Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Restauratie na 16 jaar afgerond
De restauratie van Hans Memlings schilderij Christus met zingende en musicerende
engelen is na zestien jaar afgerond. De oorspronkelijke kleuren en motieven zijn eindelijk opnieuw zichtbaar.
Hans Memling, beschouwd als één van de meest invloedrijke Vlaamse Primitieven, schilderde in de 15de eeuw drie monumentale werken waarop Christus wordt afgebeeld met zingende en musicerende engelen. De drie pa- nelen, goed voor een totale oppervlakte van ruim 11 vierkante meter, vormden een fragment van wat ooit een reusachtig altaarstuk moet zijn geweest. De panelen zijn niet alleen een mooi voorbeeld van 15de-eeuwse schilderkunst, maar bieden ook een goed overzicht van het instrumentarium waarmee in die tijd gemusiceerd werd. Van een psalterium over een tromba marina tot een luit, een trompet en een schalmei. Met zin voor detail gaf Memling de instrumenten natuurgetrouw weer.
Het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen kocht de werken in 1895 aan en sinds 2009 staan ze op de lijst van het Vlaamse Topstukkendecreet.
Tand des tijds
“Na meer dan vijfhonderd jaar had de tand des tijds zijn sporen achtergelaten”, vertelt Lizet Klaassen, restaurator bij het KMSKA. “Op verschillende plaatsen was de verflaag aan het bladderen en dreigde het van de houten drager te vallen.”
In 2001 werd gestart met de restauratie, maar door de enorme oppervlakte en de complexiteit van de behandeling sleepte het proces een hele tijd aan. “Een res- tauratie is als een heelkundige ingreep waarbij je maar één kans op slagen hebt”, zegt Klaassen. “Het vraagt moed om een restauratie zo lang te laten duren, maar het effect is spectaculair.”
Centimeter kleur
Eén van de mooiste momenten was de ontdekking van de oorspronkelijke kleuren onder de vuile korsten. “De prachtige motieven kwamen terug aan de oppervlakte”, zegt Klaassen. “Voor iedere centimeter vuil die je weg krabde, kreeg je een centimeter kleur terug.”
Een internationale begeleidingscommissie van kunsthistorici, chemici en restauratoren begeleidde het restauratieproject. De panelen van Memling zullen een hoofdrol spelen wanneer het nieuwe museum, in het najaar van 2019, haar deuren heropent.