Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Op tocht met een 92jarige Antwerpenaar
Fiere eigenaar uit Herentals leent zijn Minerva uit 1925 uit aan onze reporter voor een ritje
Dat Minerva’s mooie stukjes Antwerps erfgoed zijn, staat vast. Dat de motoren voor hun tijd knappe staaltjes techniek waren, ook. Maar hoe voelt het om met zo’n bijna honderd jaar oud voertuig door het verkeer van vandaag te laveren? Wij kropen achter het stuur van de AG uit 1925 van Francis Fockedey uit Herentals. En lieten ons terugvoeren naar 92 jaar geleden.
Zijn hele leven lang is Francis Fockedey bezig met auto’s. Hij is er door gefascineerd, maar ze vor- men ook de spil van zijn professionele leven. Zelf zoekt hij de schijnwerpers liever niet op. Maar hij aarzelt niet om zijn Minerva vandaag met mij te delen. Zelfs niet als ik hem vertel dat ik nog nooit met een auto ouder dan tien jaar heb gereden. Francis kocht zijn Minerva, een model AG uit 1925, nog maar een jaar geleden. “De motor draaide niet, maar verder was hij in perfecte staat”, vertelt hij. “Het is echt nog een heel origineel exemplaar. In het Frans zeggen ze dat hij nog ‘dans son jus’ is: hij heeft nog de charme van vroeger en is niet ‘overgerestaureerd’. Mijn oog was er al langer op gevallen. Ook omdat het een Antwerps merk is. Niet lang nadat ik hem kocht, kregen we de motor in orde. Nu draait hij perfect. Hij start altijd van de eerste keer en rookt niet zo fel. We zijn nog aan het achterhalen wat de exacte geschiedenis is, maar we weten al wel dat hij vanuit onze streek naar Melbourne in Australië is vertrokken. Dan gaat het over het chassis met daarop de radiator en de koplampen gemonteerd. De carrosserie is in Australië gemaakt. Daarom staat het stuur ook rechts en is de kilometerteller in miles. Vermoedelijk was hij daar eigendom van een diplomaat, maar van wie juist, dat zijn we nog aan het uitzoeken. Vooraan links staat trouwens nog steeds de zilveren vlaggenhouder.”
Francis’ drie kleinzonen zijn al na een jaar helemaal verknocht aan de Minerva. “‘Mijn auto’, zegt de kleine Maxim (bijna 3, red.) altijd”, glimlacht Francis, die liefst Sus wordt genoemd. “Samen met zijn neefje Emiel noemen we onszelf de ‘Minerva-copains’. Ze zijn er echt gek op. We rijden er dan ook best vaak mee. Ik denk dat ik er afgelopen zomer misschien 1.500 kilometer mee heb gereden. Vaak tochten tot 70, 80 kilometer. Dat was indertijd zo: een toer met de auto deed je op het gemak, met geregeld een tussenstop. Auto’s waren niet gemaakt om in één trek 150, 200 kilometer te rijden.” Respect Tijd om de proef op de som te nemen. Sus nodigt ons uit voor een proefrit. Hij draait aan de contactsleutel en inderdaad, de auto start vlekkeloos en begint vredig te brommen. Dankzij de kleppenloze schuivenmotor is er vooraan de wagen nauwelijks iets te horen. Enkel achteraan pruttelt de uitlaat. Sus zet de Minerva in eerste versnelling en vertrekt. Het geluid dat deze viercilinder maakt, is een streling voor het oor. En dat vindt ook Sus. “Ik hou van dat ‘stille’ geluid. En ik hou van de geur van de schuivenmotor en van de techniek. Die auto’s waren zó oerdegelijk gemaakt. Ik denk zelfs dat dat mede de onder-
FRANCIS FOCKEDEY Minervaeigenaar “Ik hou van het geluid, de geur en de techniek van Minerva. Die auto’s waren zó oerdegelijk gemaakt. Ik denk zelfs dat dat mede de ondergang van het merk heeft betekend. Tijdens de recessie in de jaren dertig konden ze die kwaliteit niet meer garanderen.”
