Gazet van Antwerpen Stad en Rand
Van blote BV’s naar Grootste Belg
Vandaag is het precies acht jaar geleden dat Damiaan De Veuster, een eenvoudige man uit Tremelo, heilig werd verklaard door paus Benedictus XVI. En vandaag ligt ook Getekend: Damiaan in de winkel, het door de jubilerende Jan Bosschaert (bijna 60) verstripte levensverhaal van de Grootste Belg.
b
In het derde studiejaar bezocht Jan Bosschaert het Damiaanmuseum. Die dag was hij al lang vergeten. Tot hij op zolder een doos vol schoolwerkjes vond met daarin een opstel dat begon met de veelzeggende woorden: ‘We namen de bus naar Tremelo…’ “Ik had er zelfs kindjes bijgetekend die in een bus stapten”, lacht hij. “Toen waren het wel nog stokmannetjes.”
Ondertussen weet de Wijnegemnaar de menselijke anatomie een stuk realistischer te vatten en heeft hij het levensverhaal getekend van de man wiens museum hij in de sixties bezocht. “Het museum is pas volledig gerenoveerd”, vertelt Bosschaert. “Ruben Boon van de stichting Damiaan Vandaag heeft me rondgeleid. Hij weet álles over het leven van de pater. Zeg hem een willekeurige datum, 3 oktober 1862 ofzo, en Ruben vertelt je precies wat Damiaan die dag deed.”
Bosschaert kwam met Ruben Boon in contact via Bart Maessen, een godsdienstleraar op het – jawel – Damiaaninstituut in Aarschot. “Bart is een fan en vriend van mij”, zegt Bosschaert. “Hij en Ruben wilden al lang een strip maken over Damiaan. In de jaren 70 was er al eens een verschenen, maar die was nogal, euh, krakkemikkig getekend.”
Dozen vol documentatie
De gemiddelde Vlaming weet dat Damiaan De Veuster (18401889) als missionaris op het Hawaïaanse eiland Molokai bij de melaatsen werkte, later zelf aan de ziekte bezweek en nog niet zo lang geleden heilig werd verklaard. O ja, en we verkozen hem nog vóór die heiligverklaring tot Grootste Belg aller tijden, groter dan al evenmin onverdienstelijke landgenoten als Eddy Merckx, Ambiorix of Peter Paul Rubens.
“Ik kende ook alleen de grote lijnen”, bekent de tekenaar. “Maar de man heeft zoveel méér gedaan. Ruben bezorgde me dozen vol documentatie, brieven die hij naar zijn ouders schreef. Verhalen over de chaos op Molokai, over hoe cynische kapiteins de melaatsen gewoon overboord kieperden voor de kust van het eiland om ervan af te zijn.”
“Het recht van de sterkste heerste op Molokai; de minst zieken sloegen aan het verkrachten en moorden en eisten al het eten op. Damiaan kon gelukkig min of meer orde op zaken stellen, onder andere door daar eigenhandig een kerk te bouwen. Die mens heeft zoveel wonderbaarlijke dingen verwezenlijkt. Vergeleken met hem zijn de meeste avonturiers van vandaag maar amateurs.”
Om zelf naar Molokai te reizen was er helaas geen tijd, dus moest Bosschaert zich behelpen met documentatie over de tweede helft van de 19de eeuw. “Een realistische strip als deze is zwoegen voor mij”, zegt hij. “Als Damiaan op de Grote Markt van Leuven staat in 1874, moet die er ook in de strip uitzien zoals toen. Ik kan daar niet zomaar een volledig verzonnen stadhuis tekenen, zoals ik in een strip als Jaguar wél kan. Al die kerkinterieurs en driemasters zijn niet evident. Ik was blij toen de pater in Molokai aankwam. Daar vielen al die lastige decors weg en had je alleen nog rotsen, struiken en scheefgezakte hutjes.”
60ste verjaardag Ondertussen is het vijf jaar geleden dat Bosschaert nog een strip uitbracht, het slotalbum van
De Geverniste Vernepelingskes, waarin hij samen met Urbanus talloze BV’s in hun bloot gat zette. De stap naar een goedheilig man is redelijk groot.
“Tja, je kunt niet blíjven hangen in geestige vulgariteiten. Ik kreeg een foute naam. Overal werd ik voorgesteld als de man achter de Vernepelingskes, terwijl dat maar een klein deeltje van mijn werk uitmaakte. Dus ben ik daarmee gestopt. Bovendien is mijn oudste zoon intussen doctor in de godsdienstwetenschappen”, lacht hij hartelijk. Volgend jaar verschijnt Horizontaal, een strip die hij samen met de Franse scenarist Zidrou maakte. “Zeventig pagina’s lang ligt een zwangere vrouw te bed. Het was een zware bevalling in meer dan één betekenis, maar het verhaal is prachtig. Ik kreeg er zelf tranen van in de ogen.”
Voor het zover is, viert de kunstenaar zijn 60ste verjaardag met
Het Beste van Bosschaert, een boek dat de hoogtepunten uit zijn carrière verzamelt. “Ik heb maanden op zolder gezeten en zowat het hele land rondgereden”, vertelt hij. “Om uiteindelijk maar 1 procent van mijn werk voor het boek over te houden. Er staan ook getuigenissen in van vijftien mensen die belangrijk zijn geweest in mijn professionele leven, onder andere Guy Mortier, Marc Legendre, Marc De Bel, Linda Torfs van Stripwinkel Mekanik en Bart De Pauw.”
“Die laatste is een fan van mijn erotisch werk en kocht in de loop der jaren een hoop werken van mij, vaak zonder dat ik het wist. Ooit heeft hij een van mijn pinuptentoonstellingen ingeleid als de Man van Melle. Begon hij daar als dat typetje al die modellen lastig te vallen. ‘Het is voor mijn eenzaamheid...’ Zalig. Maar voor dit boek heeft hij een zeer mooie, poëtische tekst geschreven.”
Het Beste van Bosschaert wordt voorgesteld op de Boekenbeurs, bij uitgeverij Stockmans, die er voor het eerst een stand heeft met haar kunstboeken. Het boek, dat ook twee verschillende luxe-edities krijgt, zal ook te koop zijn bij Galerie Van Campen en Rochtus op het Zuid, waar de kunstenaar vanaf 15 december zijn nieuwe schilderijen tentoonstelt. “Die dag vier ik ook mijn 60ste verjaardag”, zegt hij. “Maken we er meteen een feestje van.”
PATRICK VINCENT
Getekend: Damiaan, Jan Bosschaert, Bart Maessen en Ruben Boon, uitgeverij Van Halewyck, 6,99 euro.