Hoe het vertrouwen herstellen?

Slechts een op de drie Vlamingen gelooft dat politieke partijen na de verkiezingen doen wat ze beloofd hebben, zo blijkt uit de Vlaamse Regionale Indicatoren. Dat is niet veel. De helft van de Vlamingen vindt zelfs dat stemmen geen zin heeft omdat de politici toch geen rekening houden met hun mening. Maar bij elke verkiezing brengen ze wel hun stem uit. Op wie dan, kun je je afvragen, en met welke argumenten? Die onverschilligheid en dat wantrouwen kunnen nooit goed zijn voor de democratie in dit gewest. Waarom slagen politici er maar niet in om interesse en vertrouwen bij de burger te wekken? Misschien wel omdat de politiek gewoon te ingewikkeld is geworden. Als je stemt voor iemand in wie je gelooft, komt die persoon in het beste geval terecht in een gemeenteraad, een bestuur of in een van de parlementen van dit land. Hij of zij gaat bovendien al snel postjes bekleden in raden van bestuur van intercommunales en in vzw’s allerhande, gaat bovendien mandaten cumuleren waardoor de politieke boodschap in de ene functie anders kan klinken dan in de andere. De verkozene krijgt voor al die taken een vergoeding, maar niemand weet precies hoeveel hij of zij verdient en waarom. De verhalen over de verrijking van politici in intercommunales, vzw’s en de verwarring over hun pensioenen en afscheidspremies hebben veel mensen achterdochtig gemaakt. Een ziekte van deze tijd is ook dat politici almaar meer bezig zijn met het halen van stemmen en steeds minder met een beleid op lange termijn. Profileren is de boodschap en de nieuwe sociale media komen daarbij goed van pas. Met een tweet links en een Facebookpost rechts kun je scoren en en passant de oppositie een veeg uit de pan geven. Op de lange duur tast dit soort steekvlampolitiek de waardigheid van het ambt aan en dus het vertrouwen in de politiek. Daarom nemen steeds meer mensen zelf het heft in handen. De burgerbewegingen en actiecomités beginnen de rol van de politiek over te nemen. Zij kunnen wel mensen overtuigen om zich te engageren voor hun stad of dorp. Veel Vlamingen zijn dan ook gewonnen voor meer referenda, een veel eenvoudigere manier om te beslissen over thema’s die hen rechtstreeks aanbelangen. Geert Bourgeois wees bij de voorstelling van het VRINDrapport terecht op de nadelen van referenda. Hij nam het op voor de representatieve democratie. Die heeft zeker nog niet afgedaan, maar er schort wel iets aan de representativiteit ervan. Gelukkig lijken veel politici de boodschap intussen te hebben begrepen. In aanloop naar de verkiezingen beginnen ze steeds meer inspraakavonden met de burger te organiseren. Het is zeker een stap in de goede richting. Als ze het tenminste langer volhouden dan de volgende verkiezingen. Het vertrouwen in de politiek herstellen is een werk van lange adem. Met een tijdelijk trucje zal het niet lukken.