“Controles op zelfstandigen moeten met gezond verstand gebeuren”

Het verhaal over het drieste optreden van de arbeidsinspectie vorig weekend tegen een tienjarig jongetje dat zijn ouders aan het helpen was tijdens de Italiaanse Dag in Limburg, is natuurlijk niet nieuw. Het is ook maar één voorbeeld van de manier waarop kleine zelfstandigen hun kinderen wel eens betrekken bij hun zaak. Een issue dat wel meer voorkomt en van alle tijden is. Alleen, vroeger werd er niet tegen opgetreden. Nu wel, en soms duidelijk op een erg brutale manier. De situatie van kleine ondernemers is nu eenmaal zo dat ze geregeld een beroep móéten doen op hun kinderen of andere jonge familieleden. Bijvoorbeeld om bij te springen wanneer een van de vaste medewerkers ziek is of niet komt opdagen. Hun bakkerij of hun slagerij moet blijven draaien, dus vragen ze – uiteindelijk om te kúnnen overleven als ondernemer – hulp aan hun kinderen. Geen enkele zelfstandige zal het inschakelen van eigen familie categoriseren als kinderarbeid. Juist omdat het voor hun zaak een noodzaak is. Ik hoor anderzijds ook vaak van ondernemers dat ze alles over inzet, mentaliteit en ingesteldheid om een zaak goed te runnen geleerd hebben door als kind bij hun ouders mee te helpen. En dat gaat tot en met de topchefs in de horeca; zeer velen vertellen graag over hoe ze de juiste werkattitude om in hun professionele leven vooruit te geraken, hebben gekregen door de uren die ze in hun kindertijd in de zaak van hun ouders een handje hebben toegestoken. De wetgeving omtrent kinderarbeid is ontstaan om te vermijden dat kinderen als goedkope arbeidskrachten worden ingezet. En dat is volledig terecht, ik wil wanpraktijken in dit verband zeker niet goedpraten. Zware misbruiken moeten worden weggewerkt, niet in het minst omdat ze oneerlijke concurrentie in de hand werken. Volgens de letter van de wet is het inschakelen van minderjarigen, ook al zijn het je eigen kinderen, inderdaad ‘kinderarbeid’ en dat is dus de facto strafbaar. Maar, er is een verschil tussen de letter en de geest van de wet, en er is een verschil tussen de theorie en de praktijk. En als er geen ruimte wordt gelaten de wet naar de geest te interpreteren, is het logisch dat er vanuit de ondernemerswereld erg emotionele reacties komen. Mensen die elke dag keihard werken voor hun zaak en geconfronteerd worden met soms brutale controles, voelen zich onbegrepen. Ondernemers vragen dan ook al langer naar enig inlevingsvermogen en begrip voor de moeilijkheden die zij ondervinden om overeind te blijven. Al even lang vragen we vanuit Unizo om met de inspectiediensten convenanten te sluiten waarin in overleg afspraken worden gemaakt over de manier waarop controles op een ernstige manier kunnen gebeuren. Ernstig in de betekenis van niet brutaal, maar redelijk en met gezond verstand zodat het ondernemerschap niet wordt gefnuikt.

FOTO GETTY IMAGES “Een kind dat zijn ouders bijstaat, leert veel over inzet, mentaliteit en ingesteldheid om een onderneming goed te runnen.”