Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Zolang je leeft, twijfel je over de zin ervan”
Hoe overtuig je een speelkameraad van de zin van het leven? In HetPaleis zoekt de jonge cast van Niets (11+) naar een antwoord. Freek Vielen van De Nwe Tijd leidt de bewerking van Janne Tellers jeugdboek in goede banen.
Samen met de nieuwe bestuurstandem Els De Bodt-Tom Rummens maakt in HetPaleis dit seizoen ook Freek Vielen zijn opwachting. De 32jarige Nederlander, die mee aan het roer van De Nwe Tijd staat, zal er de komende vijf seizoenen jaarlijks een stuk maken voor kinderen of jongeren. “Met dat publiek heb ik nooit eerder gewerkt”, zegt de artist in residence. “Maar de doelgroep boeit me. Je speelt voor toeschouwers uit alle lagen van de bevolking. Anders dan volwassenen die kiezen voor een bepaald stuk of gezelschap, koesteren kinderen geen verwachtingen.”
Vielen neemt een vliegende start met de herinterpretatie van Niets, een jeugdboek uit 2000 van de Deense schrijfster Janne Teller. Het 14-jarige hoofdpersonage Pierre Anthon besluit op een dag dat het leven geen zin heeft. Hij kruipt in een boom en bekogelt leeftijdsgenoten die toch iets van hun leven willen bakken met zure pruimen. Zijn klas dient hem van antwoord met de Berg der Betekenis. Om beurten bepalen de leerlingen wat de ander daar moet achterlaten.
“Wat heel onschuldig begint met een paar favoriete schoenen dijt uit naar steeds grotere offers als een huisdier of het opgraven van een overleden zusje”, vertelt Freek Vielen. “Wanneer het Amerikaanse museum MoMa de berg voor veel geld wil kopen, steken de leerlingen hem in brand. Tellers boek eindigt in zwartgalligheid, zonder een sprankeltje hoop. In HetPaleis formuleren wij een alternatief einde.”
Met Tim David, Harald Austbø, Elena Peeters, Judith de Joode en Laura Mentink verzamelde Vielen, die ook les geeft aan het Antwerpse Conservatorium, een opvallend jonge cast rond zich. “Omdat de acteurs het verhaal op scène met elkaar doorspreken, voel je hoe het stuk langzaamaan vorm krijgt. Wanneer ze beseffen dat de leerlingen elkaar steeds pakken en terugpakken door het opbod van de Berg der Betekenis, wordt er besloten een andere weg in te slaan”, legt hij uit.
Niet spelen, maar praten
“Het komt erop neer dat je moet ontdekken wat jouw leven zinvol maakt, en dat zaadje moet je koesteren. Natuurlijk mag je twijfelen aan de zin van het bestaan, maar probeer er niet te ver in door te slaan. Onbewust denken jongeren dat zij alleen met vragen over zingeving zitten, maar dat is niet zo. Twijfelen over de zin van het leven maakt deel uit van het leven. Het is een troost dat we allemaal barsten hebben, maar waak er wel over dat je niet uit elkaar valt.”
Zware kost voor een elfjarige, niet? “In een workshop ontdekten we dat het onderwerp voor sommige 14-jarigen nog te ver van hun bed staat, terwijl andere jonge tieners er zich perfect in kunnen vinden. De overgang naar het middelbaar luidt voor veel jongeren een nieuwe periode in. Ze spelen niet meer, maar praten. Sommigen zoenen al, anderen dan weer niet. Vaak steekt de vraag naar de zin van het leven de kop op en slaat de twijfel toe. Maar wanhopig een antwoord zoeken hoeft niet, net de vraag is de kern van het bestaan. Twijfelen is oké. Zolang je leeft, zal je twijfelen.”
ILSE DEWEVER
‘Niets’, van 30/03 tot 09/04 en van 19 tot 26/04, HetPaleis, Antwerpen. www.hetpaleis.be