Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Steden kruipen in onze botten
Een stad kruipt niet alleen onder uw huid, maar ook in uw botten. Dat is toch de conclusie van archeologe Brenna Hassett. Zij schreef er een boek over: Built on Bones: 15.000 years of Urban Life and Death. Aan de botten van skeletten valt veel af te lezen over het leven in de steden. Door de eeuwen heen vormden die de nieuwe biotoop voor steeds meer mensen. Dat fenomeen neemt alleen maar toe, want in 2030 zal 60% van de wereldbevolking in een stad leven. Hassett stelde vast dat door de steden in de Middeleeuwen ziektes zich veel sneller konden verspreiden. “Dat kwam vooral door de handel tussen de steden”, zegt Hassett aan de website CityLab. “Tijdens koloniale periode kwam niet alleen goud naar Europa, maar reisden ook ziektes mee uit Amerika en Noord-Afrika. Dat kun je zien aan de botten uit die periode.” Ook armoede is af te lezen van de restanten van vroegere stedelingen. “Door slechte voeding kampte een deel van de stedelingen met een gebrek aan vitamine D”, zegt de archeologe. “Dat zorgt voor misvorming aan de botten. Het skelet geeft een mooi beeld van de ongelijkheid in de stedelijke samenleving.”
Minder geweld
Het is evenwel niet alleen kommer en kwel. Skeletten uit de periode van voor de steden echt in opmars waren, tonen vaak sporen van geweld. Het gaat om gebroken armen uit zelfverdediging, verbrijzelde hoofden door slagen of pijlpunten in het schouderblad. “Toen mensen dichter bij elkaar gingen wonen en de eerste steden zich vormden, waren ze verplicht om hun conflicten op een andere manier op te lossen dan elkaars hoofd in te slaan”, zegt Hassett. “Stedelingen zochten sociale manieren om hun conflicten te beslechten. Dat merk je aan de skeletten die we onderzochten. Er zijn minder sporen van geweld. Deze conclusie is nog niet wetenschappelijk onderbouwd, maar alles wijst wel in die richting.” Dus net zoals dieren zich aanpassen aan een nieuwe biotoop, is dat bij mensen niet anders.