Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Aantal buitenlanders in bouw daalt spectaculair
De bouwsector stelde in 2016 268.300 Belgische werknemers en zelfstandigen tewerk. Dat zijn er 2.200 meer dan in 2015. Daarmee is de daling van de afgelopen jaren gestopt. Daarnaast werken er 97.990 buitenlanders in de bouw, van één dag tot enkele maanden. Dat waren er 6.944 minder in vergelijking met 2015. “Dat komt onder meer door de betere conjunctuur, de taxshift en onze inspanningen rond sociale dumping”, zegt Philippe De Backer (Open Vld), staatssecretaris voor Fraudebestrijding. “Door de strengere controles op bouwwerven merken we dat het aantal buitenlandse arbeidskrachten is gedaald. Sommige bouwfirma’s zien we zelfs niet meer op de Belgische markt.”
Opmerkelijk is het hoog aantal gevallen van sociale dumping en frau- de op grote werven van de overheid. Er werden vorig jaar op 487 werven inbreuken vastgesteld. Van de 840 werknemers die daar werkten was 70% in overtreding. Van de 308 zelfstandigen liep het op naar 78%. Het gaat vaak om fraude met buitenlandse werkkrachten.
Door de sociale dumping te bestrijden, de taxshift, de strengere controles en het feit dat de conjunctuur in OostEuropa klimt, zitten er bij ons minder buitenlandse werknemers in de bouw.”
Dat zegt staatssecretaris van Fraudebestrijding Philippe De Backer (Open Vld), die uitpakt met forse cijfers: 2.200 Belgische tewerkgestelden meer en bijna zevenduizend buitenlanders minder. “Door de strengere controles op bouwwerven merken we dat het aantal buitenlandse arbeidskrachten is gedaald. Sommige bouwfirma’s zien we zelfs niet meer op de Belgische markt. Daarnaast doen de landen waar deze werknemers van komen het economisch goed en is er voldoende werk daar. Dat zorgt voor een daling van zevenduizend arbeidskrachten.”
Werven van overheden
Opmerkelijk is dat de inspectiediensten veel sociale inbreuken vaststellen op werven waarvan de overheid de opdrachtgever is. De socialistische vakbond ABVV in Antwerpen kaartte dit in maart al aan. De vakbond stelde sociale dumping vast op acht werven van onder meer de socialewoningmaatschappij Woonhaven, het Zorgbedrijf en het Ziekenhuisnetwerk Antwerpen.
De inspectiediensten stelden in 2016 op 487 werven inbreuken vast. Het zijn werven met projecten van meer dan 500.000 euro die volledig publiek of semi-pu- bliek zijn, zoals scholen, sociale woningen of zwembaden.
Op de 487 werven waren 840 werknemers aan het werk en 308 zelfstandigen. Bij de werknemers werd bij 591 of 70% een inbreuk vastgesteld. Bij de zelfstandigen was bijna 80% niet in de orde. Het gaat vaak over fraude met buitenlandse arbeidskrachten die niet ingeschreven zijn of niet kunnen aantonen dat ze bijdragen aan de sociale zekerheid of bij wie het Belgische loon niet correct werd uitbetaald.
Sociale dumping
“De cijfers zijn wel hoog, maar dat komt vooral door de gerichte controles op de werven”, zegt De Backer. “Maar het verrast me slechts gedeeltelijk dat er zo veel wordt gezondigd. Veel overheden signaleren vermoedens van sociale dumping en ik weet dat er een probleem is in de bouw.”
Om het probleem op deze werven van de overheid in te perken, heeft De Backer twee maatregelen. Met de nieuwe wet op de overheidsopdrachten, die vanaf 1 juli van kracht wordt, heeft de overheid meer mogelijkheden om ongeoorloofd lage prijzen bij overheidsopdrachten te weren. Het gaat over 15% of meer onder de gemiddelde indienprijs. Bovendien komt er een beperking van het aantal onderaannemers die mogen worden ingezet.
Lokale besturen kunnen binnenkort ook sociale dumping melden via het meldpunt voor eerlijke concurrentie.