Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Doodstraf “Iemand doden? Verschrikkelijk. Mijn man wilde alleen genezen”
Verdovingsmiddel ontwikkeld door Kempense Paul Janssen nu gebruikt voor executies in Florida
Mocht hij dit horen, hij keerde zich om in zijn graf. Het idee dat een van zijn producten gebruikt wordt om mensen te doden, zou hij nooit kunnen aanvaarden.” Barones Dora ArtsJanssen (81), weduwe van de Kempense farmacoloog Paul Janssen, reageert geschokt nu een van de verdovingsmiddelen van haar man in Florida wordt gebruikt bij executies.
De executie van Mark James Asay (53) donderdagnacht in Florida zorgde voor een dubbele primeur. Het was voor het eerst sinds de herinvoering van de doodstraf in 1979 dat in Florida een blanke werd geexecuteerd voor de moord op een zwarte. En het was voor het eerst dat het verdovingsmiddel Etomidate deel uitmaakte van de dodelijke cocktail.
Dat ging niet ongemerkt voorbij. Farmareus Johnson & Johnson maakte meteen bekend absoluut niet gelukkig te zijn met het gebruik van een product dat zij had uitgevonden. Etomidate is een Belgische uitvinding. Een kortwerkend, intraveneus verdovingsmiddel, dat in de jaren zestig werd ontwikkeld bij Janssen Pharmaceutica. Onder de vleugels van baron Paul Janssen, zeg maar, wiens bedrijf in 1961 door Johnson & Johnson werd opgekocht. Daardoor was de schokgolf tot in België te voelen. “Ik ben volledig van de kaart door dat nieuws”, zei Dora Arts-Janssen gisteravond in een eerste reactie. Al veertien jaar is ze de weduwe van Paul Janssen en de behoeder van zijn ideeën. Levenswerk “Mensen helpen. Mensen genezen. Dat was de essentie van het leven van mijn man. Hij was bezeten van de zoektocht naar middelen om mensen op een veilige manier te verdoven bij operaties. Heel zijn leven heeft hij daaraan gewijd. Het idee dat een van zijn uitvindingen gebruikt zou worden om mensen uit de weg te ruimen, zou hem doodziek maken.”
Ze zit daarmee op dezelfde lijn als Paul Stoffels, het hoofd van Janssen Pharmaceutica. Gisteravond betreurde hij openlijk dat een uitvinding van Paul Janssen gebruikt werd voor een executie. “Dat was absoluut niet de bedoeling.” Hoe de gevangenisadministratie van Florida de hand kon leggen op Etomidate is nog een raadsel. Johnson & Johnson heeft het middel nooit verkocht in de Verenigde Staten en heeft het vorig jaar ook in de rest van de wereld afgestoten. Maar het patent is verlopen en verschillende andere farmabedrijven maken het wel nog. De gevangenisadministratie weigert alvast de naam van de leverancier vrij te geven. De discretie over de leverancier hoeft niet te verwonderen. Het Amerikaanse gevangeniswezen krijgt het steeds moeilijker om geneesmiddelen aan te kopen voor de executies van terdoodveroordeelden. Een groeiende groep farmabedrijven verzet zich immers formeel tegen het gebruik van hun producten. De geëxecuteerde Mark James Asay in 1988 ter dood veroordeeld voor de moord op de 34-jarige zwarte man Robert Lee Booker en de 26-jarige Robert McDowell. De aanklagers omschreven hem als een white supremacist – een blanke racist. STEVEN DE BOCK