Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Nooit eerder zo veel chronische spijbelaars
Het aantal leerlingen dat chronisch spijbelt, heeft een nieuwe recordhoogte bereikt. In het schooljaar 20152016 ging het om 17.505 kinderen, of 1,9% van alle leerlingen. Het deeltijds beroepsonderwijs spant de kroon met maar liefst 48,5% spijbelaars. Minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) belooft beterschap met haar spijbelactieplan.
“Je hebt twee soorten spijbelaars”, zegt Stefan Grielens, directeur van CLB’s in het katholieke net. “Jongeren die liever naar het shoppingcenter gaan dan naar de les, en jongeren die thuisblijven om een deel van het huishouden
op zich te nemen.”
Onderliggende problemen
“Spijbelen is meer dan het klassieke beeld dat mensen hebben van de luie puber die niet naar school wil”, zegt Grielens. “Vaak zijn er onderliggende problemen die niet meteen duidelijk zijn. Hoe langer die aanslepen, hoe groter de kans dat spijbelen een gewoonte wordt en dat jongeren de school verlaten zonder diploma.”
Daarom baren de nieuwste spijbelcijfers zorgen. 17.505 leerlingen waren in het schooljaar 2015-2016 meer dan dertig halve dagen afwezig, een nieuw record. De cijfers stijgen jaar na jaar.
Voor een deel is dat te verklaren omdat scholen simpelweg beter registreren. Maar er is meer aan de hand. Minister Hilde Crevits verwijst zelf naar het jaarverslag van de CLB’s, waaruit blijkt dat jongeren steeds vaker met complexe gedrags- en psychologische problemen kampen.
Een link met kansarmoede is ook nooit veraf. Vaak gaat het om leerlingen met laagopgeleide of werkloze ouders, jongeren met een migratieachtergrond of kinderen die opgroeien in een eenoudergezin. “Ze blijven bijvoorbeeld thuis om op de kleinere broertjes of zusjes te letten”, zegt socioloog Gil Keppens, die aan de VUB onderzoek voert naar spijbelen. “Die leerling krijgt dan strafstudie, voelt zich nog slechter en gaat nog meer spijbelen.”
Toch neemt het fenomeen ook in het lager onderwijs toe. Eén op de tweehonderd leerlingen was daar vorig schooljaar problematisch afwezig. Een kind van 10 jaar beslist niet in zijn ukkie om te spijbelen, dus daar is het bijna altijd op aansturen van de ouders. Scholen proberen daarop in te spelen door zich meteen naar de ouders te richten.
Sinds dit schooljaar moeten scholen al na vijf halve dagen afwezigheid het CLB inschakelen. Een maatregel uit het spijbelactieplan van Crevits, dat ze twee jaar geleden voorstelde. Volgens de minister is het nu nog te vroeg om de effecten van dat plan in de cijfers te zien. “Voorzichtige eerste indicaties in december waren wel hoopgevend”, zegt haar woordvoerster.