Gazet van Antwerpen Stad en Rand
De vele gezichten van de war on drugs
Stroomplan van Stanny De Vlieger komt geen moment te vroeg
De federale gerechtelijke politie van Antwerpen wil alle krachten bundelen om de oprukkende drugsmaffia een halt toe te roepen. Naar analogie met het Kanaalplan, dat het jihadistisch radicalisme in de Brusselse kanaalzone moet aanpakken, wil gerechtelijke directeur Stanny De Vlieger een Stroomplan uittekenen dat niet alleen de cocaïnepijplijn in de haven van Antwerpen moet afsluiten, maar ook de stroom van drugsgeld van de Antwerpse ‘clans’ moet droogleggen.
De plannen van hoofdcommissaris Stanny De Vlieger, de directeur van de federale recherche, komen geen moment te vroeg. De Antwerpse haven speelt al tientallen jaren een sleutelrol in de internationale drugssmokkel, maar de jongste tien jaar is de cocaïnetrafiek via Antwerpen exponentieel gestegen. Het International Narcotics Control Strategy Report van het Amerikaanse State Departement waarschuwde in 2007 al dat Antwerpen het belangrijkste entry point voor cocaïne in NoordEuropa was geworden. De Amerikanen schatten toen dat er jaar- lijks 15 tot 60 ton cocaïne via Ant- werpen werd ingevoerd. De reactie van de federale politie destijds was er een van ontken- ning. “We hebben de Amerikanen gevraagd waar ze die cijfers vandaan halen”, zo reageerde de woordvoerster van de federale politie destijds. Nu weten we dat de schatting van de Amerikanen wellicht een onderschatting was. De douane onderschepte vorig jaar 30 ton cocaïne in Antwerpen, zonder dat dat enig effect had op de bevoorrading van de drugsmarkt. Sterker, de cocaïneprijzen stuikten vorig jaar in elkaar, omdat er meer cocaïne werd ingevoerd dan Europeanen kunnen opsnuiven.
Spiraal van geweld
De voorbije maanden werd de Antwerpse regio opgeschrikt door een twintigtal schietpartijen en brandstichtingen, die zonder uitzondering gelinkt kunnen worden aan conflicten binnen het zware misdaadmilieu. Daarnaast werd een jongere broer van een grote drugsbaron ontvoerd door een concurrerende groep en vrijgelaten na betaling van losgeld. Een andere grote drugshandelaar werd eveneens ontvoerd, maar hij is sindsdien vermist. Het escalerende bendegeweld toont aan dat ook Antwerpse criminelen op een hoger echelon zijn gaan spelen, waar de financiële belangen en ook de risico’s groter zijn. Het verhaal dat Antwerpse drugscriminelen enkel een dienende rol spelen in dienst van de grote Nederlandse drugsbaronnen, gaat al een tijdje niet meer op. Een aantal jonge snaken uit Borgerhout heeft zich op enkele jaren tijd weten op te werken tot absolute topspelers die hun trafieken veilig vanuit Dubai regisseren en daarmee tientallen miljoenen binnenrijven.
Werk van lange adem
Uit de alarmerende nota van gerechtelijk directeur Stanny De Vlieger blijkt dat ook de federale politie tot het inzicht gekomen is dat de internationale cocaïnesmokkel via de Antwerpse haven stilaan onbeheersbare vormen begint aan te nemen. Het Stroomplan dat De Vlieger wil uittekenen, heeft het voordeel dat alle actoren die een rol kunnen spelen, zich ook zullen moeten engageren om samen te werken. Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) zal middelen moeten vinden om de speurderscapaciteit fors uit te breiden en om de maffieuze geldstromen in kaart te brengen. Minister van Justitie Koen Geens (N-VA) zal het Antwerpse parket meer middelen moeten geven om onderzoeken tegen de drugstrafikanten op te bouwen. En minister van Financiën Johan Van Overtveldt (N-VA) staat voor het helse karwei om eindelijk een performante douane uit te bouwen in de Antwerpse haven. Criminelen werken graag in de Antwerpse haven omdat ze de kans dat ze daar gepakt worden laag inschatten. Het uitbouwen van een geïntegreerde aanpak van de grote criminaliteit zal een werk van lange adem worden, want de drugsmiljonairs zullen zich niet zomaar uit Antwerpen laten verdrijven. Ook de havengemeenschap zal bereid moeten zijn om een aantal werkprocessen te herbekijken, want strengere controles leiden meestal tot een tragere behandeling van goederen.
Lokale politie
De war on drugs die de federale diensten in de haven gaan voeren, is een andere war on drugs dan degene die de lokale politie van Antwerpen op straat voert. De cocaïnesmokkel in de haven heeft weinig te maken met de distributie van gebruikershoeveelheden op straat. De Antwerpse politie jaagt vooral op kleinere dealers. Op vlak van overlast levert dat resultaten op. Maar het risico bestaat dat de minder zichtbare drugsgroothandel uit het oog verloren wordt. Nochtans worden er ook in de groothandel en de tussenhandel fortuinen verdiend door criminele groepen. De beruchte Mixers uit Borgerhout zijn een mooi voorbeeld van straatdealers die op enkele jaren tijd zijn opgeklommen tot op het niveau van de groothandel en de invoer. Ook de Antwerpse politie mag dus niet tevreden zijn met het arresteren van drieduizend dealers, maar zal zijn steentje moeten bijdragen om de “criminele clans” waar Stanny De Vlieger het over heeft, te ontmantelen. Alleen als iedereen aan één zeel trekt, zal de opmars van de georganiseerde criminaliteit een halt toegeroepen kunnen worden.
‘‘De cocaïneprijzen stuikten vorig jaar in elkaar, omdat er meer cocaïne werd ingevoerd dan Europeanen kunnen opsnuiven.’’ Joris van der Aa