Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Seefbier wordt gebrouwen in Noorderpershuis
Johan Van Dyck en Karen Follens: het koppel achter de wedergeboorte van het populaire Seefbier
JOHAN VAN DYCK Antwerpse Brouw Compagnie “Dit is echt een verhaal van ons tweetjes. We hadden al met heel wat aandeelhouders in zee kunnen stappen, maar dan was dit niet meer ons avontuur geweest.” “Vroeger telde onze stad wel honderd brouwerijen. Daar schiet nu niets meer van over. Dat wij in hartje Antwerpen een nieuwe stadsbrouwerij kunnen realiseren, is gewoonweg te mooi voor woorden.”
Wat vijf jaar geleden begon als een impulsieve zoektocht naar het recept van het teloor gegane Seefbier, is uitgemond in een succesverhaal. Johan Van Dyck (41) en Karen Follens (40) wisten in geen tijd het Seefbier terug op de Antwerpse kaart te zetten en nu volgt de (voorlopige?) apotheose: een eigen brouwerij. “Als trotse Antwerpenaren willen wij onze stad een derde brouwerij schenken. Dit is onze Antwerp Dream.”
Ooit was Seefbier het meest gedronken bier van Antwerpen. “Hét Antwerpse bier”, las Johan Van Dyck in 2008 in een boekje over verdwenen brouwerijen in en rond de stad. Maar het gouden genot zelf opnieuw beginnen te brouwen, werd een huzarenstuk. “Hoewel het Seefbier op talrijke plaatsen in onze stad werd gebrouwen en vooral in de 19de eeuw erg veel gedronken werd, was het recept nergens terug te vinden”, vertelt Johan, die op dat moment al professioneel actief was in de brouwerswereld en onder meer voor Moortgat werkte. “Maar ik was er echt van overtuigd dat het recept van dit mythische Antwerpse bier toch érgens te vinden moest zijn.” Na een lange zoektocht doorheen stadsarchieven, bezoeken aan heemkundige kringen en na talrijke gesprekken met hoogbejaarde brouwers, botste hij op een honderd jaar oud recept. Maar daarmee was hij er nog niet. “Omdat brouwinstallaties doorheen de jaren geëvolueerd zijn, stapte ik met mijn vondst naar de KU Leuven. Daar konden we het recept aanpassen aan de moderne tijd.” Het Antwerpse Seefbier was in ere hersteld.
Meteen in de prijzen
Vanaf toen ging het hard. Johan betrok ook zijn vrouw en onmisbare wederhelft Karen bij het verhaal. “Ons Seefbier won verscheidene gouden medailles in binnenen buitenland. En ook onze andere nieuwkomer, het amberkleurige Bootjesbier, wist een gouden medaille op zijn conto te schrijven.” Tegelijk vond het vloeibare erfgoed zijn weg naar zowat elke onafhankelijke Antwerpse horecazaak. Maar ook dat mocht geen eindpunt zijn. “Vanaf het begin hadden we de droom om een eigen brouwerij te beginnen. Nu wordt het bier nog in Oudenaarde gebrouwen, bij een bevriende brouwerij. We stelden ons een doel voor ogen: als er zich binnen de vijf jaar geen mogelijkheden stelden, zouden we die droom opbergen. We zijn nu vijf jaar verder, en kijk: onze eigen brouwerij is volop in opbouw. Eind juni hopen we operationeel te zijn.”
Gok van hun leven
Voor het in Antwerpen geboren en getogen koppel is dit de gok van hun leven. “Dit is echt een verhaal van ons tweetjes, onze Antwerp Dream. Samen willen wij doodgraag onze lokale, onafhankelijke brouwerij. We hadden in het begin al met heel wat aandeelhouders in zee kunnen stappen, maar dan was dit niet meer ons avontuur geweest.” En dus knokken ze hand in hand. “Karen houdt zich bezig met de
zakelijke kant, ik met het brouwen. We hebben drie kinderen die zelf dolenthousiast zijn over het hele project. Op dit ogenblik willen ze alle drie brouwer worden”, lacht Johan, terwijl we samen over de zonovergoten site van het Noorderpershuis lopen. De plek waar het allemaal staat te gebeuren. “In dit prachtige gebouw uit de jaren 20 zat tot voor kort het Havenbedrijf”, vertelt Johan. Dat ze uitgerekend hier hun eigen brouwerij kunnen verwezenlijken, overstijgt hun stoutste verwachtingen. “Wij zijn trotse Antwerpenaars. Vroeger telde onze stad wel honderd brouwerijen. Daar schiet nu niets meer van over. Dat wij in hartje Antwerpen, in deze boomende Cadixwijk een nieuwe stadsbrouwerij kunnen realiseren, is gewoonweg te mooi voor woorden.” Met hun Antwerpse Brouw Compagnie lanceren Johan en Karen zo de derde actieve brouwerij van de stad, naast Brouwerij De Koninck en Brouwerij Pakhuis.