heeft betekend van Minerva. Tijdens de recessie in de jaren dertig slinkte de verkoop van auto’s wereldwijd en kon Minerva die wereldberoemde kwaliteit niet meer garanderen.” Ondanks wat ik eerder hoorde, namelijk dat Minerva’s hard roken en stinken, valt dat bij Sus’ AG best wel mee. Als we stilstaan, is er inderdaad een geur waar te nemen – Sus noemt het ‘het Minerva-parfum’. Maar stinken is veel te sterk uitgedrukt. Ik moet Sus gelijkgeven: deze geur heeft iets. Wat veel meer opvalt, is hoeveel bekijks deze auto heeft terwijl we door de straten van Herentals rijden. Voetgangers draaien hun hoofd. Bestuurders die in principe voorrang zouden hebben, stoppen toch om ons voor te laten. Uit verwondering en uit respect voor deze oldtimer. Na een eerste ritje met Sus aan het stuur, stoppen we opnieuw op de parking van zijn bedrijf. Een achterligger is ons ge- volgd. Puur uit interesse zet hij zich mee aan de kant. “Is het een echte?”, vraagt hij. “Met een schuivenmotor? Mijn ouders hebben er nog een gehad, maar ik heb er nog nooit een horen draaien.” Een Minerva laat weinigen onberoerd.
Geen gordels
Nu is het tijd om zelf te rijden. Wat meteen opvalt wanneer ik – licht zenuwachtig – achter het stuur ga zitten: van de royale beenruimte achterin is op de bestuurdersbank geen sprake meer. Mijn benen zitten in een hoek en zeker het rempedaal steekt fel vooruit. En die bank kan niet achteruit. “Dat de chauffeur zo weinig beenruimte had, heeft een historische verklaring”, vertelt Sus. “Vroeger konden alleen de notabelen een auto betalen en zij hadden steevast een chauffeur. Vaak waren dat mensen die eerst nog als koetsier met paard en kar hadgang den gereden. Zij waren een stuk armer dan de eigenaars van de auto’s en omdat ze minder te eten hadden, waren ze ook kleiner. De mensen waren in het algemeen trouwens kleiner dan nu.” Behalve dat het stuur rechts staat, is de bediening van de Minerva redelijk gelijkaardig aan die van een moderne auto. De versnellingspook, met vier versnellingen, staat in het midden, net als de handrem, en er zijn drie pedalen: gas, rem en ontkoppeling. In tegenstelling tot nu, staat de rem wel rechts en het gaspedaal centraal. Gordels zijn er dan weer niet, de deuren kunnen niet op slot, een radio zit er vanzelfsprekend ook niet in en de enige verluchting is afkomstig van de wind die door onze haren gaat.
Gekraak
Maar het grote verschil zit hem simpelweg in de omvang: deze wagen is enorm. Hij heeft meer weg van een vrachtwagen dan van een auto. Vertrekken gaat nog, naar tweede en derde versnelling gaan ook. Al zijn de tandwielen in de versnellingsbak niet gesynchroniseerd, waardoor schakelen gepaard gaat met het nodige gekraak bij iemand die dit niet gewoon is. Het is wanneer ik mijn eerste afslag moet nemen dat ik schrik: het stuur is enorm zwaar en omdat de snuit zo lang is, is de draaicirkel veel groter dan bij moderne wagens. De auto heeft dan weer erg veel koppel, waardoor je moeiteloos vanuit de tweede versnelling vertrekt en een afslag zonder problemen in vierde versnelling neemt. En terwijl ik door een Herentalse landweg snor, kan ik maar moeilijk uit mijn hoofd zetten hoe waardevol deze auto is. Hoe leuk dit ook is, ik sta het stuur liever af aan Sus.
Cocon
Ik zet me op de achterbank en laat Sus de rit afmaken. “Ben je zeker dat je niet nog een stukje wilt rijden?”, vraagt hij. Maar ik bedank. Ik mag er niet aan denken dat er door mijn schuld iets aan deze auto zou komen. En ik hóéf niet langer te rijden. Ik begrijp het. Alles waar ik het de voorbije weken met al die verzamelaars over heb gehad, valt als een puzzel in elkaar. Voor de meeste mensen is een auto een transportmiddel, een noodzakelijk kwaad. Een manier om zo snel mogelijk van A naar B te geraken. Het autorijden zelf moet zo kort mogelijk zijn. Alles wat ervoor zorgt dat we langer in de auto zitten, maakt ons kwaad. Files, wegversperringen, te trage voorliggers. In deze Minerva is het net omgekeerd. Het plezier zit hem in het rijden zelf. Terwijl het verkeer om ons heen in een race verwikkeld lijkt, zitten wij in een cocon. Teruggestuurd in de tijd. Genietend van autorijden in zijn puurste vorm. Als achterliggers ons willen inhalen, maar er niet voorbij kunnen, halen wij onze schouders op. Hier gaat alles op ons tempo. Of liever: op het tempo van deze 92 jaar oude automobiel. Hij dwingt ons om een versnelling terug te nemen. Om te genieten van het landschap waar we doorrijden. Om te genieten van het moment. We kunnen nog veel leren van deze Antwerpenaar uit 1925...