Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“De vriendschap voor elkaar, dat is onze rijkdom”
Antwerps kansarmenkoor Onze Rijkdom zingt lijflied voor burgerbeweging
Ik heb er kippenvel van gekregen’, zei koningin Mathilde nadat ze Onze Rijkdom, een Antwerps koor van kansarmen, enkele jaren geleden had horen zingen. Geen kippenvel, maar een warm gevoel overvalt je als je hun laatste nummer
Omarmt de stad hoort. Dat is meteen ook het lijflied van de nieuwe burgerbeweging Plan A, die dit weekend gelanceerd wordt.
Een koor van kansarmen Onze Rijkdom noemen? Het lijkt slechte humor. Maar dat is het niet. “Wij hebben die naam zelf gekozen”, zegt Rosa Van Hove (63). “Met humor, ja. Dat is mijn manier om met miserie om te gaan.” Haar vriendin Konnie schudt het hoofd. “Toch is die naam ook heel serieus. Het is niet omdat je arm op vlak van geld of gezondheid bent, dat je je niet rijk kunt voelen. Onze vriendschap is onze rijkdom. ”
Konnie Maes (55) is samen met Rosa een van de zangeressen van het eerste uur. “Samen zingen en onze verhalen delen, heeft ons sterker gemaakt. Het voelt niet meer als vriendschap, het voelt bijna als familie”, bekent Rosa.
Vijf jaar geleden ontstond het koor. “Het was eigenlijk bedoeld als project van drie maanden, om vertrekkend van onze eigen ervaring liedjes te maken. Ik ben zelf geen grote zangeres” zegt Konnie.
“Maar ons verhaal vertellen op een positieve manier, met muziek, dat sprak mij wel aan. Ik heb altijd graag naar The Kelly Family geluisterd. En naar Willy Sommers.”
Rosa zong als meisje graag mee met de radio. “Die stond altijd op wanneer ik mijn huiswerk maakte. ‘Zou je niet beter studeren in plaats van zingen?’ zei mijn stiefvader dan. Want blijkbaar hoorde hij mij niet zo heel erg graag bezig. Wel, toen we ons eerste optreden gaven, heb ik aan hem gedacht: zie mij hier nu eens staan, dacht ik. Ik zing. Niet als Natalia, waar ik fan van ben. Maar op mijn eigen manier. Zo breng ik ook een rapnummer over hoe wij winkelen.”
500 euro zakgeld
Winkelen betekent niet: gewoon kopen wat je nodig hebt. “Het is van winkel tot winkel gaan, telkens op zoek naar de beste koop, zodat je toch wat euro’s kan besparen. Veel mensen kunnen zich dat niet voorstellen. Voor ik mijn hersenbloeding heb gekregen, gaf ik ook vaak vormingen over wat armoede is. Aan studenten die een sociale richting volgen, bijvoorbeeld. Eentje bekende dat hij 500 euro per maand zakgeld
kreeg van zijn pa. Daar moet ik een maand mee rondkomen, zei ik.”
In Rosa’s rapnummer regent het
bespaartips: “Als ik patatten kook, gebruik ik minder water / ‘ k Zet de gas snel af, anders ne financiële kater / ’t Duurt allemaal wat langer, maar ‘t is nen tip van goud / En met dat geld da’k spaar, koop ik een zakske zout.”
De teksten doen rijmen, de woorden doen zingen, daar krijgen Rosa, Konnie en de anderen wat hulp bij. “Van Willy van Fami
lie”, glimlacht Rosa. “Ik kende Hans van Cauwenberghe vanop de tv, hij speelde ook in Spoed. Oei, een tv-vedette die muziek met ons gaat maken, spannend, dacht ik in het begin. Nu is het gewoon Hans, he.”
Muzikant en acteur Hans van Cauwenberghe kwam op het idee om liedjes te maken met kansarmen toen hij vijf jaar geleden met zijn groep op een congres voor armoede speelde. “Onze liedjes zijn sociaal bevlogen. Dat heb ik meegekregen van mijn vader, een leraar die ook kledij voor armen in Joegoslavië inzamelde. Hij geloofde dat je actie moest ondernemen om de wereld te verbeteren. Ik geloof dat ook: mijn muziek is die actie.”
Tussen de professoren en sociale werkers door, getuigde ook een arme man over wat hem de kracht gaf om verder te blijven gaan. “Zijn antwoord was: mijn moeder, ons Lindsey en mijn vriendin. Zo simpel, zo schoon. Ik hoorde er meteen het refrein van een nieuw lied in. Dat was wat ik wilde doen, armen zelf hun levensliederen laten schrijven en zingen.”
Twaalf vrouwen en één man zagen het zitten om met Hans Onze Rijkdom op te richten. “Het was een project van drie maanden, maar ik kon Konnie, Rosa en de anderen niet meer loslaten. Ik geloofde hierin, ik wilde hiermee verdergaan, ook al was er geen geld voor. Zoals ik vandaag in Plan A geloof, een nieuwe burgerbeweging. Ik kwam er via een vriend, Wouter Hillaert, mee in contact. En ik stond in brand, ik wilde meedoen, door met de mensen van Onze Rijkdom er een lied voor te schrijven.”
Lief en leed
Wat Plan A voor Rosa en Konnie betekent? “We kenden dat niet. Maar wat voor ons belangrijk is, is samen lief en leed te delen, en het leven van alledag. Samen de afwas doen, dat doen we ook na elke repetitie. Daar zingen we ook over in Omarmt de stad.”
Welke plannen zouden zij graag in Antwerpen tot uitvoering zien komen? “Ik zou willen dat iemand de wegen zou herstellen. Ik loop met een stok op straat, omdat ik me anders niet veilig voel op het trottoir, met al die putten in de weg”, zegt Rosa.
Konnie, die jaren als verpleegster werkte voor ze zelf ziek werd, zou de besparingsplannen in de sociale en gezondheidssector willen terugdraaien. “Die treffen mensen als ons erg diep. Het is geen toeval dat een van onze nieuwe nummers Het dokterlied heet.”
Zijn ze zenuwachtig voor hun optreden in de Roma zaterdag, naar aanleiding van de lancering van Plan A? “Maar nee,” zegt Konnie, “we hebben al eens voor Koninging Mathilde opgetreden, he. Dan ben je wel wat gewend.”