“In deze voorstelling ontdek je de geheime plekjes”

Atheneum en zijn leerlingen centraal in nieuwste voorstelling van stadstheater Nieuwstedelijk

Iets meer dan honderd jaar geleden schreef Willem Elsschot

Een Ontgoocheling, een verhaal dat zich grotendeels afspeelt in het Atheneum op de Rooseveltplaats, waar Elsschot zelf school liep. Nu, vele jaren later, giet stadstheater Het nieuwstedelijk de roman in een theatervoorstelling. Die gaat dit weekend, in het kader van de Zomer van Antwerpen, in première in de feestzaal van het Atheneum. Aan de voorstelling koppelde het gezelschap een audiotour. Die gidst u aan de hand van verhalen van de leerlingen rond doorheen de verlaten school. Zo krijgt u een unieke inkijk in het gebouw en haar bewoners.

Theatermaker Adriaan Van Aken boorde voor zijn jongste voorstelling een stukje Antwerps erfgoed aan. In de muziektheatervoorstelling

Een Ontgoocheling, naar de gelijknamige roman van Willem Elsschot, trekt hij naar het Atheneum. “Een heel spannende school met een prachtige kelder en talloze verborgen plekken.” En net die wil hij zijn publiek doen ontdekken.

b In Een Ontgoocheling wordt Kareltje De Keizer door zijn vader, de mislukte sigarenfabrikant Louis De Keizer, naar het Atheneum gestuurd om er Latijn te leren en advocaat te worden. Maar Kareltje faalt. Na drie jaar zit hij nog steeds in het eerste en uiteindelijk verlaat hij de school. De ontgoocheling bij zijn vader is groot.

Willem Elsschot baseerde zich voor zijn roman op zijn eigen schooltijd in het Atheneum en op die van zijn zoon, die er ook een tijdlang studeerde. Ook Elsschots schoolcarrière bleek er niet meteen een succes. Na baldadig gedrag werd hij als puber van de school verwijderd.

“Een Ontgoocheling is een van mijn favoriete werken van Elsschot”, vertelt Adriaan Van Aken. “Het is een roman die me persoonlijk raakt en waarvan het onderwerp nog steeds brandend actueel is. Elsschot is een van de grootste, meest legendarische Nederlandstalige schrijvers. Dat we hier in het Atheneum stukken van zijn leefwereld kunnen terugvinden, is prachtig. Want het gebouw is niet zo gek veel veranderd tegenover vroeger. Alles komt hier samen, en dat is echt de moeite.”

Bidden en gsm opladen

Aan de voorstelling, waarin acteur Jurgen Delnaet ( Aanrijding in Moskou, Marsman, Dubbelle

ven) de hoofdrol op zich neemt, koppelde Van Aken een audiotour. Het is de bedoeling dat de toeschouwer die doorloopt alvorens naar de voorstelling te gaan kijken. “Die tour dient als een actualiserende bril. Want het thea- terstuk zelf speelt zich af rond 1900.”

Zo laat Van Aken zijn publiek kennismaken met het Atheneum van vandaag en al zijn bewoners. “Want ondertussen studeren hier kinderen van wel zeventig verschillende nationaliteiten. Helemaal anders dus dan in de tijd van Elsschot, toen deze plek een eliteschool was met een sterk opkomend flamingantisme.”

Voor de audiotour interviewde de regisseur in totaal 63 leerlingen van het vijfde en het zesde middelbaar. “Want zij worden telkens geconfronteerd met de typische vraag: wat wil je worden? De vragen die ik hen stelde gingen over hun verhouding tot school, hun tijd hier en hun favoriete plekjes om zich even te ‘verstoppen’. Daarnaast hadden we het natuurlijk over de thematiek van de roman: over verwachtingen die hun ouders hebben, over ontgoochelingen en dromen. Want we hoopten allemaal ‘Karel De Keizertjes’ tegen te komen”, vertelt de theatermaker.

Gratis portie multiculturaliteit

“De leerlingen hebben me de school doen ontdekken”, vertelt Van Aken. “Ze vertelden me bijvoorbeeld over een trapje dat leidt naar een gesloten deur. Daar wordt naartoe gegaan om te vrijen, om te bidden of om er gewoon hun gsm op te laden, want er is een stopcontact. Het is overigens dankzij deze voorstelling dat ik mijn eerste stap in het Atheneum heb gezet. Voordien was dit voor mij onontgonnen terrein.”

Het zijn die plekken, verhalen en kleine details die je dankzij Een

Ontgoocheling kan ontdekken. Want de antwoorden die de theatermaker verzamelde, bundelde hij tot vier rondleidingen doorheen de verlaten gangen en klassen, verteld door vier hoofdpersonages en ingesproken door de leerlingen zelf.

“Het is een erg gevoelige en mooie selectie geworden. En de multiculturaliteit die de school vandaag uitademt, krijg je er gratis bij. Want op de vragen die ik stel, krijg je natuurlijk een antwoord dat ingekleurd is door de culturele achtergrond van de leerling in kwestie. Zo vertelt een jonge vluchteling van Afghaanse origine dat hij het meest geniet van de regelmaat die de schooldagen met zich meebrengen. Maar wat vooral naar voor komt, is het welbevinden van de leerlingen hier. Ze voelen zich bijzonder goed op hun gemak op het Atheneum.”

Niet durven dromen

Al die gesprekken, dat kan niet