Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Kwart kandidaat-agenten is van allochtone afkomst
Net nu het Antwerpse korps wordt geconfronteerd met racistische uitlatingen van enkele collega’s, blijkt dat de inspanningen om meer politiemensen met een migratieachtergrond aan te trekken stilaan hun vruchten afwerpen. Ruim een kwart van de aspirant-ins
De resultaten van de rekruteringscampagne ‘Wij hebben jou nodig’ staan in het jaarrapport 2016 van de cel Diversiteit van de Antwerpse politie, dat onze redactie kon inkijken. De Antwerpse politie kreeg van minister Jan Jambon (N-VA) de toestemming om de rekrutering van nieuwe agenten in eigen handen te nemen. Dat resulteerde vorig jaar in de aanwerving van 60 aspirant-inspecteurs, van wie 15 van allochtone afkomst zijn. “Op dit moment heeft 7% van de Antwerpse politieagenten een migratieachtergrond”, zegt burgemeester Bart De Wever (N-VA). “We hebben dus nog een lange weg af te leggen.”
Uit het jaarrapport blijkt ook dat het aantal aangiften van haatmisdrijven vorig jaar met 51% is gestegen, tot 180 dossiers. Ook die toename wordt gelinkt aan een campagne, die mensen aanmoedigde om van misdrijven als racisme of homofobie effectief melding te maken bij de politie.
Het jaarrapport Diversiteit komt er net op een moment dat de Antwerpse politie opnieuw onder vuur ligt wegens racisme. Volgens korpschef Serge Muyters gaf hij in oktober vorig jaar al de opdracht om een onderzoek te starten naar de racistische uitlatingen die enkele politiemensen hadden gedaan in een chatgroep. Hij reageert daarmee op de kritiek over een “te laks optreden” van de korpsleiding.
De Antwerpse korpschef Serge Muyters ontkent met klem dat zijn korps racistische en seksistische uitlatingen binnen een Whatsappgroep van politiemensen onder de mat heeft geveegd, zoals sp.a en Groen beweren.
De uitgelekte Whatsapp-conversaties van enkele leden van de GEOV, een bewakingsdienst van de Antwerpse politie die instaat voor de overbrenging van gedetineerden, zorgden gisteren voor heel wat beroering.
De dienst GEOV telt ongeveer 75 manschappen en is samengesteld uit leden van de lokale politie van Antwerpen en leden van het Veiligheidskorps van de FOD Justitie. In hun onderlinge chatgesprekken doen de bewakingsagenten racistische uitlatingen (“het zou geestig zijn moesten die apen goed op hun bakkes krijgen”,
“het Dolfke in mij raakt flink nijdig”), verheerlijken ze het gebruik van geweld (“Zalig da geluidje is precies of je een tak breekt”) en wisselen ze foto’s uit van gedetineerden die ze hebben moeten bewaken.
Een aantal leden van de dienst GEOV gebruikte de Whatsappgroep ook om collega’s te pesten en te bespotten. De chatgroep werd in april 2016 afgesloten op initiatief van de leden zelf, omdat ze toen al vreesden dat ze ermee in de problemen zouden komen.
Oppositie: “Te laks optreden”
De linkse oppositiepartijen trokken gisteren fel van leer tegen de Antwerpse korpsleiding en burgemeester Bart De Wever (N-VA). Groen-fractieleider Wouter Van Besien beschuldigt de korpsleiding ervan niet te hebben opgetreden tegen het racisme binnen de dienst. “Er werd enkel gezegd: ‘Let goed op, de groep is niet zo gesloten als je denkt’. Maar aan het echte probleem werd niets gedaan. Heel veel mensen moeten zich nu benauwd voelen. De Antwerpse politie zou er voor iedereen moeten zijn en geen bedreiging mogen vormen voor de Antwerpenaar.”
Ook Antwerps sp.a-voorzitter Tom Meeuws vindt dat de korpsleiding het racisme blauwblauw heeft gelaten. “De Antwerpse politie komt voor de zoveelste keer in opspraak. Het zelfreinigend vermogen binnen de politie is duidelijk onbestaande. Keer op keer is er sprake van een schromelijk gebrek aan integriteit”, zegt Tom Meeuws.
