Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Waarom verandert er al 15 jaar niets aan vaderschapsverlof?
Tien dagen ouderschapsverlof, niet verplicht: daarmee moeten jonge vaders het vandaag doen. Ideeën genoeg om dat uit te breiden, maar daar blijft het bij.
Otto is nog geen twee maanden oud, maar jonge vader Thomas Vanderveken is alweer even aan het werk. In het tv-programma Cath & Gasten brak de presentator, als zoveelste BV, een lans voor meer tijd met zijn zoon. Hij nam na de geboorte een maand extra verlof zonder wedde, maar nadien “moest er weer brood op de plank komen”. Vanderveken: “Het is alsof ik deelneem aan een toneel, mijn vrouw speelt de hoofdrol, en ik de dwaze rol. En na tien dagen moet ik weg.”
Zijn pleidooi krijgt van alle kanten bijval, mannen én vrouwen. En wat duikt elke keer op als het over de combinatie arbeidgezin gaat? Het Zweedse voorbeeld. Dat systeem zit zo in elkaar: man en vrouw blijven elk verplicht drie maanden thuis, en daarbovenop mogen ze tien maanden vrij onderling verdelen.
De tijd lijkt ook in België rijp voor een meer gelijke verdeling van het geboorteverlof tussen man en vrouw. Toch komt het er maar niet van. De voorbije vijftien jaar is er amper iets veranderd aan het vaderschapsverlof. Alleen de bescherming tegen ontslag is versterkt, en ook meemoeders hebben er nu recht op. Wat is het probleem?
1. Geen prioriteit
Twee wetsvoorstellen over de kwestie zijn al maandenlang hangende in de Kamer: een van Open Vld en een van CD&V. Maar geen van beide raakte tot voor kort zelfs maar op de agenda van de bevoegde kamercommissie.
Nochtans zei minister van Werk Kris Peeters vorig jaar nog dat het initiatief bij het parlement ligt. “Er zijn andere prioriteiten die voorrang hebben gekre- gen”, legt Els Van Hoof uit. Het CD&V-Kamerlid diende een wetsvoorstel in om het vaderschapsverlof verplicht te maken. Ze trok er uiteindelijk mee naar de adviescommissie maatschappelijke emancipatie van de Kamer, waar ook het idee van Open Vld besproken zal worden.
2. Standpunten liggen ver uiteen
Terwijl CD&V voor een verplichting kiest, wil Open Vld daar niet van weten. “Dat komt er niet”, zegt Nele Lijnen resoluut. Ze diende samen met collega-Kamerlid Vincent Van Quickenborne een wetsvoorstel in om de laatste vijf weken van het moederschapsverlof (in totaal 15 weken) vrij te laten verdelen tussen man en vrouw. “Het is een eerste kleine stap, die vooral budgetneutraal is”, zegt Lijnen. Maar dat ziet CD&V niet zitten.
“We gaan niet beknibbelen op het moederschapsverlof, we zitten al onder het Europese gemiddelde (23 weken, red.).” De N-VA heeft zich tot op vandaag niet uitgesproken over het thema. Maar een verplichting zag de partij in het verleden niet meteen zitten.
3. Kost te veel
Een voorstel om het vaderschapsverlof substantieel te verlengen, horen we niet. “Het is gemakkelijk om geld uit te geven, maar veel moeilijker om het te vinden”, werpt Lijnen op. “Als we gaan vergelijken met andere landen, moeten we alles in de schaal leggen. In Zweden is er voor kinderen tot anderhalf jaar oud amper kinderopvang. Daar geven we in Vlaanderen veel geld aan uit.” Van Hoof: “Natuurlijk wil ik naar het Scandinavische model. Maar de politiek van het haalbare gaat stapsgewijs.”
De regering buigt zich momenteel ook over de ouderschapsverloven in het kader van het eerste federale actieplan ‘gender & werk’, maar er is nog geen consensus. Liggen op tafel: vaderschapsverlof al dan niet verplicht maken, de duur van dat verlof, en de vraag of ook zelfstandigen er recht op hebben. Minister Willy Borsus (MR) toonde zich daar deze week alvast voorstander van. En op dit moment is dat allicht ook het meest haalbare voorstel.