Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Kijken met tong en oren
Blinden kunnen zich zelfstandig verplaatsen met nieuwe techniek uit VS
Een blinde kan probleemloos door een winkelstraat lopen, alleen door voortdurend klikgeluidjes te maken met de tong. Meer dan zestig blinde en slechtziende jongeren maakten gisteren in Leuven kennis met de nieuwe techniek.
Leren kijken met je oren: het klinkt te mooi om waar te zijn. Toch deden wij gisteren, samen met een groep jongeren uit heel Europa en zelfs Japan, de test. In theorie klinkt het eenvoudig. Je maakt een scherp klikkend geluid met de tong en luistert naar de weerkaatsing. Uit die echo kun je informatie afleiden over je omgeving. Zoals vleermuizen doen, maar ook walvissen en sommige vogelsoorten. Wie de proef op de som neemt, merkt snel dat het kan. Met de ogen dicht leer je al klikkend snel twee voorwerpen onderscheiden, links en rechts van je hoofd. De test gisteren gebeurde met een bord en een bankkaart. De weerkaatsing van het porseleinen bord klinkt scherper, die van de plastic kaart doffer. Na een paar minuten maakt het niet meer uit hoe vaak ze van plaats wisselen. Keer op keer haal je ze er perfect uit. Al vergt het een enorme concentratie, zeker in een drukke straat.
Opvallend veel details
Anthony Reyers is blind van bij de geboorte en lid van ICC Belgium, de organisator van het zomerkamp, waar de echolokalisatie voor blinden werd gedemonstreerd. Hij gebruikt de techniek, die komt overgewaaid uit de VS, elke dag. Oefenen is een noodzaak. “Ik beheers het nog altijd niet perfect, maar echolokalisatie helpt me nu wel al om geparkeerde auto’s te omzeilen of zelfstandig een gebouw binnen te gaan.” Op papier zijn de mogelijkheden enorm. De methode is ontwikkeld door de blinde Amerikaan Daniel Kish. Op YouTube-filmpjes is te zien hoe hij probleemloos door een straat fietst, door de opvallend
ANTHONY REYERS Blind sinds de geboorte “Elke blinde jongere in Vlaanderen verdient de kans te leren kijken zonder ogen.”
gedetailleerde informatie uit de weerkaatsingen. De echo klinkt luider als hij afkomstig is van een object dat dichtbij staat. Het is ook mogelijk een onderscheid te maken tussen kleine en grote, of harde en zachte voorwerpen. Blinde mensen kunnen zo het verschil horen tussen bomen, gebouwen en auto’s, en inschatten hoe ver die verwijderd zijn. Al vraagt dat dus behoorlijk wat training.
Zelfvertrouwen
“Mijn eerste maanden waren een hel”, zegt Thomas Tayo. Hij werkt voor de Amerikaanse organisatie World Access for The Blind en leidde gisteren de workshop. “Je wil niet weten hoe vaak ik ergens tegenaan geknald ben. Maar met de juiste training verloopt het leerproces vlotter en minder pijnlijk. We geven nu zelfs lessen aan peuters. Hoe jonger je ermee begint, hoe beter.” Tayo kan zich ondertussen zonder begeleiding een weg banen doorheen een drukke luchthaven. Een stok heeft hij wel nog, maar die langer en lichter dan gewoonlijk. “Blinde mensen krijgen nog te vaak te horen dat hun handicap het einde betekent van hun actieve leven. Dat is niet zo. We onderschatten de mogelijkheden van onze andere zintuigen.” Of zoals Anthony het zegt: “De mogelijkheden zijn enorm. Elke blinde jongere, ook in Vlaanderen, zou de kans moeten krijgen te leren kijken zonder ogen. Dit geeft ons meer kansen in het leven. Als je tijdens een sollicitatie meteen indruk maakt, word je misschien sneller aanvaard.”