Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Leg complexe problemen beter uit aan kiezers”
“Zo dramatisch als de sociaaldemocraten in Nederland of Frankrijk zijn afgestraft, zie ik het hier niet gebeuren. De sp.a zal wel moeten afraken van haar mosselnochvisimago”, zegt Hendrik Vos, politicoloog aan de Universiteit Gent
Hendrik Vos vertaalt de slechte resultaten van de sociaaldemocratische partijen in West-Europa niet als een ‘algemene’ neergang van het socialisme. “Elk land heeft zijn verhaal, maar de neergang is vooral merkbaar in de landen waar de socialisten deel uitmaken van het bestuur”, zegt hij. “Verder is de opvallendste tendens het grote gevoel van machteloosheid bij de kiezers. Dat uit zich het meest zichtbaar in de winst van extreemrechts, en in mindere mate extreemlinks. Dat laatste zie je in Wallonië met het succes van de PTB (PVDA in Vlaanderen, red.), en in Frankrijk met Jean-Luc Mélenchon.”
Wir schaffen das
“De grote thema’s vandaag zijn migratie, terrorisme, grootschalige belastingontduiking en sociale dumping. Erg complexe problemen waarvoor geen wondermiddel bestaat. En onderling verschillen de visies in Europa enorm. Gaan we voor wir schaffen das of voor een prikkeldraad? Kiezen we voor besparingen of voor solidariteit? Dat vraagt een sterke, gezamenlijke aanpak. Maar de kiezer ziet traag, inefficiënt geploeter. In plaats van die complexiteit uit te leggen, steken de klassieke partijen de schuld op Europa en de gesloten compromissen. Terwijl ze natuurlijk mee aan tafel hebben onderhandeld. Zo delven ze hun eigen graf, door een negatieve sfeer te creëren van een politiek die geen grip heeft op de zaken.” Volgens Vos zijn het vooral de traditionele socialistische partijen die het er moeilijk mee hebben hun kiezers uit te leggen dat ze water bij de wijn hebben moeten doen. “Zo laten ze de oplossingen over aan extreemrechts dat de EU wil afschaffen en extreemlinks dat alles wil heronderhandelen.”
Geloofwaardigheid
Toch ziet hij de dramatische uitslagen van de sociaaldemocraten in Frankrijk en Nederland zich niet herhalen in Vlaanderen. “Alles heeft te maken met geloofwaardigheid. In Nederland heeft minister Jeroen Dijsselbloem van de PvdA zich geprofileerd als gezicht van de harde besparingspolitiek, maar ook als gezicht van steun aan de zwakkeren. Dat is niet overtuigend. De Franse president François Hollande van de PS heeft de hemel beloofd, maar weinig gerealiseerd. En in het VK heeft de Labour Party zich totaal verslikt in de Brexit en zal ze in juni wellicht slecht scoren.” “Voor de sp.a is het tijd om intern de onenigheden op te lossen en van het mossel-noch-vis-imago af te raken. Maar de complexe problemen waar Europa voor staat, zijn ook niet in slogans op te lossen. Het is zoeken naar een sterke geloofwaardigheid zonder te vervallen in populisme. Zoals Martin Schulz in Duitsland (SPD, red.) bijvoorbeeld, die dat wel heel overtuigend doet.” “Wallonië is een ander verhaal, daar stellen de problemen zich scherper. Je niet afzetten tegen de graaicultuur en intussen volop meedoen, is niet geloofwaardig. Daarom scoort de PTB van Raoul Hedebouw er zo sterk.”