Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Vlaamse vrees om
Zondag vindt in Frankrijk de eerste ronde van de presidentsverkiezingen plaats. Verkiezingen die ook een enorme impact op Vlaanderen kunnen hebben.
D
e Fransen zijn na de Duitsers de belangrijkste handelspartner van Vlaanderen, maar die relatie dreigt onder druk te komen. Want Marine Le Pen, die mee aan kop staat in de peilingen voor de Franse presidentsverkiezingen, wil een invoertaks voor buitenlandse producten en een uitstap uit de Europese Unie. En net als haar opponent JeanLuc Mélenchon wil ze de staatsuitgaven zodanig de hoogte injagen dat de beurzen dreigen te crashen. HOE GROOT ZIJN DE WINSTKANSEN VAN LE PEN EN MÉLENCHON?
Sommige analisten zijn er gerust op dat Emmanuel Macron van de beweging En Marche! de presidentsverkiezingen zal winnen. Dat zou goed nieuws zijn voor de Vlaamse economie, omdat Macron een felle voorstander is van vrijhandel en van het Franse lidmaatschap van de Europese Unie. Maar Peter Vanden Houte, hoofdeconoom van ING België, is niet zo onbezorgd. “In de peilingen voor de presidentsverkiezingen staan vier kandidaten dicht bij elkaar”, zegt Vanden Houte. “Twee van hen leveren mogelijk een probleem op voor onze economie: Marine Le Pen van Front National en de zeer linkse kandidaat Jean-Luc Mélenchon. Le Pen haalt in de peilingen 22%, net als Macron. Mélenchon haalt in de peilingen 19%, net als de rechts-liberale kandidaat François Fillon. Als we rekening houden met de foutenmarge van zo’n peiling, kunnen ze alle vier winnen. Het is ook niet onmogelijk dat Le Pen en Mélenchon in de tweede ronde van de verkiezingen tegen elkaar uitkomen.”
WAAROM IS LE PEN EEN PROBLEEM VOOR ONZE ECONOMIE?
“Marine Le Pen wil een invoertaks van 3% invoeren op producten die uit het buitenland komen”, zegt Jan Offner, de vertegenwoordiger van het Vlaamse overheidsagentschap Flanders, Investment and Trade (FIT) in Parijs. “Ze wil dat geld geven aan Fransen die een lager inkomen hebben. Die taks maakt Vlaamse producten in Frankrijk duurder. Le Pen wil ook uit de euro en de Europese Unie stappen. Dat zou betekenen dat Vlaamse bedrijven rekening moeten houden met de wisselkoersschommelingen, en dat maakt de handel onzekerder. Voorts zouden Vlaamse bedrijven volgens Le Pen ook geen overheidsopdrachten in Frankrijk meer kunnen uitvoeren. Die taken zouden enkel aan Franse bedrijven worden toebedeeld.”
WAAROM IS MÉLENCHON EEN PROBLEEM VOOR ONZE ECONOMIE?
“Mélenchon wil de relatie met Europa wijzigen”, zegt Jan Offner. “Hij zegt niet dat Frankrijk de Europese Unie moet verlaten, maar hij wil er wel een referendum over organiseren. Dan kom je al snel in een toestand die aan de Brexit doet denken. Mélenchon wil over nog meer zaken referenda organiseren. Als ondernemers de hele tijd moeten uitkijken naar uitkomsten van zulke bevragingen, komen ze in onzekere situaties terecht. En dat is niet goed voor het investeringsklimaat. Bovendien overweegt Mélenchon, net als Le Pen, om de Franse frank weer in te voeren.” Econoom Peter Vanden Houte benadrukt dat ook de aandelenkoersen op de Belgische beurs naar beneden dreigen te duiken als Le Pen en Mélenchon het in de tweede ronde tegen elkaar opnemen. “Zij willen de uitgaven van de Franse staat, die nu al erg hoog zijn, nog verder laten stijgen. En ze willen de pensioenleeftijd laten dalen naar 60 jaar, wat al helemaal onbetaalbaar is. Het beleid van Le Pen en Mélenchon zou leiden tot een grote onzekerheid op de markten. Het ratingbureau Standard & Poor’s heeft zelfs al gezegd dat Frankrijk als failliet wordt beschouwd als het land zijn staatsschuld in Franse frank wil terugbetalen. Door zo’n beleid dreigen de internationale beurzen in het rood te gaan en wordt beleggen in aandelen minder aantrekkelijk. Bedrijven durven dan minder snel investeren, waardoor onze welvaart er op achteruit kan gaan.”
