Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Pamplona pakt seksueel geweld tijdens viering San Fermín aan
Voor nogal wat mannen is de jaarlijkse viering van San Fermín in het Spaanse Pamplona één feest van stieren, drank en vrouwen. De stad wil het seksueel geweld stoppen.
Javier D.F. is totaal gedesillusioneerd als hij op vrijdagmiddag het Paleis van Justitie van Pamplona uit komt lopen. Voor de 34-jarige Catalaan eindigde de eerste van negen dagen feesten in de cel. Twintig uur later stond hij met een boete van 2.808 euro weer op straat.
D.F. is veroordeeld voor het meermaals aanraken van het achterwerk van een vrouw. “Ongelooflijk”, stamelt hij. “Ik ben me van geen kwaad bewust. Ik zou zoiets nooit doen. Ik werd door de politie gedwongen te bekennen, anders zouden de gevolgen nog veel erger zijn. Ik heb niet eens een idee om welke vrouw het gaat.”
Wie aangifte tegen hem gedaan heeft, zal D.F. ook nooit weten. Bij het snelrecht in Pamplona worden de slachtoffers volgens het protocol totaal afgeschermd. Wel heeft hij haar 500 euro schadevergoeding moeten betalen.
Rode handen tegen misbruik
D.F. staat nu officieel te boek als de eerste veroordeelde dader wegens seksueel geweld bij San Fermín 2017. Dit jaar wordt namelijk in de Noord-Spaanse stad niet alleen bijgehouden hoeveel gewonden er elke dag vallen bij het dagelijkse stierenrennen, maar de organisatie komt ook steevast vlak voor het middaguur naar buiten met een bulletin waarin het aantal gevallen van seksuele agressie wordt vermeld.
De organisatie van het jaarlijkse volksfeest voert een grote campagne om misbruik tegen te gaan. Met de inzet van 3.500 agenten moeten niet alleen aanslagen worden voorkomen, maar wil Pamplona herhaling van tal van incidenten en serieuze misdrijven proberen te vermijden.
De straten van Pamplona hangen dit jaar vol met camera’s en overal duiken rode handen op als symbool tegen seksuele agressie. Bussen en taxi’s zijn volgeplakt met stickers waarop seksueel geweld wordt afgewezen:
‘No es no’ (‘Nee is nee’). De stad wil een voortrekkersrol spelen bij het terugdringen van seksueel geweld. De misdrijven staan in de regio Navarra namelijk niet op zich. In de Spaanse zomers hebben vele feesten structureel te kampen met mishandelingen, aanrandingen of andere delicten. “Het is een diepgeworteld probleem dat voortvloeit uit machismo”, stelt Laura Berro, die in Pamplona schepen van Gelijkheid is. “Het is echt niet normaal om een vrouw zomaar aan te raken of iets tegen haar te roepen. Dat is verwerpelijk.”
De organisatie in Pamplona zal niet snel tot afgelasting overgaan. Daarvoor zitten de Sanfermines – sinds 1591, en bedoeld als eerbetoon aan de heilige San Fermín – simpelweg te diep in de genen bij de circa 200.000 inwoners van de stad. Het stierenrennen (acht ochtenden om 8u) en de tal
van andere activiteiten zijn de status van een lokaal feest al lang ontgroeid. Bij de nu lopende editie worden anderhalf miljoen mensen verwacht, uit de hele wereld . “De feesten zijn nog steeds fantastisch, maar de laatste jaren is er veel in negatief opzicht veranderd”, zegt Marta Ramon uit Pamplona. “Soms is het respect ver te zoeken. Als je komt om anderen lastig te vallen, blijf dan liever weg.”
Alles kan en mag? Niet meer
Dat is ijdele hoop. Burgemeester Joseba Asiron begrijpt dat zijn stad van 6 tot 14 juli elk jaar weer uit zijn voegen barst. De negen feestdagen zorgen bovendien voor zoveel inkomsten dat hij niet graag de kip met de gouden eieren zou slachten.
“Toch zou het wel mooi zijn als we het imago weer iets zouden kunnen bijstellen”, zegt Asiron. “Nu associëren velen de Sanfermines met een feest van stieren, wijn en vrouwen. En sommigen denken dat alles kan en mag. Dat gevoel van onschendbaarheid moet verdwijnen.”
Burgemeester Asiron kijkt hoofdschuddend naar de vrouwen die op de eerste dag weer uitdagend hun borsten tonen. Ook dit wil hij niet langer tolereren. Toch is het volgens de bestrijders van seksueel geweld van groot belang dat dergelijke gedragingen niet als excuus worden opgevoerd.
“Erin geluisd”
Iedere dag tussen 11.15u en 11.30u wordt het aantal officiële gevallen van seksueel misbruik bekendgemaakt. Er is een handvol gevallen gemeld en drie daders zijn opgepakt. Javier D.F. uit Barcelona is een van hen. Hij heeft het gevoel er te zijn “ingeluisd”. “Ik werd plots door twee stille agenten aangehouden. Ik zou zijn aangewezen. Voor mijn kant van het verhaal had niemand interesse. Nu sta ik als aanrander geregistreerd”, zucht D.F. na een nacht cel, die hij deelde met onder meer een Nederlander die een stierengevecht had verstoord.
Als de avond over Pamplona valt, viert de drinkende en hossende massa weer massaal feest. Uit een filmpje dat journaliste Victoria van tv-zender Antena 3 met haar mobiele telefoon maakte, blijkt dat het machismo niet zomaar verdwijnt. Mannen gaan intimiderend naast haar lopen, anderen willen met haar op de foto en een feestganger probeert haar zelfs op de mond te zoenen. De grens tussen een slechte grap en misbruik is bij de Sanfermines nog steeds flinterdun.