Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“We strijden niet tegen personen en partijen”
Kopstukken nieuwe Antwerpse partij Samen
Antwerpen is een politiek project rijker. Het luistert naar de naam Samen. Vrijdag werd het officieel voorgesteld door Wouter Van Besien van Groen, Tom Meeuws van sp.a en de eerste onafhankelijke kandidaat op de lijst: politiecommissaris Jinnih Beels. De drie geloven erin, maar de partijcongressen van Groen en sp.a moeten het hele plan wel nog goedkeuren. Van Besien is als lijsttrekker nu officieel kandidaatburgemeester. De andere partijen hebben bedenkingen bij deze nieuwe politieke speler en vinden dat Samen de polarisatie in de hand werkt. Uw krant had een exclusief interview met de top drie van de lijst Samen.
Er zijn twee mogelijkheden: dit project wordt goedgekeurd of het gaat niet door. Ons lot ligt zondag in handen van de leden.” Wouter Van Besien heeft geen plan B als het congres van Groen zondag de nieuwe Antwerpse partij Samen afkeurt. “Ik geloof hierin en ik zal het plan met hart en ziel verdedigen, maar ik zal met goede argumenten moeten komen om de leden ervan te overtuigen. Dat is democratie.”
Van Besien en Antwerps sp.a-voorzitter Tom Meeuws hebben nauwelijks drie uur eerder samen met de onafhankelijke kandidate Jinnih Beels hun nieuwe Antwerpse partij Samen voorgesteld. Terwijl we het trio interviewen op een zonnig Antwerps terras, wordt Van Besien aangesproken door een oudere man: “Meneer de burgemeester, zou u even een foto van ons willen maken?” Uiteraard wil hij dat. Tijdens het interview wordt snel duidelijk dat de drie blaken van ambitie en goesting. Maar de partijcongressen van Groen en sp.a staan nog tussen droom en daad. De twee kopstukken blijven daar rustig bij.
Bij Groen kan het dus spannend worden. Krijgen we bij sp.a een stalinistische score? Tom Meeuws: De voorbije week hebben we de leden geïnformeerd over ons project. Dat waren spannende avonden, maar ook warme. Ik leerde van Wouter dat je open moet zijn tegenover de leden en dat je ze moet betrekken. Te vaak hebben ze in het verleden via de radio moeten horen dat hun partij bijvoorbeeld van naam veranderd was. Onze leden zijn zeer divers, van vakbondsmilitanten tot gepensioneerden en jonge mensen. Zij ondervinden dagelijks de gevolgen van het gevoerde beleid. Zij vragen met urgentie dat er een ander verhaal komt.
WOUTER VAN BESIEN Lijsttrekker Samen (Groen) “Met onze lijst wint de democratie in Antwerpen. Wij engageren ons om geen negatieve campagne te voeren of de strijd aan te gaan tegen personen en partijen.” JINNIH BEELS Samen (onafhankelijke) “Ik was nooit in dit project gestapt als ik lid had moeten worden van Groen of sp.a.”
Jullie zeggen dat Samen geen kartel is en geen lijst tegen NVA of burgemeester Bart De Wever (NVA). Wat is het dan wel? Wouter Van Besien: Onze lijst is er één van puur positivisme. We gaan de mensen overtuigen met onze ideeën en dit buiten de partijpolitiek om. Ons verhaal is niet antipolitiek, maar juist pro-politiek. We beseffen echter wel dat het klassieke partijpolitieke verhaal op de laatste benen loopt. Mensen zijn de strategische spelletjes beu. Niemand zit daar nog op te wachten. Wij stappen nu elk uit ons partijnest. Samen zal de diversiteit in deze stad tonen. Maar ik blijf ne groene en Tom blijft ne socialist. (Tom Meeuws begint spontaan de eerste strofe van de Internationale te zingen, red.) Meeuws: We blijven natuurlijk verschillende partijen met elk een eigen cultuur en eigen overtuiging, maar in Antwerpen opereren we nu onder de naam Samen. Op die manier is het ook veel gemakkelijker om mensen ervan te overtuigen in ons project te stappen. Als we zeggen dat ze zich niet bij een van de partijen hoeven aan te sluiten, gaat er een zucht van opluchting door hen heen. Jinnih Beels: Ik weet dat ik nooit in dit project zou zijn gestapt als ik lid had moeten worden van Groen of sp.a.
