De ene waarheid is de andere niet

‘Summiere aanwijzingen’ in rapport Staatsveiligheid genoeg voor minister Homans om grof geschut boven te halen

oet Liesbeth Homans (NVA) maandag, als ze in een extra commissie van het Vlaams Parlement het vuur aan de schenen wordt gelegd, vrezen voor haar ministerpost? Het lijkt onwaarschijnlijk. Ook al geven de ‘geheime’ rapporten van de Staatsveiligheid haar verre van ondubbelzinnig gelijk in haar beslissing om de Fatihmoskee in Beringen te viseren.

Een dag lang leek de politieke toekomst van Vlaams minister van Binnenlands Bestuur en Gelijke Kansen Liesbeth Homans aan een zijden draadje te hangen. Alles begon donderdagavond, even over 20u in de studio van Terzake. Net op het moment dat Homans wilde uitleggen dat ze de erkenning van de Fatih-moskee in Beringen (Limburg) op basis van rapporten van de Staatsveiligheid wil intrekken, liep er een bericht binnen: diezelfde Staatsveiligheid ontkende in een zeldzame persmededeling dat de Beringse moskee in haar rapporten werd geanalyseerd. Volgens de Staatsveiligheid trok Homans ook “conclusies die door de dienst zelf nooit werden getrokken”. De oppositie rook meteen bloed en beloofde Homans maandag het vuur aan de schenen te leggen in het Vlaams Parlement. Het wordt een boeiende discussie. Want die ‘geheime’ rapporten van de Staatsveiligheid bleken gisteren dan toch niet zo’n groot geheim. En ze geven niet meteen een antwoord op de vraag wie nu het meest gelijk heeft: Homans of de Staatsveiligheid?

De Staatsveiligheid schetst in twee nota’s een behoorlijk genuanceerd beeld van de Turkse moskeeën in ons land. Die worden aangestuurd door Diyanet, het Turkse ministerie van Religieuze Zaken. Tot dat netwerk behoren 13 van de 28 erkende moskeeën in ons land, waaronder die in Beringen.

In de rapporten staat letterlijk: “Enerzijds heeft ze (Diyanet, red.) een belangrijke religieuze functie en draagt ze een gematigde vorm van de islam uit. Door haar invloed op de Turkse gemeenschap maakt ze dat er in Diyanet-moskeeën nauwelijks problemen zijn met geradicaliseerde individuen.” Maar tegelijk bevatten ze enkele waarschuwingen: “Anderzijds gaat Diyanet mee in de politiek van AKP (AKP is de partij van Erdogan, red.) en draagt ze bij aan de polarisering in de Turkse gemeenschap door het profileren van ‘staatsvijanden’.” Maar nergens een woord over ‘intrekking van de erkenning’, laat staan van de Fatih-moskee. Waarom viseert de minister dan alleen die Beringse moskee? In Terzake beweerde Homans dat die “uitvoerig” ter sprake komt in de geheime rapporten, maar in realiteit zijn de passages erg kort. Een eerste gaat over de positie van Adil Sahin, de religieuze attaché bij de Turkse ambassade en vroeger imam van de Fatih-moskee. Het was hij die in september een ‘spionagerapport’ van acht pagina’s over de Gülen-beweging in België naar Ankara stuurde. Een tweede keer wordt de Beringse moskee vernoemd als het gaat over het bezoek van voormalig Turks minister van Energie Taner Yildiz, die vorige maand in Beringen ja-stemmen kwam ronselen voor het referendum van Erdogan over de aanpassing van de Turkse grondwet. Wat er volgens de nota op wijst dat “Diyanet een belangrijke rol speelt als verlengstuk van de AKP in België en Europa”. Het is op basis van die twee erg summiere passages – “zijdelings”, noemde de Staatsveiligheid het – dat Homans besliste om de procedure op te starten om de erkenning van de Fatih-moskee in te trekken. Ook al is er geen sprake van concrete bewijzen voor spionage. “Maar het feit dat er geen bewijzen zijn gevonden van spionage, wil niet zeggen dat er geen elementen in strijd zijn met de erkenningscriteria”, blijft Homans haar beslissing verdedigen. “De rapporten van de Staatsveiligheid zijn wél ondubbelzinnig: Diyanet gaat mee in de AKP-politiek en draagt bij aan de polarisatie binnen de Turkse samenleving. De Fatih-moskee blijkt hierin duidelijk een rol te spelen.” Homans zegt dat ze de twaalf andere Diyanet-moskeeën zal laten onderzoeken om te bekijken of dezelfde maatregelen daar nodig zijn.

De oppositie blijft erbij dat Homans een politiek spel speelt. “Homans wist hier al twee maanden van. Waarom wachtte ze dan zo lang? Ofwel had ze toen maatregelen moeten nemen, ofwel drijft ze het probleem nu bewust op de spits”, zegt sp.a-fractieleider Joris Vandenbroucke. Wordt maandag vervolgd.