Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Comey geeft Trump fikse rammeling
Ontslagen FBI-baas schetst verbijsterend beeld van president
Geen knockout van president Trump, wel een duidelijke overwinning op punten door zijn ontslagen FBIbaas James Comey. Dat was de uitkomst van de hoorzitting waar heel de VS naar uitkeek.
b Comey wikte zijn woorden, maar klonk zelfzeker. Wat de bovenhand haalde, was een vermoeden van machtsmisbruik van de president, een beeld van een man die niet terugdeinst voor een leugen en die zonder twijfel de FBIbaas ontslagen heeft om het onderzoek naar Rusland een andere kant uit te sturen.
“Het waren grote leugens”
Al bij zijn inleidende woorden, veegde Comey de vloer aan met de persoon Trump en zijn medewerkers. Dat deed hij bij zijn terugblik op de redenen voor zijn ontslag. Zogezegd omdat hij niet geliefd was en omdat de dienst slecht functioneerde. Hijzelf en de FBI werden “belasterd”. “Het waren simpelweg grote leugens.”
“Ik was oprecht bezorgd dat hij zou liegen”
Comey had al onder twee eerdere presidenten gediend, de Republikein Bush en de Democraat Obama. Op geen enkel moment voelde hij de noodzaak om na gesprekken met hen op te tekenen wat er gezegd was. Waarom dan wel bij zijn derde president Trump, was een van de eerste vragen tijdens de hoorzitting. “Het was een mix van factoren”, zei Co- mey rustig. “De omstandigheden, het onderwerp en de aard van de persoon. Ik was oprecht bezorgd dat hij zou liegen over onze ontmoeting.”
Van alle negen rechtstreekse gesprekken met de president maakte Comey memo’s, zei hij. “Ik wist dat er een dag zou komen dat ik die nodig zou hebben om niet alleen mij, maar ook de FBI te verdedigen.” Hij verwees naar een ontmoeting op 14 februari, toen Trump hem onder vier ogen vroeg om het onderzoek naar Michael Flynn te stoppen. Althans, zo interpreteerde Comey de woorden “ik hoop dat je het kan laten gaan”. Zelfs Comeys rechtstreekse baas, justitieminister Sessions, was de Oval Office uitgestuurd, tegen de geplogenheden in. “Ik wist dat er iets belangrijks stond te gebeuren.” Of dat intimidatie was? “Als een president iedereen de deur uit trapt, je in de ogen kijkt en vraagt om de zaak te laten vallen, dan is dat een groot verschil met een tweet sturen dat hij tegen het onderzoek is. Op elke agent, hoe goed die ook is, kan dat een verlammend effect hebben.”
“Men moet het niet verdoezelen: de Russen hebben geprobeerd de verkiezingen te beïnvloeden”
Comey was formeel: de poging om de presidentsverkiezingen te beïnvloeden vanuit Rusland is geen fake news of heksenjacht, zoals Trump nog altijd poneert. Volgens Comey is er zelfs geen twijfel mogelijk dat de Russische regering ervan op de hoogte was. Het ging over honderden, “misschien wel duizend”, aanvallen. Maar de voormalige FBI-baas is er ook van overtuigd dat er met “geen enkele uitgebrachte stem” geknoeid is. Comey waarschuwde wel dat het gevaar niet geweken is.
“Ik hoop dat er tapes zijn”
Wegens het gevaar voor de de- mocratie, zo stelde Comey, is het belangrijk dat de zaak tot op het bot wordt uitgespit. En dat er een speciale onderzoeksrechter werd aangesteld. Hij gaf toe daar zelf voor gezorgd te hebben, door zijn memo’s over de gesprekken met Trump via een vriend te lekken aan Hij deed dat na zijn ontslag en de tweet van Trump waarin die Comey waarschuwde dat er mogelijk tapes waren van hun ontmoetingen en dat hij moest uitkijken wat hij zei.
The New York Times.
“Er is nooit gevraagd het hele onderzoek te stoppen”
Hoewel vooraf eensgezind werd gezegd dat partijpolitiek tijdens de hoorzitting opzijgeschoven werd, deden de Democratische commissieleden hun best om de “geur van machtsmisbruik” in de verf te zetten. Intussen probeerden de Republikeinse leden “de zaak te koelen”, door erop te wijzen dat Trump toch een keer had gezegd dat het onderzoek naar zijn medewerkers oké was en dat hij nooit gevraagd had het hele onderzoek te stoppen, wat Comey beaamde.
“Het is niet aan mij om te zeggen of dit een belemmering van de rechtsgang is”
De Democraten probeerden Comey meer te ontlokken dan hij wilde zeggen. Bijvoorbeeld dat wat Trump had gezegd en gedaan een “belemmering van de rechtsgang” was, een sterk wapen bij een mogelijke afzettingsprocedure. Daar wilde hij geen uitspraak over doen. Comey zette geen stap verkeerd in het mijnenveld. Na ruim twee en een half uur deelde Comey nog een laatste mokerslag uit. Hij had geen enkele twijfel dat zijn ontslag “als doel had om de manier waarop het onderzoek naar de Russische banden werd gevoerd te veranderen. Dat is heel erg belangrijk. En niet omdat het om mij gaat.”