Honden sporen borstkanker op

100% nauwkeurigheid in eerste testfase Twee honden uit het Institut Curie in Parijs halen de perfecte score voor het opsporen van borstkanker. Maar dat betekent niet dat ziekenhuizen straks vollopen met pluizige viervoeters.

Thor en Nikios. Het zijn honden en ook een beetje helden. Mechelse herders die door het Institut Curie in Parijs worden ingezet om al ruikend borstkanker op te sporen. De eerste testfase is afgelopen en de dieren blijken 100% nauwkeurig. Ze kregen lapjes textiel met zweet of stukjes weefsel van 31 vrouwen onder de neus en haalden er alle vrouwen met borstkanker uit.

Onafhankelijk van ras

Volgend jaar begint een klinische fase, die drie jaar duurt en waarbij de geur van duizend vrouwen onderzocht zal worden. Thor en Nikios krijgen dan het gezelschap van nog eens twee honden, van een ander ras en met een ander baasje. De onderzoekers willen zo aantonen dat het ‘protocol Kdog’, zoals hun project heet, onafhankelijk is van het hondenras en van de begeleider. Dit is nog maar de beginfase van het project, maar er mogen meer goede resultaten verwacht worden. Eerder onderzoek ondersteunt de hypothese dat honden uitzonderlijk sterk zijn in het ruiken van tumoren. De grootste studie tot nu toe dateert van twee jaar geleden. Twee honden moesten bij 677 vrijwilligers naar prostaatkanker speuren door aan hun urine te ruiken. Ze waren 98% accuraat. Kanker is voor uitzonderlijk goede neuzen – niet de onze – detecteerbaar, omdat tumoren stoffen afscheiden die in de urine, het zweet en de adem belanden. Er duiken wel vaker verhalen op van mensen die vaststelden dat hun hond zich raar gedroeg kort voor ze de diagnose kanker kregen.

Ontwikkelingslanden

Is dit dan de toekomst? Lopen de ziekenhuizen binnenkort vol met speurhonden die diagnoses stellen? “Dat zou me ten zeerste verbazen”, zegt borstkankerspecialist Hans Wildiers van het UZ Leu- ven. “Ik verwacht meer van de vroegtijdige opsporing van kanker aan de hand van tumor-DNA in bloedstalen ( door laboranten, red.). Tumorcellen breken voortdurend af en het DNA dat op die manier vrijkomt in het bloed is al in kleine concentraties meetbaar. Mijn inschatting is dat je van het detecteren van DNA meer nauwkeurigheid mag verwachten dan van honden.”

Het Institut Curie lijkt dat te beseffen, want het presenteert zijn project niet als de grote doorbraak voor kankerscreening in Frankrijk (of andere westerse landen), maar wel als een “eenvoudige, niet-invasieve en goedkope” methode om kanker op te sporen in ontwikkelingslanden. Daar zijn niet altijd de middelen voorhanden om vroegtijdig kanker of andere ziektes vast te stellen.

FOTO RR Nikios aan het werk