Donald Trump gaat nóg wat verder: “Alles staat klaar voor NoordKorea”

Oorlogstaal Kim Jong-un is dagelijkste kost, voor Trump zijn ze meer op hun hoede

De wapens staan op scherp. “Locked and loaded”, ging Donald Trump gisteren via Twitter verder met zijn dreigende oorlogstaal naar NoordKorea. Maar terwijl de wereld huivert om zo’n uit de hand lopend rondje nucleaire blufpoker, laten ze er in ZuidKorea hun slaap niet voor. “Die permanente dreiging is als een zeurende hoofdpijn”, zeggen landgenoten die er thuis zijn. “Al beschouwen ze tegenwoordig Trump als gevaarlijker dan NoordKorea.”

“Mensen doen nog steeds hun boodschappen, zonder te hamste- ren. Ikzelf heb vandaag een work- shop gegeven en alles ging zijn gewone gang. Zoals elke andere dag.” Boudewijn Walraven (69), professor emeritus Koreaanse Studies van de universiteit van Leiden, zag gisteren hoe in Seoel het leven verder ging. Hij woont het grootste deel van het jaar in de Zuid-Koreaanse hoofdstad, op amper enkele tientallen kilometer van de grens met Noord-Korea. Oftewel: een stad die mee zou vallen als Amerika besluit NoordKorea plat te gooien. Rusland riep beide partijen gisteren op tot kalmte. Duitsland uitte bezorgd- heid. En zelfs China roert zich. Ze zullen hun bondgenoot Noord- Korea niet bijstaan als het land eerst aanvalt. Maar ze zullen het wel helpen verdedigen als de VS de eerste raket stuurt. “Maar hier in Seoel gaat iedereen ervan uit dat het allemaal zo’n vaart niet zal lopen”, zegt professor Walraven. “Dat er sprake is van spierballengerol, maar dat niemand een conflict wil.” Over de brug Vooral omdat het niet de eerste keer is dat de Zuid-Koreanen in het nieuws een portie oorlogsretoriek voorgeschoteld krijgen. Walraven: “Toen ik hier in 1973 de eerste keer kwam, wilde iedereen in de nieuwe wijk ten zuiden van de rivier wonen. Zo ver mogestad lijk van Noord-Korea. Ze herinnerden zich nog hoe tijdens de oorlog iedereen over die ene brug wilde vluchten en er in het gedrang zelfs mensen zijn doodgedrukt. Tegenwoordig groeit de juist in noordelijke richting. Men is de felle taal van Kim Jongun na al die jaren gewend. Het valt hier allemaal geweldig mee.” De jonge generatie praat zelfs niet over de dreiging, zegt Thalia Logghe (25). De West-Vlaamse is even terug in België na enkele maanden als lerares Engels in Zuid-Korea. Volgende week vertrekt ze terug naar daar. “Ik denk er niet aan om nu plots hier te blijven. Ginder zijn ze op hun gemak, dus ik ook”, zegt ze. “Men is meer bezig met lokale politiek dan met dit conflict, denk ik. Alleen de ouderen zijn nu misschien iets meer gespannen. Zij die de Koreaanse oorlog nog hebben meegemaakt.” Dat de meesten het nieuws zo kunnen relativeren, ligt in de Koreaanse aard, zegt Frederik Sioen (38). De Gentse zanger is ook in Zuid-Korea een grote ster en spendeerde er onlangs nog drie maanden. “Het land heeft een bloedig oorlogsverleden, maar de Zuid-Koreanen zijn enorm goed in het omschakelen. Ze zijn er in veertig jaar in geslaagd een belangrijke wereldeconomie te worden die technologisch enorm vooruit is op de rest van de wereld. Dit is het land van Samsung, van supermodern openbaar vervoer, van Daewoo en Kia. Om zo’n groei door te maken, moet je wel flexibel zijn, het verleden achter kunnen laten en kunnen relativeren.” Alleen Donald Trump, die baart de gemiddelde Koreaan toch wat kopzorgen. “Sommigen vinden hem gevaarlijker dan Kim Jongun en vrezen dat hij de situatie kan doen escaleren. Terwijl de dreiging van Noord-Korea veeleer een zeurende hoofdpijn is”, zegt Sioen. Dat zegt ook Boudewijn Walraven. De vijand in het noorden, die kennen ze. “Maar Trump is minder voorspelbaar. Van Kim Jongun wéten ze tenminste dat hij niet als eerste zal aanvallen omdat hij daarmee zijn regime de doodsteek geeft. Trump zal dat misschien wel doen, gewoon om een punt te maken.” KIM CLEMENS

