Beleef eens een psychose

Stuivenberg zet deuren open tijdens Tiendaagse Geestelijke Gezondheidszorg

In het psychiatrisch ziekenhuis Stuivenberg konden bezoekers afgelopen zondag zelf een psychose ervaren. Dat kon met behulp van een ‘wearable’, een draagbaar toestel dat de realiteit tijdelijk doet vervagen.

Het psychiatrisch ziekenhuis Stuivenberg zette zondag zijn deuren open op Open Bedrijvendag, wat tegelijkertijd ook de start was van de Tiendaagse van de Geestelijke Gezondheidszorg. Bezoekers kregen een glimp achter de schermen en kwamen meer te weten over verslavingszorg, langdurige zorg, acute zorg en psychosezorg. Het is moeilijk te vatten waar patiënten met psychoses mee worstelen. Dat zij vaak een andere realiteit ervaren, is algemeen geweten, maar het is onmogelijk om zich in de situatie van die patiënten te verplaatsen. De directie van het ZNA, schepen van Sociale Zaken Fons Duchateau (N-VA), ook voorzitter van ZNA, en ondergetekende hebben sinds zondag een heel ander beeld van psychoses.

Effecten simuleren

In Stuivenberg kregen aanwezigen de kans een ‘wearable’ uit te testen. Dat is een draagbaar toestel dat de effecten van een psychose simuleert. Het is ontwikkeld door artistiek onderzoeker Jenny Kanary in samenwerking met Janssen Pharmaceutica. Met een speciale bril, camera en een hoofdtelefoon ervaren gebruikers hun directe omgeving alsof ze in een psychose zitten. Gedachten en emoties worden zo aangetast dat het contact met de realiteit vervormd. Intens, dat is het beste woord om die ervaring te beschrijven. Iedereen met een wearable krijgt een begeleider die tijdens het psychose-kwartier een aantal eenvoudige opdrachten geeft. Schrijf je naam op een papier, haal het paarse speelgoedje uit de kom,… Niet eenvoudig wanneer je plots in een ruimte denkt te zijn die in de verste verte geen gelijkenis toont met de zaal waarin je het experiment gestart bent. Je ziet mensen wandelen die er in werkelijkheid niet zijn. Je hoort stemmen die je aandacht afleiden van de begeleider. Rechte lijnen worden krom, alle vormen vervagen en dan lijkt alles op je af te komen. Geen spoor van de begeleider, tot je in de chaos van alles een gezicht ziet opduiken, dat even snel terug weg is. Gelukkig is er altijd wel het besef dat het om een simulatie gaat.

Dagelijkse realiteit

Voor heel wat mensen is het bovenstaande een dagelijkse realiteit of… een psychose. Hoe zie je het verschil? “Dit is het meest ingrijpende experiment dat ik ooit heb gedaan”, zegt Fons Duchateau. “Het is heel intens en voor ons was het dan nog een simulatie. Als het jou echt overkomt, is de grens tussen wat werkelijkheid is en wat niet, volledig weg.”

De Tiendaagse van de Geestelijke Gezondheidszorg ging zondag van start. Een op de drie Belgen krijgt in zijn of haar leven te maken met mentale problemen. Het doel van de tiendaagse is om het taboe rond geestelijke gezondheidszorg te doorbreken en om het bespreekbaar te maken. Daarom worden er tijdens de tiendaagse tal van workshops, infosessies, lezingen, films, theaterstukken en expo’s georganiseerd.

Op dinsdag 10 oktober, de Werelddag Geestelijke Gezondheid, staat in Antwerpen het eindpunt van de tiendaagse gepland.

FONS DUCHATEAU (NVA) Schepen van Sociale Zaken en voorzitter ZNA

‘‘Dit is het meest ingrijpende experiment dat ik ooit heb gedaan.’’

FOTO'S JORIS HERREGODS CEO van het ZNA Walter De Ploey en schepen van Sociale Zaken Fons Duchateau. Onder: onder meer deze beelden ziet u wanneer u de wearable draagt.

FOTO JORIS HERREGODS Onze journalist Jan Stassijns ondergaat een gesimuleerde psychose.