“Gewenning is een goede zaak”

“De terroristen willen dat we bang zijn. Niet aan toegeven.” Na elke aanslag klinkt dezelfde oproep, maar deze keer ziet het ernaar uit dat we ons écht niet meer bang laten maken door terreur. “Er treedt gewenning op”, zeggen experten. “En dat is een goede zaak.”

“We zijn niet bang.” De boodschap die duizenden mensen vrijdagmiddag scandeerden op de Plaça de Catalunya in Barcelona was duidelijk. Hoe graag de terreurcel die de aanslagen van donderdag pleegde ook angst wilde zaaien, het is niet gelukt. “Ook wij Belgen reageerden minder aangedaan”, zegt Damiaan Denys, angstfilosoof verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. “Er is gewenning. Mensen zijn het bangst voor iets wat onvoorzien en dus oncontroleerbaar is. Maar dit was de zoveelste aanslag, het vervolgscenario is intussen bekend. Er zullen extra beveiligingsmaatregelen komen, de daders zullen worden gevonden. En uiteindelijk zal de rust terugkeren.”

“We blijven kwetsbaar”

“Ook de omvang speelt een rol”, zegt Frank Van Overwalle, professor sociale psychologie aan de VUB. “Bij de aanslagen in Parijs zijn 129 doden gevallen, in Nice 86. Hoe erg het ook klinkt: die aantallen zijn van een andere aard dan de 14 in Barcelona.” Volgens Denys is de groeiende gelatenheid wrang voor de slachtoffers en hun nabestaanden, maar “op lange termijn wel een goede zaak”. “Het ultieme doel van terroristen is angst zaaien. Hoe minder paniek ze kunnen veroorzaken, hoe minder terroristen nog aanslagen zullen plegen. En hoe sneller een einde zal komen aan de terreurgolf.” Toch benadrukt Van Overwalle dat we kwetsbaar blijven. “Zodra héél dichtbij een aanslag plaatsvindt, zal de paniek wél weer groot zijn. En de shock even groot als die na de aanslagen in Zaventem en Maalbeek.”