Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Voilà, hier is de sleutel voor uw huis in Gent”
Oost-Europese krakers ondertekenen vaak al ‘contract’ in Slowakije
Wij mogen hier wonen. Wij hebben er zelfs voor betaald!” Dat zegt de Romafamilie die in hartje Gent een huis kraakt, terwijl de eigenaars op reis zijn. Ze liegen niet. Het krakerscircuit wordt gestuurd door malafide tussenpersonen, die munt slaan uit families zonder dak boven het hoofd. Ze verkopen huizen die niet eens van hen zijn.
Honderdvijftig euro. Zoveel betaalde de Romafamilie aan een Slowaakse man voor het huis dat ze momenteel kraken in hartje Gent. Ze ontmoetten hem enkele weken geleden in het station – hun toenmalige slaapplaats – waar hij hen het huis aanbood. Hij wees de plek aan, hielp de deur forceren en incasseerde het geld.
De politie onderzoekt wie de man is. Maar het verhaal klinkt bekend in de oren in Gent. “Al jaren blijkt een soort van netwerk te bestaan”, zegt Jan Balliu, ex-coördinator voor Oost-Europese migratie. “Dat gaat zelfs tot in het Slowaakse Kosice, vanwaar veel Romafamilies afkomstig zijn. Soms kopen ze daar een huis, ondertekenen ze een ‘contractje’ en krijgen ze een sleutel. In Gent blijkt die sleutel te passen. Alleen is de woning gekraakt.”
Kraken? Dat mag toch?
Sommige families beseffen zelfs niet dat ze kraken, zegt Martin Balogh van de Gentse vzw Opre Roma. “Stel, jij trekt naar Slowakije en je spreekt geen woord Slowaaks, maar je moet onderdak vinden voor je gezin. De officiële weg is ongelofelijk ingewikkeld: huurwaarborg, loonbrieven, allerlei soorten papieren. En dan komt er iemand naar jou, die je in je eigen taal zegt: ‘Kom, ik heb een huis voor jou’. Wat doe je dan?”
“Roma zijn op zich geen kra- kers”, zegt Balogh. “In Slowakije of Tsjechië doen ze dat nooit, omdat daar een wet is. Maar hier in Vlaanderen mag het, hebben ze geleerd. Ze worden er niet voor gestraft. Oké, ze kunnen het huis worden uitgezet. Dan zoeken ze gewoon iets anders voor de komende drie maanden. Sommige families trekken zo al jaren van pand naar pand.”
Vraag is: hoe vind je zulke panden? Het blijkt heel eenvoudig. Op het internet – op de website krakengent.squat.net – staat een hele kraakhandleiding, met handige tips: test de bel, kijk in de brievenbus, kijk of de tuin wordt onderhouden,... De panden hoeven zelfs geen maanden leeg te staan.
Even naar de Hubo
“Er werd eens een huis gekraakt middenin een renovatie”, zegt Jan Balliu. “De eigenaar was zijn tegels aan het leggen en ging even naar de Hubo. Toen hij terugkwam, zat er iemand anders in.”
Ook sociale woningen zijn populair. In 2013 werden die in Gent aan de lopende band gekraakt, ook al stonden ze nog maar net leeg. Het bleek het werk van een georganiseerde groep, die daklozen onderhield in een gekraakt kasteeltje en hen van daaruit naar woningen voerde. Alle daklozen wezen naar één man: ‘de peetvader’. Identiteit? Onbekend.
“In die tijd werden Romafamilies geholpen door Belgische krakers”, zegt Rudy Coddens (sp.a), toenmalig voorzitter van WoninGent en straks kandidaat-burgemeester in Gent. “Het waren voorvechters van het recht op wonen, die Roma hielpen aan onderdak. Vanuit sociale motivatie dus. Vandaag gebeurt dat minder, denk ik.” De rol van die ‘sociale’ krakers is nu overgenomen door malafide personen, die er geld uitslaan.