Bondgenoten springen samen in het diepe

Wouter Van Besien en Tom Meeuws kregen van hun partijbestuur het mandaat om in Antwerpen een brede progressieve beweging uit te bouwen. Twee weken geleden bracht uw krant uit dat de Groen-voorman al geruime tijd aan het praten is met de Antwerpse sp.a-voorzitter over de uitbouw van zo’n ‘progressief bondgenootschap’. Geen van beide heren wilde dat toen bevestigen. Vandaag komen ze uit de kast en schakelen ze meteen een versnelling hoger.

Het interessante aan het nieuwe project is dat dit het puur partijpolitieke overstijgt. Om zo’n progressief front uit te bouwen, moeten Van Besien en Meeuws – en al wie zich bij hen wil aansluiten – het partijbelang én het eigenbelang ondergeschikt maken aan het collectieve einddoel. Voor politici is dat een mindswitch om u tegen te zeggen. Zeker wanneer dat einddoel niet langer wordt ingegeven door een ideologisch kader, maar wel door het botsen van ideeën uit alle hoeken van de samenleving. Het bondgenootschap wil namelijk meer zijn dan een geknutseld kartel. Het reikt de hand aan het middenveld en de ondernemerswereld, aan opiniemakers en mensen uit de culturele en sociale sector. Zij moeten samen een project uitschrijven dat “een hart heeft voor Antwerpen”, aldus Van Besien. En voor een aantal onder hen zullen er plaatsen zijn op de eenheidslijst die daaruit moet voortvloeien. Een bondgenotenlijst waarmee het progressieve front in oktober 2018 naar de kiezer wil stappen.

Heeft het initiatief kans op slagen? Daarvoor is het nog veel te vroeg. Het sluit in elk geval aan bij een groeiende tendens in veel West-Europese steden, waarbij het klassieke links-rechts denken wordt doorbroken. De ongekende diversiteit binnen de regering van Emmanuel Macron is daar tot nu toe het meest treffende voorbeeld van.

Lukt dat ook in Antwerpen? De burgerdemocratie is er alvast sterk uitgebouwd. Het succes van actiegroepen als stRaten-Generaal, Ademloos en Ringland geeft aan dat er een sterke onderstroom is van stadsbewoners die zich achter een duidelijk gedefinieerd, realistisch en niet partijpolitiek project willen scharen. Maar kunnen de bondgenoten ook het centrum aanspreken? Vinden ze ook daar voldoende niet-politici mét enig aanzien die zich openlijk willen engageren om dit project te schragen? Kunnen ze daarmee de N-VA-kiezer losweken die niet opgezet is met het harde sociale beleid van die partij, zonder daarbij een deel van de eigen achterban te verliezen?

We zijn benieuwd. Het is een sprong in het diepe. Maar één ding is zeker. Slaagt het bondgenootschap erin om links en rechts te verenigen in een breed project dat Antwerpen leefbaar én economisch sterk wil maken, een project dat het tanende geloof van de burger in de politiek kan opkrikken, dan zullen ook andere partijen op een andere manier aan politiek moeten gaan doen. Ook buiten de stad. En dan heeft de metropool zijn rol als politiek laboratorium weer ten volle vervuld.