HOE REALISTISCH ZIJN DE PLANNEN VAN LE PEN EN MÉLENCHON?
“Uiteraard heeft de Franse president niet alle macht”, zegt Peter Vanden Houte. “Half juni zijn er ook parlementsverkiezingen. De partijen van Le Pen en Mélenchon zullen daar geen meerderheid halen, omdat de stemmen te verdeeld zijn. Als Le Pen president wordt, zal het parlement haar dus de hele tijd proberen tegen te werken. De scherpe kantjes van haar beleidsplannen worden dan bijgeveild. Maar dat is geen reden om gerust te zijn. Een Frans parlement dat zich voortdurend moet focussen op het bestrijden van domme beslissingen van de president, houdt weinig tijd over om de échte economische problemen aan te pakken, zoals de grote jeugdwerkloosheid waar Frankrijk mee kampt.” “Bovendien zeggen sommige Franse grondwetspecialisten dat de president buiten de wil van het parlement een referendum over het lidmaatschap van de Europese Unie kan organiseren. Daardoor zou Europa alweer in vraag worden gesteld.”
WAT ZEGGEN DE VLAAMSE BEDRIJVEN?
De verkiezingen in Frankrijk zijn voor de Vlaamse economie nog belangrijker dan de verkiezingen in de Verenigde Staten. In 2016 verdienden onze bedrijven 39 miljard euro met de export naar Frankrijk. Aan de export naar de Verenigde Staten verdiende Vlaanderen ‘slechts’ 18 miljard euro. Een groot deel van de uitvoer naar Frankrijk gebeurt via de haven van Antwerpen. Ondanks het taalverschil is Vlaanderen verantwoordelijk voor 70% van de Belgische uitvoer naar Frankrijk. Fransen zijn onder meer dol op voertuigen en chemische producten uit Vlaanderen. Het bedrijf Van Hool uit Koningshooikt (Lier) levert elk jaar zo’n 125 autocars aan Franse bedrijven. “Wij kijken natuurlijk met belangstelling naar de Franse presidentsverkiezingen”, zegt Dirk Snauwaert, woordvoerder van Van Hool. “Frankrijk is een erg belangrijke handelspartner voor ons. Maar laat ons eerst het resultaat afwachten.” Van Hool is wel bevreesd voor een mogelijke Frexit, een uittrede van Frankrijk uit de Europese Unie. “De Brexit heeft ons al pijn gedaan”, zegt Snauwaert. “Voor de uitslag van het referendum exporteerden we elk jaar 80 à 100 autocars naar het Verenigd Koninkrijk. Vandaag zijn dat er al tientallen minder. Het Verenigd Koninkrijk zit officieel nog in de Europese Unie, maar de onzekerheid is sinds het referendum totaal. Vandaag al willen heel wat van onze Britse klanten geen autocar meer bij ons kopen, omdat ze dan later ook wisselstukken nodig hebben. Ze weten nu nog niet
“Voor de ondernemers kunnen er onzekere situaties ontstaan, en dat is niet goed voor het investeringsklimaat.” Jan Offner, Flanders, Investment and Trade
“Door het beleid van Le Pen of Mélenchon dreigen de beurzen in het rood te gaan en wordt beleggen in aandelen minder aantrekkelijk.” Peter Vanden Houte, hoofdeconoom ING België