Intrieste dood, toch waardige begrafenis

Moeder met dementie zit vijf dagen zonder eten naast overleden zoon

Willem Jacobs (63) lag vijf dagen dood in zijn woning. Naast het lichaam een moeder van 90 met dementie, die niet meer alarm kon slaan en zonder eten en drinken wachtte op hulp. Priester Andy Penne riep de inwoners van Tollembeek op om Willem waardig te komen begraven. Wat 73 onder hen ook hebben gedaan.

De blikken gingen collectief naar de grond, gistermiddag op het kerkhof van Tollembeek. Niemand van de 73 aanwezigen die in een kring rond de houten kist stonden, wist waar kijken. Net voordien had pastoor Andy Penne zijn parochianen gewezen op hun plichten. “Laat ons verhalen als die van Willem in de toekomst alstublieft vermijden.”

Penne had woensdagavond via Facebook opgeroepen om massaal naar het kerkhof af te zakken. “Dorpsgenoten, heb je een kwartiertje? Kom dan even mee bidden voor een man die geen nabestaanden heeft”, schreef hij. Velen gingen in op zijn hulpkreet. Een voor een moesten ze bekennen dat ze Willem Jacobs in geen maanden nog hadden gesproken.

Geen vrienden, geen familie

“Zijn leven speelde zich de laatste jaren achter een rolluik af”, zei Penne. “Alleen om Alma, zijn dementerende moeder van 90, van eten te voorzien, stak hij de straat over om naar de bakker en de slager te gaan. Even snel om bood- schappen, en dan weer binnen. Verder kwam hij nergens meer.” Niemand leek hem echt te hebben gekend. Ook bekende Tollembekenaar Urbanus niet echt, moest hij gisteren toegeven.

Willems vader, Edgard, kenden de aanwezigen wel nog. Dat bleek toen burgemeester Pierre Deneyer (CD&V) sprak over Gaer van Pierre Boerekes, over de tijd dat zowat iedereen in het dorp nog een bijnaam had. Specialiteit: krentenbrood, op houtvuur gebakken. Zoon Willem bracht jarenlang het brood rond per fiets. Toen ‘Gaer’ vele jaren geleden stierf, ging de bakkerij dicht. En toen Willems moeder begon te dementeren, viel ook het laatste beetje sociale weefsel weg. Wat overbleef? Tristesse. Geen vrienden, geen familie, op een verre tante in Denderwindeke na. Nooit getrouwd, geen hobby’s.

Er was op het eind weinig tot geen contact meer in de straat, en dus sloegen de buren niet meteen alarm toen de rolluiken de voorbije week naar beneden bleven. “Het lichaam van Willem is dinsdag toevallig ontdekt”, zei burgemeester Deneyer. Vermoedelijk was de eenzame man al vijf dagen dood. De dementerende Alma werd door de hulpdiensten aangetroffen in bed. Ze had niet om hulp kunnen roepen en had zelf al dagen niet meer gegeten of gedronken. Buiten was het net geen dertig graden, de omstandigheden laten zich raden. Ze ligt in het ziekenhuis en bleek niet in staat om de begrafenis bij te wonen. “We kunnen alleen maar hopen dat ze dit trieste einde van haar zoon niet bewust heeft meegemaakt”, zei Deneyer.

“Meer sociale controle”

Pastoor Penne riep bij de kist op tot meer sociale controle. “Ga bij mensen op bezoek en laat ons meer oog hebben voor mekaar. Laat ons waken over deuren waarachter eenzaamheid schuilt. Willems hart is stilgevallen en niemand van ons heeft het gemerkt. We moeten toegeven dat we Willem vergeten waren. Dat roept collectieve schaamte op. Maar we gaan dit intrieste verhaal niet vergeten en zorgen dat het nooit meer gebeurt.”

ANDY PENNE

Pastoor “Willems hart is stilgevallen en niemand heeft het gemerkt.”

FOTO OLIVIER MATTHYS Het hele dorp was Willem vergeten. Tot hij dood werd teruggevonden naast zijn moeder. “Dit mag nooit meer gebeuren”, zei pastoor Penne bij de kist.