Hachelijke operatie
Op dit moment is het nog alle hens aan dek in het Noorderpershuis. “Ze mag dan wel prachtig zijn, deze plek is totaal niet up-todate. Alle nutsvoorzieningen moesten opnieuw worden aangelegd, het beton moet nog worden gegoten en de brouwketels en gisttanken worden nu in Duits- land vervaardigd, want daar hebben ze het beste van het beste materiaal.” Begin mei komt het hele brouwstelsel over naar Antwerpen. “Dat belooft ongelooflijk spannend te worden. En een hachelijke operatie, gezien de vele wegenwerken rondom deze site en het feit dat dit historische pand helemaal intact moet blijven. Normaal gezien zou je de hele installatie via het dak naar binnen kunnen brengen, maar hier kan dat niet, omdat het een beschermd gebouw is. Het geheel moet dus door de poort. We hebben letterlijk 5 centimeter speling. Wanneer je op de feeste- lijke opening twee grijze mensjes op een bankje ziet zitten, zijn wij dat waarschijnlijk”, lachen ze. Bijna is het zover. Tegen dat de zomer goed en wel begint, openen de deuren voor bierliefhebbers, buren, stadsgenoten, toeristen, én niet te vergeten: hun crowdfunders. “We hebben zelf een heel groot deel geïnvesteerd, maar dit project was nooit mogelijk geweest mocht er niet een enorm draagvlak bestaan van enthousiastelingen die ons wilden steunen. Zonder die Antwerpse onderstroom was dit nooit gelukt. Want het gaat dan wel goed met ons Seefbier, de biermarkt daalt.” Net daarom willen de twee het liever niet hebben over verkoopcijfers. “We blijven een kleine speler en willen geen fout beeld opwekken bij de concurrentie. Wel leuk is dat we met ons Seefbier ondertussen al over de hele wereld zijn geraakt, zij het kleinschalig. Maar je kunt bijvoorbeeld in Mexico, Japan of Zuid-Afrika een Seefbiertje drinken.”
Nieuwe bieren op komst
Vreemd is het niet dat Johan en Karen zo veel steun genieten voor hun nieuwe brouwerij. Hier brengen ze hun brouwsel letterlijk tot bij de liefhebber. “Dit moet een open plek worden waar iedereen een kijkje kan komen nemen. Tussen de gisttanken en de brouwketels kun je komen proeven van onze nieuwste experimenten of genieten van een lekker Seef- of Bootjesbier. Daarnaast willen we ook rondleidingen organiseren voor groepen of bedrijven. We willen dat graag allemaal zelf doen. Dat zal een uitdaging worden, want er zijn maar 52 weken in een jaar en er zijn al heel wat geïnteresseerden. Maar die persoonlijke aanpak vinden we belangrijk. We zien wel hoe het allemaal loopt.” De ontwikkeling van nieuwe bieren is nog volop bezig. “Meer kunnen we daar nog niet over vertellen, omdat ze nog niet helemaal op punt staan. Maar tegen de opening willen we zeker met enkele testbrouwsels naar buiten komen. Deze plek geeft ons de kans om te experimenteren. Wij willen nieuwe dingen doen met bier, de ambacht terugbrengen naar de binnenstad en ook samenwerken met lokale, beginnende brouwers. Als we hen kunnen ondersteunen, doen we dat met veel plezier.”
Biergarten op binnenplaats
En last but not least moet het Noorderpershuis zeker tijdens de zomermaanden een ware trekpleister worden. “We gaan deze grote binnenkoer inrichten tot een gezellige Duitse ‘ biergarten’ met lange tafels, waar je ook iets kunt eten. Omdat wij ons alleen met de brouwerij willen bezighouden, zullen we daarvoor een beroep doen op een horecateam. We willen hier een plek creëren voor jong en oud: een plek voor de buurt.” Want dat is wat de twee hoog in het vaandel dragen: een goede band met de buren, en bij uitbreiding met de hele stad. “We hebben heel wat stadsbrouwerijen in het buitenland bezocht om te zien hoe we ze het best deel laten uitmaken van de buurt. Dit moet geen plek worden waar je kunt nachtbraken, maar een locatie waar het gezellig vertoeven is: een nieuw uithangbord dat onze stad alle eer moet aandoen.” Intekenen op de crowdfunding kan nog via www.seef.be.
ELIEN VAN WYNSBERGHE