Jullie zijn voor elkaar geen onbekenden. Meeuws en Van Besien werkten in dezelfde periode op Antwerpse schepenkabinetten. Beels kende als hoofd van de cel Diversi
teit bij de Antwerpse politie Tom Meeuws die directeur van Integrale Veiligheid was en later van Samen Leven. Zijn die persoonlijke relaties belangrijk geweest voor het ontstaan van deze lijst? Van Besien: Omdat we elkaar kennen, is er al een zeker vertrouwen. Dat speelde mee, maar dat is niet genoeg. Meeuws: We zijn elkaar ook enkele jaren uit het oog verloren. Het klopt dat in de gesprekken over dit project het vertrouwen sterk is gegroeid. Nog meer dan ooit, weet ik dat Wouter de beste kandidaat-burgemeester is.
Van wie kwam het idee om naar de verkiezingen te trekken met een lijst met naast groenen en sp.a’ers ook onafhankelijken Meeuws: Het is moeilijk om nu te zeggen wie aan de basis ligt. Dit was voor beide partijen belangrijk. Bij het begin van mijn voorzitterschap een jaar geleden had ik het idee om de progressieve krachten in Antwerpen te bundelen. Ik ben er met Wouter over beginnen te praten. Het is eigenlijk zeer organisch gegroeid.
En wie kwam op het idee om Jinnih Beels erbij te halen? Van Besien: Tom. Maar ik was wel onmiddellijk enthousiast. Meeuws: Ik wou net zeggen dat ik dat niet meer wist (lacht).
En met welk ultiem argument hebben ze u over de streep getrokken, mevrouw Beels? Beels: Ze boden me de kans om te doen wat ik graag doe en waar ik goed in ben: mensen bij elkaar brengen en ze laten samenwerken. En ik wilde ook heel graag terugkomen naar Antwerpen. Ik wil me inzetten voor deze stad. Is deze samenwerking met Groen de ultieme reddings boei voor de Antwerpse socialisten? Meeuws: Dit speelde voor ons echt niet mee. Als sp.a vechten we voor de sociale waarden. Ik ben gewoon zot content dat deze samenwerking er is. Van Besien: U blijft te veel hangen in de klassieke partijpolitieke logica. Met onze lijst wint de democratie in Antwerpen. Er staan ons boeiende debatten te wachten. Wij engageren ons om geen negatieve campagne te voeren of de strijd aan te gaan tegen personen en partijen.
11 van de 55 plaatsen gaan naar onafhankelijken. Dat is niet echt een indrukwekkend aantal. Was er weinig interesse? Van Besien: Elf plaatsen is ongezien in Vlaanderen. We hebben veel mensen gesproken en de nieuwsgierigheid voor ons project is groot. De onafhankelijken gaan niet alleen op de lijst staan, maar zullen ook een plek in de gemeenteraad krijgen. Bovendien zijn er veel mensen die niet op de lijst staan, maar zich op andere manieren wel willen engageren. De lancering van Samen is een oproep naar de progressieve Antwerpenaars om zich te melden. Behalve de tweede plek voor Jinnih zijn de andere plaatsen voor onafhankelijken nog niet ingenomen.
Mevrouw Beels, u stond als agente geregeld in het oog van de storm bij betogingen in Antwerpen, maar bent u ook klaar voor de politiek?
Beels: Ik heb natuurlijk niet onmiddellijk ja gezegd. Ik heb alles afgewogen. Als hoofd van de cel Diversiteit in het Antwerpse korps heb ik veel zaken kunnen realiseren. Ik heb een positieve wind laten waaien, zeker in de relatie tussen de politie en de allochtone gemeenschappen. Die goede sfeer is weg. Ik krijg nu met Samen de kans om mijn werk opnieuw op te nemen en te doen waarin ik geloof. Ik ben trouwens blij met de positieve reacties die ik krijg van mijn Antwerpse collega’s.
Maar u neemt van de drie personen hier aan tafel misschien wel het grootste risico. Beels: Mijn beslissing is een berekend risico. Ik nam ontslag uit het Mechelse korps. Als de congressen de stekker eruittrekken, dan zou ik terug kunnen, maar hoe geloofwaardig is dat? Uiteraard zou ik dat liever niet doen. Ik wil echt graag terugkeren naar Antwerpen. Ook al moet ik daarvoor verhuizen van Westerlo naar hier. Ik heb niet het gevoel dat ik hier ben weggeweest. Mijn sociale leven speelt zich nog grotendeels in Antwerpen af. En mijn man steunt me voor 100%. Voor mijn zoon zal het wat moeilijker zijn, maar ook dat komt wel goed.
