“Bremserorgel speelt weldra weer”

Restaurateur puzzelt 17de-eeuws instrument bij elkaar

Ejaar geleden verhuisde het Bremserorgel vanuit de SintLaurentuiskerk naar de restaurateur. Het 17deeeuwse orgel wordt nu in zijn oorspronkelijke staat hersteld. In 2018 krijgt het in SintLaurentiuskerk van Schoonbroek een vaste stek.

Een delegatie bestaande uit onder meer Hugo Van den Bergh, voorzitter van de kerkraad van Schoonbroek, Michiel Lemmens van Erfgoed Vlaanderen, orgelspecialist Jef Braekmans en Ben Van Nespen, docent orgel aan de Stedelijke Academie Ekeren, bracht een bezoek aan het atelier van orgelbouwer en -restaurateur Pels D’Hondt. Zaakvoerder Bert De Vylder vertelde dat 85% van het oorspronkelijk orgel bewaard is gebleven.

Het orgel werd tussen 1670 en 1679 gebouwd voor de abdij van de Cisterciënzers, Zuster van Nazareth, in Lier. Tijdens de Franse Revolutie werd de abdij vernield. Maar toen was het orgel al verkocht aan de kerkfabriek van Sint-Laurentius in Wilmarsdonk. Maar helaas bleek ook daar het Bremserorgel geen definitieve plaats te kunnen vinden.

‘Koning David met de harp’

Door de uitbreiding van de haven in de jaren zestig verdwenen de dorpen Oorderen, Wilmarsdonk en Lillo-dorp. Het Bremserorgel werd gedemonteerd, geïnventariseerd en in kisten overgebracht naar een huisje op het Begijnhof in de Rodestraat in Antwerpen. Helaas verdwenen verschillende waardevolle stukken uit de polderkerken, die tot op vandaag zoek blijven. “Zoals Koning David met de harp, dat bij het Bremserorgel hoorde”, zegt Hugo Van den Bergh.

De Sint-Laurentiuskerk van Schoonbroek, op de grens van de districten Ekeren en Antwerpen, is sinds 1981 officieel de erfgename van de verdwenen kerken uit de polder. Heel wat waardevolle voorwerpen uit die kerken vinden in Schoonbroek onderdak. Verschillende kunstvoorwerpen werden door J.Fr. Creten gerestaureerd. Het Bremserorgel, waarvan het fronton na de restauratie in de kerk werd opgesteld, heeft sinds 1966 geen klank meer geproduceerd.

Dat het orgel na vijftig jaar toch kan worden gerestaureerd, is vooral te danken aan het Bremserorgelcomité, geleid door Robert Van Deun. Het comité heeft het Vlaams Gewest en de stad kunnen overtuigen om de nodige budgetten vrij te maken. Ook via sponsoring en activiteiten worden fondsen verzameld.

In het atelier van Pels D’Hondt vorderen de restauratiewerken. De onderdelen van het orgel liggen als puzzelstukjes in het atelier verspreid. “We zitten op schema”, weet de zaakvoerder. Vooraleer met de restauratie kon worden gestart, werd heel wat studiewerk verricht. “Het Bremserorgel in de kerk van Aarschot heeft ons een eind op weg geholpen”, weet Bert De Vylder.

Eind dit jaar of begin 2018 verhuist het orgel naar Schoonbroek, waar het achteraan in de kerk op een podium van 3,80 meter breed op 3,30 meter lang en 1,10 meter hoog wordt gemonteerd. Na installatie wordt het instrument gestemd en dat blijkt een bijzonder secuur werk te zijn. Met Pasen kan het orgel worden ingespeeld, maar de officiële inhuldiging is voorzien voor het najaar van 2018.

Om het orgel helemaal tot zijn recht te laten komen, werd de akoestiek in de kerk sterk verbeterd. Er kwam een nieuwe dakbedekking en de binnenschildering gebeurde met speciale verf. Tussen de druk bereden A12 en de kerk komen geluidsschermen. De verlichting in de kerk werd aangepast en moet de kunstschatten uit de polderparochies beter tot hun recht laten kMoAmReCnW.