Financiering blijft de Oosterweelknoop

Het opnemen van de alternatieve voorstellen van de Antwerpse actiegroepen binnen de lopende MER-procedure voor Oosterweel geeft een nieuwe dynamiek aan een dossier dat hopeloos vast zat. Het enthousiasme waarmee die doorbraak werd ontvangen, is dan ook even groot als gerechtvaardigd.

Ver van ons om die begeestering te temperen. Het vermaledijde dossier lijkt eindelijk de goede richting in te slaan, namelijk een door alle partijen goedgekeurd akkoord dat mobiliteit en leefbaarheid wil verzoenen, en dat bovendien een breed draagvlak heeft onder de Antwerpse bevolking.

Toch zijn enkele kanttekeningen hier op hun plaats. Een. Het opnemen van de alternatieven in de lopende MER-procedure is nog geen garantie dat die ook als

best case scenario uit de bus zullen komen. Nu de Vlaamse regering niet langer per definitie vasthoudt aan het BAMtracé – wat voortschrijdend inzicht al niet kan doen – lijkt het bijna ondenkbaar dat die plannen ooit zullen worden uitgevoerd. Maar in principe kan het. En tegen die tijd zijn de actiegroepen hun ultieme drukkingsmiddel, de procedures bij de Raad van State, allicht kwijt.

Twee. Het Routeplan 2030 waarbij dertig gemeenten uit de Antwerpse regio werken aan een modal shift is een nobel streven, maar blijft voorlopig heel vaag. Hoe gaan we tegen die tijd de helft van het autoverkeer van de baan krijgen? Geen idee.

Drie. De financiering van het hele project was, is en blijft dé achilleshiel. Niemand die weet hoe en waar we die 11 à 13 miljard gaan vinden. Er zijn gesprekken met de Europese Investeringsbank voor een eerste schijf van 3,5 miljard. Maar gesprekken zijn nog geen geld in de lade. Er is ‘het engagement’ van de regering om via een rollend fonds van onbenutte mobiliteitsmiddelen 1,2 miljard te voorzien voor de overkapping. Een engagement is geen belofte. Bovendien lijkt het ons een gigantisch bedrag om op zo’n manier bij elkaar te schrapen. En vooral: in de wandelgangen van het Vlaams Parlement is bij niet-Antwerpse politici weinig enthousiasme te bespeuren om inspanningen te doen voor Oosterweel.

Moet het scenario van eind jaren zestig zich herhalen? Toen werd het sluiten van de Grote Ring afgeblokt door de CVP-burgemeesters uit de rand. Het ‘niet in mijn achtertuin’ lijkt zich nu te vertalen in een ‘niet uit onze portemonnee’. Dat zou wel heel kortzichtig zijn, aangezien dit veel meer een Vlaams dan een puur Antwerps probleem is.

Veel vraagtekens, maar ook veel hoop. Laten we dus vooral op een positieve noot eindigen. Een jaar geleden hadden we geen eurocent durven inzetten op wat nu op tafel ligt. Maar de burger heeft zijn stem laten horen, de actiegroepen hebben hard aan de kar gesleurd, de minderheid heeft haar rol van waakhond gespeeld en de meerderheid heeft geluisterd. Zo werkt dat in een democratie. En dat mogen we koesteren.