Mertens leverde de info voor het schandaal in Gent en kon zo stevige klappen uitdelen aan het establishment. Of ze dat ook electoraal gaan kunnen verzilveren, blijft afwachten.