Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“De EU wil vluchtelingen gewoon laten verdrinken”
Hulporganisaties wijzen nieuwe gedragscode voor reddingswerkers af
Meer dan 2.200 vluchtelingen zijn dit jaar al verdronken of vermist op de Middellandse Zee. Dat cijfer zal volgens hulporganisaties nog oplopen nu de EUministers van Justitie op een vergadering in Tallinn een gedragscode willen opleggen aan hulporganisaties, die hen verbiedt om drenkelingen te redden uit Libische wateren.
Beelden van lichamen die in de Middellandse Zee drijven zijn er al veel te veel, maar volgens speciaal VN-gezant voor de Libiëroute Vincent Cochetel doet zich een nog meer wraakroepende, onzichtbare humanitaire ramp voor in de Sahara en het binnenland van Libië. Daar sterven duizenden vluchtelingen nog voor ze de zee bereiken.
Zowat alle Afrikaanse vluchtelingen en economische migranten die de kust bereiken, doen daarvoor een beroep op smokkelaars en andere criminele bendes, die hen – om het toenemende aantal controleposten te vermijden – volgens Cochetel langs steeds gevaarlijker routes naar Libië leiden. “Soms verdwalen ze of laten ze de vluchtelingen gewoon achter in de woestijn wanneer ze op een patrouille botsen.”
Bezweken van hitte en dorst Vooral in Niger, een van de armste landen ter wereld, waar bovendien een voedselcrisis heerst, sterven geregeld grote groepen mensen in de woestijn. Zo bezweken begin vorige maand nog 44 mensen van hitte en dorst toen hun vrachtwagen in het noorden van Niger in panne viel. Enkele mannen gingen hulp zoeken, maar bij hun terugkeer vonden ze nog maar zes overlevenden.
“De oversteek van de Middellandse Zee is het makkelijkste deel van de reis geworden”, zeggen hulpverleners ietwat cynisch, maar ook daar dreigt het gevaar weer toe te nemen nu de EU en Italië de reddingswerkers een gedragscode willen opleggen die hen verbiedt om nog langer in Libische wateren te opereren.
Illegale veerdienst
Italië en de EU verwijten vluchtelingenorganisaties dat ze de bootvluchtelingen nu al vlak bij de Libische kust uit zee halen en op die manier een soort illegale veerdienst voor economische migranten naar Europa organiseren. “De smokkelaars weten dat en sturen hun klanten in steeds gammeler bootjes de zee op. Met brandstof voor hooguit een paar mijl”, zegt de Italiaanse minister van Justitie Andrea Orlando.
De VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR is niet te spreken over de plannen van Italië en de EU. “De hulporganisaties redden met hun boten mensenlevens”, zegt Vincent Cochetel. “Het zijn de lidstaten van de EU zelf die een gedragscode nodig hebben, want zij zijn het die hun asielquota en hun beloften voor steun aan Afrikaanse landen niet nakomen.”
“Falend EUbeleid”
Volgens Amnesty International dreigt 2017 het dodelijkste jaar te worden op de Middellandse Zee. “De forse stijging van verdrinkingen en de vreselijke misbruiken die duizenden vluchtelingen en migranten in Libische detentiecentra moeten ondergaan, hebben duidelijk te maken met het falende EU-beleid”, zegt Amnesty in een nieuw rapport.
“Liever dan levens te redden en bescherming te bieden, sluit de EU akkoorden met Libië om te verhinderen dat vluchtelingen de grenzen van Europa bereiken. De ‘search and rescue’-strategie, die het aantal doden op zee terugdrong, wordt opgegeven voor een nieuwe strategie waarbij duizenden mensen verdrinken en wanhopige mannen, vrouwen en kinderen vastzitten in afschuwelijke omstandigheden”, zegt Eva Berghmans van Amnesty.
EVA BERGHMANS Amnesty International “Liever dan levens te redden en bescherming te bieden, sluit de EU akkoorden met Libië om te verhinderen dat vluchtelingen de grenzen van Europa bereiken.”