BOUDEWIJN WALRAVEN Professor Koreaanse Studies “Van Kim Jongun wéten ze tenminste dat hij niet als eerste zal aanvallen omdat hij daarmee zijn regime de doodsteek geeft. Trump zal dat misschien wel doen, gewoon om een punt te maken.” THALIA LOGGHE Lerares Engels in ZuidKorea “Ginder zijn ze op hun gemak, dus ik ook.” FREDERIK SIOEN Zanger en populair in ZuidKorea “Sommigen vinden Trump gevaarlijker dan Kim Jongun. Terwijl de dreiging van NoordKorea veeleer een zeurende hoofdpijn is.”

In de jaren tachtig was de angst voor ‘de bom’ alomtegenwoordig. Na de Koude Oorlog is die vrees gaan liggen. Onterecht misschien, want vandaag zijn er wereldwijd nog zeker bijna 15.000 kernwapens. “Nu zitten ze bovendien meer verspreid”, zegt defensiespecialist Peter Wijninga. “Waardoor de onzekerheid nu eigenlijk groter is.” Betoogd tegen kernwapens is er al lang niet meer, maar dat betekent allerminst dat ze verdwenen zijn. Integendeel. De aantallen zijn gezakt, maar er zijn nucleaire machten bijgekomen. Zoals NoordKorea. Maar ook Israël, China en zelfs Pakistan. “Tijdens de Koude Oorlog waren er veel meer kernwapens, maar die zaten verdeeld tussen de SovjetUnie enerzijds en de VS, Engeland en Frankrijk anderzijds”, zegt defensiespecialist Peter Wijninga van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS). “De wapens speelden een rol in het afschrikkingsbeleid dat langs beide kanten werd gevoerd. Ze moesten voorkomen dat er een oorlog zou komen. En als de spanningen dan toch opliepen, was er nog altijd een rechtstreekse telefoonlijn tussen Rusland en de VS om de gemoederen te bedaren.”

Vraagteken Iran

De wapens van die twee grootmachten kunnen nog steeds in dezelfde strategie worden gezien. Niet om te gebruiken, wél om andere landen af te raden een oorlog tegen hen te beginnen. “De wapens van Israël, van China, van India kun je nog enigszins in datzelfde licht plaatsen”, zegt Wijninga. “Maar ook een onstabiel regime als Pakistan heeft er. En NoordKorea. En dan is er nog het vraagteken Iran. 36 landen hebben een nonproliferatieverdrag, dat het bezit van kernwapens beperkt, ondertekend maar met de huidige verspreiding kun je je afvragen hoe functioneel dat eigenlijk is.” Door de verspreiding van de kernwapens is de wereld een pak minder voorspelbaar geworden. “Ten tijde van de Koude Oorlog was er een evenwicht, nu zitten we in tijden van fundamentele onzekerheid. Van Kim Jongun kun je nog zeggen dat hij al jarenlang consistent blijft in zijn dreigementen, maar naar het buitenlandse beleid van Donald Trump is het gissen. Ik ga er nog steeds van uit dat geen van beide partijen de strijd wil doen losbarsten. Alleen is de grilligheid van Trump een risicofactor. Hopelijk is er toch een vorm van diplomatie bezig.”

“In de Koude Oorlog had je evenwicht, nu is er onzekerheid”