Gazet van Antwerpen Stad en Rand
10 april 2016, de dag dat tweede plaats een zege was
Tom Boonen neemt zondag afscheid op de plek waar het voor hem in 2002 écht begon: de wielerpiste in Roubaix. Wielerredacteur Jan-Pieter de Vlieger reconstrueert in vijf afleveringen de grote momenten in de carrière van Boonen , met de hoofdrolspelers van
10 april 2016: Tom Boonen wint op een haar na ParijsRoubaix, 185 dagen nadat hij in Abu Dhabi een schedelbreuk had opgelopen. Reconstructie van de val, de revalidatie en de wederopstanding die niemand voor mogelijk hield. “Na de Omloop Het Nieuwsblad kreeg ik telefoon van Lore: ‘Spreek met Tom, want hij overweegt te stoppen.’”
Parijs-Roubaix 2016 is een wedstrijd die voor Tom Boonen begint op 10 oktober het jaar voordien. Hij ligt in een kleine, grijze kamer in het Sheikh Khalifahospitaal in Abu Dhabi en heeft net een bericht op Instagram gepost: “Schedelbreuk van vijftien centimeter. Heb er al beter voor gestaan.” Boonen is in de tweede etappe van de Tour of Abu Dhabi zwaar ten val gekomen.
Patrick Lefevere: “Ik zat naast Bramati in de volgwagen toen het gebeurde. We zagen een renner in een groene trui liggen op de grond en hadden eerst niet door dat het er een van ons was. Tot we ons realiseerden: Shit, Tom draagt de puntentrui. Hij ligt daar op de grond. Bramati heeft in één keer de auto zonder kijken over de weg gegooid, vijf vakken naar de andere kant.” Yvan Vanmol zag de beelden thuis via het internet. “Hoe Tom daar lag… Dramatisch. Dat was iemand van wie je vreesde dat hij op slag dood was. Gelukkig zag ik dat hij op de draagberrie wel meteen weer bij bewustzijn was.” Lefevere: “Tom reageerde aanvankelijk agressief. Zoals elke renner wilde hij instinctief verder rijden. Ik heb een tijd op hem moeten inpraten om hem in de ambulance te krijgen. Er lag bloed naast zijn hoofd, maar de dokter van de Abu Dhabi Tour (Stefano Tredici, red.) was er gerust in: Alleen maar een sneetje aan zijn oor. Ik geloofde hem niet: het was donkerrood bloed, niet het soort bloed dat je ziet na een wondje bij het scheren.” Vanmol: “Voor mij was het lastig om die situatie van thuis op te volgen. Eén of twee uur na de valpartij kwamen de resultaten binnen van de scan: een fractuur ter hoogte van het slaapbeen. Weliswaar met heel weinig bloeding, wat op zich positief was. Dan durfde ik weer te denken: Dat komt in orde. Maar dan spreek je alleen over de mens Tom Boonen, niet over de renner.”
Lefevere: “In het ziekenhuis in Abu Dhabi zei de dokter dat hij pas over zes maanden opnieuw zou mogen fietsen. Eerlijk: ik dacht daar dat zijn carrière voorbij was.”
Tom, eeuwige optimist
185 dagen later staat Boonen toch aan de start van Parijs - Roubaix, voor één keer weliswaar niet als favoriet. Hij heeft dat seizoen nog geen enkele wedstrijd gewonnen, zijn revalidatie is bijzonder moeizaam verlopen. Yvan Vanmol: “Toen Tom terug thuis was na Abu Dhabi heeft hij zich de ernst van zijn blessure onvoldoende gerealiseerd. Wat bij een schedelbreuk misschien ook niet onlogisch is: hij kon gewoon rondlopen, wellicht met een zwaar hoofd, maar dat moest ook niet verder behandeld worden. Tom wilde heel snel opnieuw beginnen, maar na een nieuw EEG (elektro-encephalogram, red.) heeft de neuroloog uitgelegd dat bij een nieuwe val het gevaar bestond op chronische hoofdpijn of concentratiestoornissen. Pas op het eerste trainingskamp in december is Tom opnieuw licht beginnen te trainen met de ploeg. Maar toen had hij natuurlijk een immense achterstand.” Méricourt, nog 182 km te gaan. In Parijs-Roubaix tekent Matthew Hayman met vijftien andere renners voor de vroege vlucht. Een valpartij breekt verderop het peloton in twee stukken en Tom Boonen zit aan de juiste kant. Op de kasseien van Haveluy trekt hij samen met Tony Martin stevig door. Boonen kan voor het eerst in het voorjaar mee de koers maken. Vanmol: “Dat was voordien een probleem geweest. Tom heeft zijn wedstrijden altijd gereden in het hart van de actie. Maar dat lukte het hele voorjaar bijna niet. Zijn eerste competitie in de Ronde van Valencia was nog goed. Hij kon daar naar een vijfde plaats sprinten. Maar toen kwamen de Omloop Het Nieuwsblad en Kuurne. Een ramp. Een echte
ramp. Ik heb toen telefoon gekregen van Lore: Yvan, spreek met Tom, want hij zit diep in de put. Zo wil hij niet blijven rijden. Hij spreekt over stoppen. Tom moest zuinig zijn met zijn energie, maar durfde niet te wringen in het peloton. Na 150 kilometer was hij telkens letterlijk uitgewrongen. Bovendien had hij in de winter niet op intensiteit mogen trainen en geen krachttraining mogen doen. Essentieel nochtans om zijn explosiviteit te bewaren.” Warlaing, nog 74 kilometer te gaan. Tom Boonen geeft er op de kasseien een stevige snok aan. Bedoeling is om een achtervolgende groep met favorieten Sagan en Cancellara op achterstand te houden. Zij zaten achter de valpartij in het peloton en Boonen wil hen niet laten terugkomen.
