Europa wankelt

Nu 51% van de Turkse bevolking zich heeft uitgesproken als voorstander van de grondwetsherziening die president Erdogan heeft voorgesteld, is Europa weer een stuk minder stabiel geworden. Turkije, de grote natie die voorbestemd was om een sterke Europese bufferstaat tussen West en Oost te worden, zal voorlopig niet toetreden tot de Europese Unie. Zeker niet als Erdogan zijn belofte waarmaakt om een nieuw referendum te organiseren over de herinvoering van de doodstraf in zijn land.

Een staat die zijn grondwet aanpast om zijn president de bevoegdheden te geven van een dictator, die de scheiding der machten in de praktijk afschaft, die de persvrijheid beknot en die tienduizenden tegenstanders van het regime in de gevangenis zet, die kunnen wij niet toelaten tot de EU.

Niettemin moeten wij de keuze van de Turkse bevolking respecteren. Ook al kan die keuze met amper 51% nauwelijks overtuigen en ook al leidt ze tot een uitermate wankel evenwicht dat weinig goeds belooft voor de toekomst, president Erdogan heeft een mandaat gekregen om het regime waaraan hij sinds 2001 heeft gebouwd verder te versterken. Tegen de wil van de meerderheid van de bevolking in de steden en van belangrijke minderheden zoals de Koerden weliswaar, maar in een democratie is 51% nu eenmaal een meerderheid.

Erdogan dankt zijn overwinning in belangrijke mate aan de ja-stem van de 2,5 miljoen Europese Turken buiten zijn eigen land. Zij hebben hun toekomst opgebouwd in landen zoals het onze, die Erdogan graag beschuldigt van nazipraktijken. Die houding blijft niet zonder gevolgen. In ons land, waar liefst 75% van de Turkse Belgen hun president heeft gesteund in het referendum, gingen gisteren meteen stemmen op om de dubbele nationaliteit af te schaffen. De oproep kwam van Hendrik Bogaert van CD&V, de partij nota bene die vorige week nog werd bestempeld als “de nieuwe moslimpartij”. N-VA-staatssecretaris Theo Francken sloot zich meteen bij de oproep aan en ook Ann Brusseel, Vlaams Parlementslid voor Open Vld, wil de discussie heropenen.

Laten we het hoofd koel houden. De dubbele nationaliteit afschaffen kan alleen in Europees verband. Bovendien is dat niet wat we moeten doen als we de Turkse Belgen zich beter thuis willen laten voelen in ons land. Daarvoor is veeleer een positief project nodig, zoals de Mechelse burgemeester Bart Somers dit weekend uitlegde in uw krant.

De Europese eenheid wankelt. Volgend weekend komt de volgende test, met de eerste ronde van de presidentsverkiezingen in Frankrijk. Als die ertoe leidt dat in de tweede ronde de extremen van rechts (Marine Le Pen) en links (Jean-Luc Mélenchon) tegen elkaar uitkomen en een Frexit dreigt, dan moeten we ons serieus zorgen beginnen te maken. Maar zover is het nog niet.