Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“De taal van de ander spreken, vooral Belgen kunnen dat”
Amélie Nothomb (50) bewerkt sprookje van Charles Perrault
AMÉLIE NOTHOMB
Schrijfster “Ik heb geen computer. Ik beperk me tot handgeschreven berichten. Een brief maakt de communicatie diepgaander.”
Waarom trouwen zoveel mooie vrouwen met een lelijke man? “Misschien houden ze wel van hun echtgenoot zoals hij is”, oppert Amélie Nothomb (50). Voor haar 25ste roman liet de Belgische die al jaren in Parijs woont zich inspireren door het sprookje Riket met de
kuif. Bleke huid, felrode lippen en vaak een hoge, of minstens breedgerande hoed. Op foto’s heeft Amélie Nothomb een mysterieuze allure, die ver staat van de hartelijke dame die ons in Brussel opvallend hoffelijk begroet. Nothomb is dan ook barones, en met 15,5 miljoen verkochte boeken een van Frankrijk populairste schrijvers.
Bij het begin van ‘la rentrée littéraire’ (de officiële start van het literaire jaar in Frankrijk, red.) eind augustus ligt er steevast een nieuwe Nothomb in de rekken, die dan wekenlang de boekentoptien aanvoert. Dat ging vorige herfst ook op voor Riket met de
kuif, Nothombs 25ste roman over een extreem lelijke man die de liefde vindt bij een beeldschone vrouw. Klinkt een beetje als Belle en het
Beest, niet? “De verhalen spelen in hetzelfde universum, maar het sprookje van Perrault is eerlijker. Als Belle het Beest kust, wordt hij een prins, zo’n gedaanteverwisseling zou Trémière helemaal niet bevallen. Zij houdt van Déodat zoals hij is, in al zijn lelijkheid. Als Trémière over Déodat spreekt, dan beschrijft ze zijn minpunten op zo’n manier dat ze aantrekkelijk worden. Zijn loensend oog is buitengewoon sexy, vindt ze, en zijn gekromde rug geeft hem een interessante houding. Mooie vrouwen vallen vaak op lelijke mannen. Jarenlang gepest om hun uiterlijk zijn deze mannen niet zelden breeddenkend. Een plus voor mooie vrouwen die vaak voor dom worden versleten.”
Intellectuele imbecielen
Het intellect speelt een belangrijke rol in Riket met de kuif. “Onze huidige notie van intelligentie is verschrikkelijk overroepen”, stelt Nothomb. “Vandaag wordt intelligentie verengd tot het zuiver intellectuele, en dat is dramatisch. We kennen allemaal mensen die een IQ van 160 hebben en toch regelrechte imbecielen zijn. Ik ben geïnteresseerd in wat Perrault omschrijft als ‘avoir d’es
prit’. Alleen door interesse te tonen en zich in iemand in te leven is echte communicatie mogelijk. Proberen de taal van de ander te spreken, vooral Belgen kunnen dat. Geen wonder dat zij in het buitenland goed aarden. Belg zijn in het buitenland maakt je als het ware nog Belgischer.”
Ook Nothomb voelt zich, hoewel ze intussen al 25 jaar in Parijs woont en werkt, een echte Belg. “Mijn nationaliteit heb ik met mondjesmaat ontdekt”, vertelt de schrijfster, die geboren werd in Brussel, maar als ambassadeursdochter opgroeide in Azië. “Als kind voelde ik me een Japanse. Pas toen ik Romaanse talen ging studeren in Brussel, heb ik mijn vaderland leren kennen. In mijn romans sluipt mijn leven vaak on- gewild binnen, zelfs in dit sprookje. Net als Déodat had ik als tiener complexen over mijn uiterlijk. Ook koesterde ik, zoals hij, de wens om ornitholoog te worden. Als je je afgesloten voelt van de mensen rondom jou, richt je al snel je blik naar de hemel. Zo werden de vogels ook mijn vrienden. Als ik een knoop moet doorhakken, laat ik de beslissing vaak afhangen van de vogels in de lucht. Komt er eentje aangevlogen uit het westen dan is het ‘kop’, komt er een uit het oosten ‘munt’.”
Aan bewonderaars heeft Amélie Nothomb vandaag anders geen gebrek. Ze maakt er een erezaak van om alle fanmail te beantwoorden. Met een handgeschreven boodschap. “Dagelijks krijg ik bergen post”, vertelt Nothomb. “Brieven, ja. Naar het schijnt kun je ook via mail goede contacten onderhouden, al heb ik daar geen ervaring mee: ik heb geen computer en kan niet typen. Dus beperk ik me tot handgeschreven berichten. Een echte brief maakt de communicatie diepgaander. Brieven schrijf ik al mijn leven lang. Als diplomatenkind verhuisde ik om de drie jaar naar een andere plek. De band met vriendjes kon enkel worden onderhouden via correspondentie. Zolang er brieven kwamen, bleef de vriendschap bestaan.”
Om in contact te blijven met haar fans schrijft Amélie Nothomb een twintigtal brieven per dag, naast de vier uur die ze dagelijks besteedt aan haar romans. “Gelukkig ben ik een slechte slaper.”
Oeuvre in hars
Het gehele oeuvre van Amélie Nothomb telt momenteel 88 afgewerkte manuscripten, waarvan er 25 werden uitgegeven. “Per jaar schrijf ik drie à vier romans, en tussen kerst en nieuw maak ik uit welk ervan mag uitgegeven worden. Ik zie mijn boeken als eieren die langzaam worden uitgebroed. En niet alle eieren groeien uit tot vogels die hun vleugels uitslaan. Ik ben er als de dood voor dat die manuscripten alsnog zouden worden uitgegeven. Om dat te voorkomen heb ik in mijn testament laten opnemen dat al mijn manuscripten na mijn dood moeten worden overgoten met hars. Eens gehard ontstaat zo een onaantastbaar blok, een Amélie Nothombmonument.”