“De ploeg wilde agressief rijden in Roubaix”, zegt Lefevere. “Maar Tom moest zelf ook snel aan de bak. Met Cancellara en Sagan in de achtervolging weet je: dit wordt tricky.” Vanmol: “Ik was al fier om te zien dat Tom het zo goed deed. Het was zeker niet onze verwachting dat hij daar zo vol zou mee doen. Het is het verhaal van Tom als eeuwige optimist: na het tegenvallend openingsweekend was hij nog altijd niet goed in Parijs-Nice. Hij reed heel vaak achteraan in het peloton. Maar als je hem daar naar vraagt, zegt Tom: Ja, ik zakte er misschien door, maar eens ik achteraan zat, heb ik wel heel goed kunnen trainen. (lacht) Die mentale kracht om altijd positief te zijn, dat moet ik bewonderen.”
“Ik win de Tour”
Mons-en-Pévèle, nog 48 kilometer te gaan. Cancellara valt en breekt zo de weerstand van de achtervolgers. De winnaar zit vooraan, in een groep met Boonen, Vanmarcke, Stannard, Boasson Hagen en Hayman als overlever van de vroege vlucht. “Een finale van stervende zwanen”, zegt Lefevere. “Tom moest heel veel aanvallen counteren. Te veel om goed te zijn. Je zag dat Hayman de friste was. In de laatste kilometers springt hij weg en Tom heeft alle moeite van de wereld om het gat dicht te rijden.”
Vanmol: “Uiteindelijk raakt hij toch tot bij Hayman en rijden ze samen de piste op. Dan denk je: Daar zal hij in de sprint toch geen last van hebben? Maar dan komen Vanmarcke en Boasson Hagen toch weer terug.” Lefevere: “Die ontknoping op de piste, dat was rechtstaand sterven. Ik dacht: Als hij wint, laat ik mij los achterover vallen en blijf ik gewoon liggen in het gras.” Vanmol: “En dan haalt Tom het net niet.”
Lefevere: “Ik had direct gezien dat hij vast zat naast Vanmarcke in de sprint. Tom wist niet dat je in een wegwedstrijd ook beneden over de blauwe band mag rijden op de piste. Dat had een groot verschil kunnen maken. Naar boven moeten of beneden een schwung pakken. Een Franse journalist vroeg me: Alors Patrick, deçu? Ik heb nogal kort gereageerd: Kan je misschien een nog dommere vraag bedenken?” Vanmol: “Natuurlijk ben je teleurgesteld. Maar de grootste teleurstelling in mijn carrière? Bijlange niet. We wisten allemaal van hoe ver Tom was teruggekomen, zijn prestatie op zich was buitengewoon.” Hoe groot de impact van de schedelbreuk precies was geweest op Boonen, stelde Lefevere vast toen ze één maand later samenzaten om over een nieuw contract te praten. “Ik zag toen gedrag dat ik ook bij Museeuw had gezien na zijn motorongeluk. Een klap op je hersenen beïnvloedt je emoties, maakt je meer vatbaar voor euforie. Bij Johan was dat heel uitgesproken: ik herinner me een wijnproeverij bij Toni Etneo. De zogezegd timide Johan Museeuw ging daar voor dertig man op tafel staan: Ik win volgend jaar de Tour de France! Bij Tom was het veel minder uitgesproken, maar in die contractbesprekingen was hij ook heel fel: Ik ga nog minstens drie jaar koersen, Zonder mijn val in Abu Dhabi had ik in het voorjaar drie klassiekers gewonnen, Sagan had er mij nooit afgereden. We hebben toen alleen maar lekker gegeten en niet ‘genegotieerd’. Daar was geen beginnen aan.” Vanmol: “Misschien heeft Tom die val nog een tijd meegedragen, maar zeker op het WK in Qatar eind vorig jaar zag ik toch weer de oude Tom Boonen. Daar was hij ongelofelijk sterk, zeker goed genoeg om te winnen. De gehoorschade die hij na Abu Dhabi heeft opgelopen is wel permanent, maar verder is hij goed door zijn carrière gekomen. Zijn schouder zal hij blijven voelen na de val in 2015, maar voor de rest zet hij zondag als een heel gezonde mens zijn fiets aan de kant.”