Gazet van Antwerpen Stad en Rand
N-VA en Groen nek aan nek
Links kartel zou groter zijn dan NVA Bart De Wever afgetekend op kop in poll kandidaatburgemeesters Groen in één klap grootste partij in Turnhout Somers verpulvert tegenstand in Mechelen
De Antwerpse gemeenteraadsverkiezingen lijken uit te draaien op een nekaannekrace tussen NVA en Groen. De Antwerpse groenen verdrievoudigen zelfs hun score van 2012.
Uit de verkiezingspeiling van Gazet van Antwerpen blijkt dat N-VA en Groen in 2018 bijna evenveel stemmen halen. Antwerpen staat dus voor een verkiezingscampagne tussen twee partijen die met hun visie bijna diametraal tegenover elkaar staan qua veiligheid, mobiliteit, sociaal beleid en diversiteit.
Het spectaculairste resultaat valt te noteren bij de partij van Groenfractieleider in de Antwerpse gemeenteraad Wouter Van Besien. Het is duidelijk dat de Antwerpse groenen het voortouw lijken te nemen binnen hun groeiende populariteit in Vlaanderen. Waarschijnlijk wordt de partij beloond voor het rechtlijnig standpunt over de Oosterweelverbinding en de overkapping. Agalev, de voorganger van Groen, behaalde tijdens zijn hoogdagen in Antwerpen 13% in 1994 en 11% in 2000.
N-VA verliest na vijf jaar besturen in Antwerpen terrein en zakt onder de 30%. De bevraagde Antwerpenaars geven burgemeester De Wever en zijn bestuursploeg een voldoende. De fans van de huidige coalitie zitten vooral bij N-VA en Open Vld. De huidige N-VA-coalitiepartners CD&V en Open Vld lijken een kleine bijrol te krijgen. Van een echt Kris Peeters-effect is in elk geval nog geen sprake. Antwerps sp.a-voorzitter Tom Meeuws houdt zijn partij ruim boven de 10%, maar dat is waarschijnlijk een magere troost. Onder leiding van Patrick Janssens kreeg sp.a-Spirit in 2006 nog 35,2% van de stemmen. Met de Stadslijst (sp.a en CD&V) was dat in 2012 nog 28,6%.
Bondgenootschap
Op de avond van de gemeenteraadsverkiezingen in oktober 2018 is de grootste partij normaal aan zet in het vormen van een coalitie. Vanuit die optiek begonnen Wouter Van Besien en Tom Meeuws gesprekken om samen met onafhankelijke kandidaten met een bondgenootschapslijst naar de Antwerpse kiezer te gaan. De verkiezingsenquête peilde ook naar het effect van die lijst. Het bondgenootschap haalt 30,6% van de stemmen. Dit is 7% lager dan wanneer beide partijen apart zouden opkomen. Een samenwerking op één lijst levert niet meer, maar dus minder stemmen op. Opmerkelijk effect van het bondgenootschap is dat N-VA een hogere score haalt dan wanneer deze partijen apart zouden opkomen. Dat N-VA garen spint uit zo’n samenwerking tussen Groen en sp.a is mogelijk een reactie van sommige kiezers tegen een linkse frontvorming.
Kopzorgen
De goede score van Groen en het bondgenootschap is dan wel een opsteker voor Wouter Van Besien, het bezorgt hem ook extra kopzorgen. Door het goede resultaat van zijn partij lijkt de optie-bondgenootschap minder noodzakelijk om aan de macht te komen. Binnen zijn Antwerpse afdeling staat een deel van de leden trouwens argwanend tegenover zo’n samenwerking met sp.a. Het zijn groenen die overtuigd zijn dat ze ook op eigen kracht kunnen uitgroeien tot de grootste partij in Antwerpen en zij zien hun standpunt nu bevestigd in deze peiling. Burgemeester De Wever staat voor een stevige verkiezingsstrijd, wil hij de stad blijven besturen. Zijn huidige coalitie heeft volgens de peiling geen meerderheid meer. Bovendien zal hij niet blindelings kunnen terugvallen op de loyaliteit van zijn coalitiepartners. CD&V-lijsttrekker en minister Kris Peeters toonde zich de afgelopen maanden al zeer kritisch over het gevoerde beleid door enkele Antwerpse N-VA-schepenen.
Voorkeur huidige coalitie
De huidige Antwerpse centrumrechtse coalitie van N-VA, CD&V en Open Vld kan wel rekenen op de voorkeur van bijna een kwart van de respondenten. Bij de N-VA-kiezers is dat voor zowat de helft de geprefereerde coalitie en bij Open Vld zelfs voor zeven op de tien. Bij de CD&V-kiezers ligt het enthousiasme duidelijk lager.
Een uitgesproken linkse coalitie van sp.a, Groen en PVDA krijgt de voorkeur van 18% van de be-
vraagde Antwerpenaars. Op drie eindigt dan de centrumlinkse optie van Groen, sp.a en CD&V met 16%. Op basis van de peiling zouden deze coalities nog geen meerderheid hebben. Slechts één op de tien bevraagde Antwerpenaars zou graag een coalitie van N-VA en Vlaams Belang in het stadhuis zien.
Coalitie NVAGroen?
Uit deze peiling blijkt dat er een stevige coalitie met een ruime meerderheid mogelijk is tussen N-VA met Groen, of van N-VA met het bondgenootschap. In die laatste optie zou De Wever de socialisten terug in het stadhuis laten. Hoewel Groen in enkele Antwerpse districten in coalitie zit met N-VA, zou zo’n samenwerking op stadsniveau voor Van Besien en zijn achterban dan weer heel moeilijk liggen. Tot slot: De Wever en Van Besien moeten ook rekening houden met de Vlaamse verkiezingen in mei 2019. De uitslag van oktober 2018 zal zéker meespelen in de nationale verkiezingscampagne.
Wat moeten partijen nu doen?
Waarschijnlijk zullen N-VA en Groen de wederzijdse verschillen tijdens de campagne meer in de verf zetten. De Wever moet vooral de rechtse kiezers zien los te weken die nu nog bij Vlaams Belang, CD&V en Open Vld zitten. Uit onze peiling blijkt dat er Antwerpenaars zijn die een linkse frontvorming niet zien zitten. Groen zal de blik richten naar PVDA-kiezers en de ACW’ers bij CD&V. Met de duidelijke veto’s van verschillende partijen tegen Vlaams Belang en PVDA zijn de kandidaat-coalitiepartners beperkt tot CD&V en Open Vld. Beide zitten dus min of meer in een luxepositie. Stappen ze in een rechtse of linkse meerderheid? Alleen: zowel Peeters (CD&V) als De Backer (Open Vld) moet er dan wel voor zorgen dat hun partijen voldoende relevant blijven om een werk- bare meerderheid in Antwerpen mogelijk te maken.