“Emails: zegen of pest als bewijs?”

E-mails beheersen ons leven en hebben onze maatschappij ongelooflijk veranderd. En we vinden dat intussen heel normaal, we staan nauwelijks stil bij de mogelijke consequenties. Wat mij deze week bij een arrest van het hof van beroep in Antwerpen rond de verkoop van een huis brengt. De verkoopsovereenkomst in die zaak werd gesloten per e-mail. Achteraf weigerde de verkoper het pand te verkopen. Het hof van beroep heeft de e-mail waarmee de verkoop is gesloten verworpen als bewijs van verkoop. Ik ken het dossier zelf niet, maar de problematiek rond de bewijswaarde van e-mails is mij goed bekend, want ik heb er dagelijks mee te maken. E-mails worden doorgaans vlot aanvaard als bewijs. Tot 25 jaar geleden was dat ondenkbaar. Enkel geschriften op papier waren rechtsgeldig. Ik heb ooit een zaak gepleit over een geldige verkoop die op bierkaartjes was gesloten. Zelfs een testament op zo’n bierkaartje kan nu nog steeds geldig zijn. Vandaag jaag ik in mijn dossiers veeleer op mails, sms’jes, Whatsapp- en Facebookberichten, tweets of zelfs YouTubefilmpjes als bewijsmateriaal om een ijzersterk dossier op te bouwen. Toch moeten we het arrest van het beroepshof ook als een wake-upcall zien, want er zijn grenzen aan de bewijskracht van e-mails. Ons burgerlijk wetboek werd ingevoerd door Napoleon. België is, om verouderde wetten te herstellen, kampioen in het opstellen van reparatiewetten. Hierdoor is een doolhof ontstaan. Iedereen wordt geacht de wet te kennen. Dat was misschien in 1804 zo, nu klinkt dat belachelijk en dwalen de mensen. Er is intussen ook wetgeving rond e-mails. De wet laat concreet e-mails toe als bewijs, maar stelt allerlei grenzen. Zelfs bewijsmateriaal waarbij er discussie is over de wettelijkheid ervan kan uiteindelijk toch worden aangewend als wettelijk. Hiervoor kunnen rechters en advocaten een beroep doen op de Antigoon-rechtspraak. Ik ga hier niet verder op in vanwege te technisch, maar ik wil maar meegeven dat de bewijswaarde van e-mails ingewikkelder is dan ze lijkt. Verder wil ik ook waarschuwen voor de kwetsbaarheid van mails, sms’en en berichten op sociale media. Denk maar aan de onthullingen deze week van WikiLeaks over de digitale spionagepraktijken van de CIA. Ik laat de betrouwbaarheid van WikiLeaks en de achterliggende motieven in het midden. Maar het hacken van onze smartphones, computers en zelfs auto’s om informatie te verzamelen is geen sciencefiction. Het zou zelfs technisch perfect mogelijk zijn om valse mails op te stellen, valse digitale vingerafdrukken achter te laten, Twitteraccounts te vervalsen of valse sms’jes te versturen. Daarom, zoals ik bij de scouts ooit leerde: be prepared.

FOTO VICTORIANO MORENO Het Antwerpse hof van beroep heeft deze week een email waarmee de verkoop van een huis was gesloten, verworpen als bewijs van verkoop.