Pijnpunten in de stad

Bart De Wever heeft deze week in zijn rentreeinterview de vakbonden tegen zich in het harnas gejaagd. Dat is niks nieuws, maar de aanval van de N-VA-voorzitter in de aanloop naar een mogelijk hete herfst was ongebruikelijk heftig. Aan de pluszijde heeft De Wever in het interview zijn nog in de nagloed van hun Kumbaya-moment badende goede band met CD&V-voorzitter Wouter Beke nog wat aangehaald. En de liefde gaat niet slechts in één richting. CD&V-fractieleider Servais Verherstraeten vergeleek de relatie tussen beide partijen zelfs met een huwelijk: “Na de mindere momenten moet je de bladzijde kunnen omslaan.” Het kunnen nog warme tijden worden in de Wetstraat. Heel wat protest oogstte De Wever met zijn uitspraak dat je op de Turnhoutsebaan in Borgerhout makkelijk mannen tegenkomt van het type dat je ziet op de foto’s van de daders in Barcelona. De context van die uitspraak was zijn vaststelling dat islamitische extremisten “een zeer kleine, maar kwalijke groep” vormen binnen de moslimgemeenschap en dat die groep in de eerste plaats kwalijk is voor de moslims zelf. Door de foute minderheid, aldus De Wever, ontstaat een spiraal van wantrouwen en afwijzing tegenover de hele groep. De kritieken op de sociale media waren scherp. De gebruikte termen variëren van “ranzig” tot “stigmatiserend”, “onbeschoft”, “verdelend” en “beledigend.” Puur letterlijk kun je nochtans niets afdingen op de uitspraak. De Wever verwijst naar het gevoel van iemand die op de tram een man met lange baard en djellaba en een tas ziet opstappen en zich onwillekeurig afvraagt wat er in die tas zit. Die associatie is in de eerste plaats te wijten aan figuren die terreurdaden plegen of zich extremistisch opstellen en die er precies zo uitzien. Ze staat los van de overtuigingen van de trampassagier. Maar het beeld van vreesaanjagende types op de Turnhoutsebaan bevat natuurlijk ook een geladenheid die de onderbuik van het rechtsere deel van de N-VA-kiezers zal aanspreken. Zo ontstaat een tweetrapsraket, een feitelijke vaststelling zonder meer plus daarbovenop een emotionele lading, die bij de ene groep mensen goed valt en bij de andere overkomt als een rode lap op een stier. Het is niet ondenkbaar dat De Wever het zo bedoeld heeft. De N-VA is er goed in om de rand op te zoeken en te scoren bij mensen aan de overkant zonder zelf een stap te ver te zetten. Dat is een behendigheid die van pas komt in een stad waar het Vlaams Belang niet zo lang geleden met voorsprong de grootste partij was. De pijnpunten waar het allemaal om begon, het islamitisch extremisme en de spanningen binnen de stadsbevolking, zijn daarmee niet minder geworden. Misschien zou iets minder polarisatie in het debat erover – van beide kanten welteverstaan – de zaken wat vooruithelpen.