“Ook nu weer blijkt uit de geciteerde berichten een volkomen misprijzen voor de democratie en de rechtsstaat. Deze stoere agenten dromen in hun eigen bad cops- groepje van een politiestaat waar politici, allochtone Antwerpenaars en andersdenkende collega’s niet bestaan en willekeurig kunnen worden aangepakt. Er is duidelijk een structureel probleem met een deel van het korps.
Ook andere, goedme-
nende agenten worden hier mee de dupe van.”
Naast een doorlichting vraagt Meeuws ook dat de politie met een vorming start over “wat kan en wat niet kan”, om een mentaliteitswijziging teweeg te brengen.
Korpsleiding: “Niet ongemoeid gelaten”
Korpschef Serge Muyters ontkent met klem dat de racistische praatjes binnen de gesloten Whatsappgroep ongemoeid zijn gelaten. “Een aantal leden van de dienst GEOV is zelf bij zijn leidinggevende gaan aankloppen dat er een groot probleem was. Er was binnen de dienst sprake van pestgedrag, slechte samenwerking, en ook de laakbare uitspraken in die Whatsapp-groep zijn ter sprake gekomen.”
“Na dat gesprek hebben de leden van dat team de daad bij het woord gevoegd en de uitgeprinte Whatsapp-conversaties overgemaakt aan hun commissaris. Die heeft ons als korpsleiding onmiddellijk op de hoogte gebracht. Ik heb nog dezelfde dag een mandaat gegeven aan onze dienst Intern Toezicht om de kwestie te onderzoeken. Dat we lang hebben gewacht of zaken op hun beloop hebben gelaten, klopt absoluut niet”, zegt de korpschef.
Dat de twee leidinggevenden al in april 2016 op de hoogte waren van racistische, homofobe en seksistische uitlatingen in de Whatsapp-groep, zoals Van Besien beweert, klopt volgens Muyters evenmin. “In april hebben wij een ‘nota social media’ naar al onze diensten gestuurd. Die nota is ook toegelicht aan de mensen van de GEOV. Een van de leidinggevenden heeft gewoon gewaarschuwd voor de gevaren van sociale media. Hij heeft verwezen naar de gesloten groepen van Whatsapp, zonder op de hoogte te zijn van de berichten die in die specifieke chatgroep werden gedeeld. De leden hebben die groep dan op eigen initiatief afgesloten”, aldus Muyters.
Hoelang het onderzoek precies bezig is? “In september werd de commissaris aangesproken op de problemen. In oktober heeft men de prints van de Whatsapp-groep overgemaakt, ben ik in kennis gesteld en is het onderzoek opgestart. Iedereen heeft dus onmiddellijk gedaan wat hij moet doen in dit soort situaties. Dat het onderzoek wat tijd in beslag neemt, heeft onder meer te maken met het overleg met de FOD Justitie, die ook betrokken partij is.”
Tuchtsancties
Volgens Muyters is het tuchtonderzoek bijna afgerond. Eén lid van GEOV werd bij ordemaatregel overgeplaatst, omdat hij werd beschouwd als iemand die voor een verziekte sfeer en cultuur zorgde binnen de groep. Vier anderen riskeren een tuchtsanctie. “Wij nemen dit probleem zeer ernstig, maar sta me toe om te benadrukken dat het om vier of vijf mensen gaat. Niet dé Antwerpse politie.”
Ook minister van Justitie Koen Geens (CD&V) laat bekijken of de leden van het veiligheidskorps die betrokken zijn bij de zaak, tuchtrechtelijk gestraft kunnen worden. Het Antwerpse parket gaat na of er in de chatgesprekken strafbare uitspraken zijn gedaan. Burgemeester Bart De Wever (N-VA) wil voorlopig niet reageren op de zaak, omdat hij mogelijk nog als tuchtoverheid moet tussenkomen.