Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Je bent in rouw terwijl je kind niet dood is”
Ouderverstoting: zomervakantie is extra pijnlijk voor papa’s (of mama’s) die hun kinderen niet meer zien
Ik zou niets liever doen dan mijn zonen een weekje meenemen naar zee, maar voorlopig mag ik ze maar twee keer per maand twee uur zien op neutraal terrein”, vertelt Tom Janssen uit Merksplas. Hij kreeg drie jaar geleden te maken met ouderverstoting, en richtte ondertussen ook een praktijk op om lotgenoten te helpen.
Het begin van de vakantie is voor de meeste ouders het moment dat ze tijd hebben om samen met hun kinderen leuke dingen te ondernemen. Maar voor ouders die hun kinderen niet meer zien, is de zomervakantie juist een kwelling omdat ze hen confronteert met wat er níét is. “De eerste jaren van mijn scheiding hadden we een goede regeling”, vertelt Tom Janssen. “Ik zag de kinderen eerst om de week één weekend, en toen mijn werk het toeliet één week op twee. Maar op een bepaald moment kreeg ik een brief van de advocaat van mijn ex dat mijn oudste zoon niet meer wilde komen. Hij zou een psychologisch trauma hebben opgelopen nadat zijn haar werd geknipt, en wilde niet langer bij mij verblijven.” Het werd het begin van een jaar zonder contact. “Mijn wereld stond stil. Ik begreep er helemaal niets van. Ik zag altijd vrolijke kinderen als ze bij mij waren. Toen ik probeerde te analyseren wat er gebeurd was, zag ik wel een paar zaken die achteraf gezien vreemd waren. Al snel na de scheiding noemden de kinderen mij Tom, en de nieuwe vriend van mijn ex papa. Als ik hen opbelde, werd ik altijd op de speaker gezet zodat er geen gewoon gesprek mogelijk was. En mijn ex bleef herhalen dat ze niet graag kwamen.”
Risk en Monopoly
Tom Janssen is ervan overtuigd dat zijn ex de kinderen niet bewust tegen hem opzet, en dat haar eigen moeilijke jeugd hier ook een rol in speelt. Hij hoopt dat de regeling binnenkort wordt uitgebreid, zodat hij zijn kinderen vaker en langer kan zien, liefst gewoon thuis. “In die twee uurtjes per veertien dagen kan ik spelletjes doen met de jongens. Monopoly, Zeeslag, Risk, ik ken ze allemaal vanbuiten. Als het mooi weer is, kunnen we buiten pingpongen. Maar dat is heel anders dan thuis zijn met de kinderen, of samen op vakan- tie gaan. De echtscheidingsakte zegt dat de helft van de vakanties voor mij zijn en de andere helft voor mijn ex, maar zij weigert dat toe te passen. Dat zie ik bij de mensen in mijn praktijk ook.”
In rouw
Voor Olivier Vanhaelen van het Huis van Hereniging, dat probeert ouders en kinderen weer samen te brengen, is het verhaal van Tom Janssen herkenbaar. “België is heel vooruitstrevend om gelijk verblijf bij beide ouders te stimuleren, maar op het gebied van uitvoering gebeurt er niets.” Hij ziet vaak dat ouders depressief worden als zo’n situatie lang aansleept. “Je bent in rouw terwijl je kind niet dood is. Naar schatting zien 50.000 kinderen in België een van beide ouders niet meer. Vaak zijn dat papa’s, maar ook het aantal mama’s is aan het stijgen.” Bij Olivier Vanhaelen was het de afgelopen weken extra druk in de praktijk, met de vakantie in het vooruitzicht. “Ik heb net nog een moeder gesproken die bang is dat ze haar zoons twee maanden niet zal zien. De vader weigert het vonnis over de omgangsregeling na te leven, ondanks een dwangsom. Dat is heel frustrerend, juist omdat vakantie heel belangrijk kan zijn om het contact te herstellen. Ook op fora zie ik al weken onrust bij ouders. In de zomer zijn advocaten met vakantie en ligt de rechtbank een maand stil. Dus wie van tevoren geen schot in zijn zaak heeft gekregen, gaat een moeilijke periode tegemoet.”
Aangifte
Voor Patrick (niet zijn echte naam, hij getuigt liever anoniem) zal het de eerste zomer worden zonder zijn dochter. Vier maanden geleden kreeg hij te horen dat ze angstaanvallen had en niet langer wilde komen, terwijl er eerder nooit problemen waren. “Iedere keer dat ze niet gebracht werd, heb ik aangifte gedaan bij de politie, maar ondertussen hebben we bericht gekregen van de procureur dat er geen zaak van komt. De familierechtbank heeft ondertussen beslist dat het beter is dat ze nu bij haar moeder verblijft, en dat het contact met mij via haar psycholoog hersteld moet worden. Maar ondertussen heeft ze de begeleiding met de psycholoog stopgezet omdat het beter gaat. Gelukkig stuurt ze af en toe een Whatsapp-berichtje en
is ze laatst een kwartiertje langsgekomen. Langer mocht blijkbaar niet.” Cynisch genoeg moet Patrick nu 230 euro per maand aan onderhoudsgeld betalen, omdat zijn dochter niet meer bij hem woont. “Zo word ik dubbel gestraft. Ik zie haar niet meer, en ik moet dat bedrag betalen.” Vorige zomer ging Patrick nog met zijn dochter en zijn twee andere kinderen van zijn huidige vrouw op vakantie naar Oost-Europa. Dit jaar heeft hij nog geen plannen. “Het is zo hectisch geweest, en we zijn niet echt in vakantiestemming. Haar kamer staat leeg, en we hebben geen flauw idee voor hoe lang.” Olivier Vanhaelen vindt het onbegrijpelijk dat zoveel rechters die beslissing overlaten aan kinderen die zelf verscheurd worden door een loyaliteitsconflict, en de impact nog niet goed kunnen beseffen. “Wij bepalen wel dat kinderen naar school moeten, en dat
ze voor hun 18de geen auto mogen rijden. Maar dat het belangrijk is om beide ouders te zien, vinden we dan niet belangrijk genoeg.” Met de mensen van het Huis van Hereniging werkt hij aan een internationale organisatie voor hulpverleners. Op 11 juli wordt EAPAP in Polen gelanceerd. In België komt er een opleidingstraject voor hulpverleners, advocaten en magistraten. Tom Janssen vindt die extra hulpverlening hard nodig. “Voor vaders die in de gevangenis zitten, zijn er instanties die ervoor zorgen dat kinderen toch op bezoek kunnen komen. Voor moeders of vaders die niets misdaan hebben, bestaan die instanties niet. Dat is toch wel erg wrang.”