Waarom festivals écht leuk zijn

De zomer wenkt, tijd om leuke dingen te doen: naar het strand, pretparken, festivals… Maar wat als je niet de leukste thuis bent? “Als kind zei m’n moeder al vaak: kom uit je kamer en ga nu toch eens iets leuks doen”, herinnert de Ierse schrijver Michael Foley zich. Op 16 juni komt hij in Antwerpen vertellen over zijn nieuwe boek

Leuk, hè? De filosofie van plezier maken.

“Ik kreeg van mijn vrouw en dochter vaak te horen dat ik ‘no fun’ was”, zegt de Ierse schrijver Michael Foley (70). “Wat anderen leuk vonden, daarbij dacht ik: oh, nee, wanneer kan ik hier weg? Zijn leuke dingen gewoon oppervlakkig en vluchtig, en vind ik er daarom niks aan? Of mis ik een gen waardoor ik niet van leuke dingen kan genieten?”

Dat was de vraag die hem tot het schrijven van Leuk, hè? aanzette. “Ligt het aan leuk, of ligt het aan mij? Dat wou ik weten”, zegt Foley. De definitie van wat leuk is, bleek nog moeilijker te vinden dan die van wat geluk is.

“Terwijl je in je eentje gelukkig kan zijn, doe je leuke dingen altijd samen met anderen. Stel dat iemand je vraagt: ‘Ga je nog wat leuks doen dit weekend?’ Dan kan je niet antwoorden: ‘ O ja, in mijn eentje een boek lezen’. Nee, naar een pretpark of een optreden gaan, of samen gaan trainen voor de Ten Miles… dát zijn leuke dingen.”

“Leuk is per definitie sociaal: het is iets wat je met anderen doet, bij voorkeur in een synchrone beweging. Samen sporten, samen dansen, samen door de bocht van een rollercoaster sjezen… Alles waar ik een hekel aan heb, eigenlijk!”

Groepsbinding

Wetenschappelijk onderzoek bracht Foley tot het inzicht dat leuke dingen door ons brein beloond worden. “Bij een roeier die alleen een paar kilometer op de rivier aflegt, komen endorfinen, gelukshormonen, vrij in de hersenen. Als hij datzelfde traject aan hetzelfde tempo samen met anderen aflegt, verdubbelt de dosis endorfine die door zijn brein stroomt. Samen synchroon bewegen is écht leuk. Evolutionair gezien moet er dus een goede reden zijn waarom leuke activiteiten beloond worden.”

De mens is, net als de aap, een dier dat veiliger is als het in groep leeft. “Het is van cruciaal belang dat die groep goed functioneert: oude rituelen als dansen en jagen zorgden voor groepsbinding. Muziekoptredens en sport zijn daar de moderne incarnatie van. In de geglobaliseerde samenleving van vandaag zorgt leuke dingen doen ervoor dat we ons goed en veilig voelen in een grote groep onbekenden, bijvoorbeeld op een festival of een marathon. Als we bang zouden zijn van die onbekenden, ons voortdurend onveilig zouden voelen, zou genieten van een festival of samenleven in een stad onmogelijk zijn.”

Ogen geopend

Als leuke dingen doen zo goed voelt, waarom vindt Foley er dan niks aan? “Ah, ik vrees dat ik al vroeg in mijn jeugd een beetje misvormd ben door mijn strenge katholieke opvoeding”, geeft hij toe. “Op school en in de kerk kregen we de boodschap mee dat we ons moesten verrijken met kennis, dat sport voor domme mensen was en niet leidde tot spirituele of intellectuele verheffing. Pinten pakken in de pub ook niet, trouwens… Dus kon je mij vinden op zolder, met een boek in mijn handen. Da’s nog altijd wat ik het liefst doe: in boeken neuzen.”

Al is hij laatst naar de Naked Bike Ride gaan kijken, en vond hij dat warempel nog leuk ook: “Mijn eigen boek heeft mijn ogen geopend: ik kijk niet meer neer op leuke dingen en sta mezelf toe om te genieten van ongein in groep. Al vrees ik dat ik op mijn zeventigste te oud en vastgeroest ben in mijn gewoonten om zelf nog naakt op een fiets te springen of te gaan dansen op een festival. Mocht ik jonger zijn, ik zou me aansluiten bij een sportclub, meer met vrienden ondernemen. Ik realiseer me nu pas hoeveel waardevolle, leuke ervaringen ik misgelopen heb.”

Heeft de auteur nog tips om de zomer te overleven voor wie niet de leukste thuis is? “Als je festivals of beach party’s een brug te ver vindt, begin dan gewoon met een wandeling door de stad of over het strand: da’s ook een vorm van in groep bewegen… Wedden dat je dat wel leuk vindt?”

Leuk hè? De filosofie van plezier

maken, Michael Foley, Atlas Contact, 384p 24,99 euro. Lezing op vrijdag 16 juni om 18.30u in de School of Life, Muntstraat 2, Antwerpen. www.theshooloflife.com