Jullie pleiten samen voor verandering. Zijn jullie plannen wel concreet genoeg om de Antwerpenaar te overtuigen? Van Besien: We weten waar we naartoe willen, maar de volgende maanden gaan we het hele traject met de Antwerpenaars en de experts nog verder concretiseren. We zullen voorstellen uitwerken op korte en lange termijn. Het gaat bijvoorbeeld over meer trams. De auto moet een gast zijn in de stad, en niet langer de koning. Meeuws: Als we kunnen besturen, gaan we vanaf dag één voor tramverlengingen naar de districten en de randgemeenten. We sluiten een pact met het sociaal middenveld. Geen uitverkoop meer aan de privé, maar wel een engagement van zes jaar met duidelijke evaluaties. Er zijn geen honderd manieren om een stad te besturen, maar er zijn er wel minstens twee. We weten nu dat experimenten opzetten die eerder een nationale politieke doelstelling hebben, niet de juiste methode is. Mobiliteit, sociaal beleid, stadsontwikkeling, het kan echt wel anders. Antwerpenaars maken zich terecht zorgen over de mobiliteit. Als er nu één domein is dat snel maakbaar is, dan is het mobiliteit wel. Je kan kruispunten vrij gemakkelijk conflictvrij maken. Je hoeft echt geen grote infrastructuurwerken te doen om de verkeersveiligheid te verhogen. In New York losten ze dit op met bloempotten op de juiste plaats en met een paar potten verf. Waarom zou dat hier niet kunnen? We staan nu massaal stil
in Antwerpen. We moeten weer vooruit met z’n allen, zowel in het verkeer als in het leven.
Toch nog even over die naam. Was Samen nu echt de meest originele die jullie konden bedenken? Van Besien: Die naam zegt perfect wat we willen zeggen. Samen staat voor inspraak en participatie van alle Antwerpenaren, van iedereen die zich voor deze stad wil engageren. Het zegt ook dat we niemand willen achterlaten. We zijn samen Antwerpen. Het is een duidelijke naam. Samen is simpel. Waarom dan nog blijven zoeken naar een andere naam? Meeuws: Samen is eigenlijk helemaal niet simpel. Het kan best moeilijk zijn, maar we zijn er wel van overtuigd dat samenwerken en de problemen samen aanpakken beter is voor deze stad.
Wat vinden jullie trouwens van Kris Peeters in Antwerpen? Zouden jullie niet zo snel mogelijk een coalitie met CD&V aangaan? Van Besien: Ik ben wel gecharmeerd door de standpunten van Peeters. Het is al lang duidelijk dat CD&V niet gelukkig is in deze regering. Zeker op het vlak van veiligheid en sociaal beleid voelt de partij zich niet happy bij N-VA en Open Vld. Ook op het beleid van dit Antwerpse stadsbestuur heeft Kris Peeters al kritiek geformuleerd. En hij heeft gelijk natuurlijk.
Kan Kris Peeters u ook bekoren, meneer Meeuws? Meeuws: Zijn standpunten over het Antwerpse veiligheidsbeleid en zijn afkeuring van de privatisering van de zorg kan ik waarderen. Laten we zeggen dat heel wat plannen wel erg doen denken aan de onze, dus we zijn daar zeker ook door gecharmeerd.
Zijn er al gesprekken geweest over een mogelijke samenwerking? Van Besien: Ik heb al gesprekken gehad met iedereen in Antwerpen, maar die gingen niet meteen over samenwerken. Jullie gaan geen voorakkoorden afsluiten? Van Besien: Nee, dat zijn we niet van plan.
In hoeverre spelen de nationale en regionale verkiezingen van 2019 een rol in dit verhaal? Van Besien: (resoluut) Die spelen geen rol, geen enkele. Dit is een puur Antwerps verhaal. Als wij hierin nationale strategieën laten meespelen, dan is dit project gedoemd om te mislukken. Ik ben jaren geleden al gestopt als nationaal voorzitter en heb me volledig op Antwerpen gefocust. Tom heeft nationaal nooit een rol gespeeld en zal dat ook nooit doen. (lachend) Sorry, dat ik hier even je politieke carrière uitstippel, Tom. We gaan samen voor Antwerpen. Dat is ons enige doel. En als we met deze lijst de stad kunnen besturen, neem ik mijn mandaat op en word ik fulltime burgemeester.
Wat niet wegneemt dat Meyrem Almaci blij zal zijn dat ze met jou als burgemeester aan de nationale campagne van Groen kan beginnen.
Van Besien: (fijntjes) Er zullen wel meer mensen blij zijn als ik burgemeester word. Meeuws: Ik in ieder geval, Wouter.
TOM MEEUWS Samen (sp.a) “We staan nu massaal stil in Antwerpen. We moeten weer vooruit met z’n allen, zowel in het verkeer als in het leven.”